Chúng tôi đang lót ổ cho "gà đẻ trứng vàng"

PV: Xin chúc mừng các anh đã có một năm về đích sớm 52 ngày. Gọi đây là kỷ lục vượt khó cũng không ngoa, bởi năm qua là một năm ngành Dầu khí phải đương đầu với muôn vàn khó khăn, thách thức. BSR không nằm ngoài “vòng xoáy” ấy. Xin Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang chia sẻ một vài suy nghĩ?

Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang

Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang: Ngay từ cuối năm 2015, ban lãnh đạo BSR đã phải nghiên cứu xây dựng hàng loạt kịch bản cho năm 2016 để ứng phó có hiệu quả với sự “thất thường” của giá dầu thô. Chúng tôi, một mặt theo sát thị trường, mặt khác đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học nhằm tối ưu hóa công tác vận hành. Cùng với đó “xiết chặt” kỷ luật lao động, tiết kiệm và cắt giảm tối đa những chi phí không cần thiết… Tất cả những biện pháp ấy đều nhằm một mục đích là tăng năng suất lao động, giảm giá thành sản phẩm, giữ mức giá ổn định theo mặt bằng chung, không để những tiêu cực do giá dầu thô chi phối công tác sản xuất kinh doanh của công ty.

PV: Nhân nghe anh Giang nói về đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và tiết kiệm tối đa chi phí trong sản xuất, rất muốn nghe Tổng giám đốc (TGĐ) Trần Ngọc Nguyên nói rõ về vấn đề này.

TGĐ Trần Ngọc Nguyên: Cuối tháng 11-2016, BSR đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác nghiên cứu khoa học. Xin được vui mừng thông báo với bạn đọc rằng, kể từ khi Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất đi vào vận hành đến nay, đội ngũ cán bộ kỹ thuật của công ty đã có hơn 130 sáng kiến, làm lợi cho Nhà nước 128,9 triệu USD; Có 596 cải tiến Kaizen, làm lợi 1,85 triệu USD và thực hiện 33 đề tài, nghiên cứu khoa học khác…

Những sáng kiến, những công trình nghiên cứu khoa học không chỉ giúp NMLD Dung Quất vận hành ổn định ở ngưỡng 105-107% công suất thiết kế, mà còn khẳng định năng lực quản lý, năng lực làm chủ khoa học công nghệ của cán bộ, kỹ sư, công nhân kỹ thuật của BSR. Chúng tôi tự hào nói rằng: Ngành lọc dầu non trẻ của Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế vững vàng của mình trong đội ngũ hơn 400 NMLD trên thế giới.

Chính nhờ làm chủ công nghệ, năm 2016 BSR đã hoàn thành chỉ tiêu sản lượng 5,8 triệu tấn sản phẩm các loại vào lúc 21 giờ 00 phút ngày 9-11-2016, về đích sớm 52 ngày so với kế hoạch. Những ngày còn lại của năm BSR sẽ sản xuất thêm khoảng 1,1 triệu tấn xăng dầu, tăng thêm doanh thu khoảng 12.000 tỉ đồng và nộp thêm vào ngân sách quốc gia khoảng 2.000 tỉ đồng.

TGĐ Trần Ngọc Nguyên

PV: Quả là quá ấn tượng, xin anh có thể nói rõ hơn một số công trình và sáng kiến tiêu biểu?

TGĐ Trần Ngọc Nguyên: Công trình nào, sáng kiến gì, ngoài việc làm lợi cho ngân sách, còn có ý nghĩa to lớn khác, không thể mang ra cân đo đong đếm và tính bằng tiền được. Tôi chỉ xin nêu một vài sáng kiến mang tính tượng trưng như thế này. Sáng kiến Thu hồi hoàn toàn dầu thải nhẹ tại phân xưởng CDU, giá trị làm lợi khoảng 8,51 triệu USD/năm; Sáng kiến tối ưu hóa cơ cấu sản phẩm của nhà máy đem lại hiệu quả kinh tế 12,6 triệu USD/năm; Nâng công suất vận hành của nhà máy cho phép tăng lợi nhuận tối đa 4,6 triệu USD/năm…

Ngoài ra, NMLD Dung Quất đã và đang thực hiện các nhiệm vụ, đề tài sáng kiến tiêu biểu có giá trị hàng triệu USD như: Nâng cấp, mở rộng nhà máy; Bổ sung phân xưởng thu hồi lưu huỳnh (SRU); Bảo dưỡng, sửa chữa các nhà máy của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN); Đánh giá tích hợp nguồn khí Cá Voi Xanh vào nhà máy để chế biến các sản phẩm hóa dầu chất lượng cao; Thiết lập ngân hàng dầu thô; Xây dựng chương trình SAO điện tử…

PV: TGĐ Trần Ngọc Nguyên vừa nói đến những sáng kiến giá trị hàng triệu USD nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất, xin Trưởng ban Quản lý Dự án (BSR/DQRE) Nguyễn Việt Thắng cho biết tiến độ triển khai dự án?

Trưởng ban BSR/DQRE Nguyễn Việt Thắng: Đến nay dự án đã triển khai được khoảng 18/78 tháng kể từ thời điểm phát hành hồ sơ mời thầu của gói thầu Tư vấn lập thiết kế tổng thể (FEED). Tổng thể dự án (trước giai đoạn EPC) đã đạt được 32,32%. Các hạng mục công việc đã và đang được BSR/DQRE tích cực triển khai để bảo đảm tiến độ tổng thể đã được phê duyệt, trong đó hạng mục khảo sát địa hình địa chất phục vụ công tác lập thiết kế tổng thể FEED đã hoàn thành 100% khối lượng, hoàn thành khoảng 95% công tác rà phá bom mìn, vật nổ cho phần diện tích trên cạn của dự án.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của PVN, tất cả các vướng mắc phát sinh đều được giải quyết nhanh chóng, triệt để. BSR/DQRE đã phối hợp chặt chẽ với tỉnh Quảng Ngãi và Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất trong việc giải phóng mặt bằng, tái định cư cho nhân dân trong khu vực của dự án. Kết quả cụ thể đạt được tính đến nay như sau: Công tác chi trả tiền đền bù đạt khoảng 98%, phần diện tích đất đã hoàn thành giải phóng mặt bằng đạt khoảng 83%; Công tác thi công khu tái định cư phục vụ việc cấp đất cho các hộ dân thuộc diện di dời đã và đang được tích cực triển khai, sớm bàn giao đất cho các hộ dân xây dựng nhà cửa, ổn định đời sống.

PV: Trong các cuộc tiếp xúc với báo chí, Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang nói một cách hình ảnh rằng: Việc nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất là đòi hỏi khách quan. Thành công của dự án này chính là điều kiện để cho “con gà Dung Quất đẻ trứng vàng”. “Trứng vàng” ấy là gì thưa anh?

Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang: Nói một cách dễ hiểu thế này, hiện nay NMLD Dung Quất đang làm nhiệm vụ “lọc dầu”, chứ chưa có các sản phẩm hóa dầu. Một vài sản phẩm phụ hiện nay chưa thể nói đấy là sản phẩm hóa dầu đúng nghĩa. Một khi Dự án Nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất hoàn thành là chúng ta có tổ hợp lọc - hóa dầu hoàn chỉnh và hiện đại.

Khi ấy, tổ hợp này sẽ tận dụng hết những ứng dụng tiềm tàng của dầu mỏ. Hóa dầu trước hết nhằm nâng cao chất lượng và tính năng, hiệu quả sử dụng của những sản phẩm lọc dầu. Không chỉ vậy, từ những sản phẩm lọc dầu, qua một quá trình hóa học sâu, BSR tổng hợp ra các loại sản phẩm như nhựa, chất dẻo, sợi nhân tạo, phân bón, hóa chất, thuốc chữa bệnh... Tóm lại, từ hóa dầu, chúng ta có vô vàn sản phẩm cần thiết và quý giá cho cuộc sống. Việc sử dụng xúc tác ưu việt cho phép thu được các sản phẩm cuối với hiệu suất cao.

PV: Quả là tuyệt vời, không xa nữa “con gà Dung Quất” sẽ “đẻ trứng vàng”. Chuyện của tương lai xin tạm dừng chưa bàn sâu vội. Điều bạn đọc đang hết sức quan tâm là tâm thế của BSR trước quyết định của Thủ tướng Chính phủ chấp nhận cho BSR được hoạt động theo cơ chế tự chủ từ ngày 1-1-2017. Xin TGĐ Trần Ngọc Nguyên cho bạn đọc biết công tác chuẩn bị của BSR thế nào?

TGĐ Trần Ngọc Nguyên: Trước hết có thể nói, đây vừa thách thức vừa là thời cơ. Vượt qua thách thức, tức là biến thách thức thành thời cơ để BSR tăng tốc. Gần đây Báo Quảng Ngãi có cuộc trao đổi khá kỹ với tôi về vấn đề này. Chỉ xin nói vắn tắt mấy điểm chính sau đây:

Thời gian qua, khó khăn và thách thức lớn nhất của BSR là chính sách thuế. Sản phẩm của BSR gặp khó khăn khi cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu từ ASEAN và Hàn Quốc. Khi thuế nhập khẩu xăng từ Hàn Quốc giảm xuống còn 10%, các loại dầu diesel từ khu vực ASEAN về 0%, thì BSR vẫn phải chịu mức thuế là là 20% và 7%. Bất hợp lý này làm cho sản phẩm của BSR có giá bán cao hơn các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, vì vậy hàng tồn kho lớn, có lúc lên tới 130% tổng sức chứa của kho nhà máy.

Quyết định 1725 của Chính phủ tạo sự bình đẳng cho BSR trong hoạt động kinh doanh. Sản phẩm của BSR bình đẳng với hàng nhập khẩu. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng, trong năm nay các nhà nhập khẩu xăng dầu sẽ tập trung mua sản phẩm của BSR.

PV: Cơ sở nào để TGĐ chắc chắn như “đinh đóng cột” như vậy?

TGĐ Trần Ngọc Nguyên: Hiện nay, sản phẩm của BSR mới đáp ứng được 40% nhu cầu, còn 60% nhu cầu xăng dầu vẫn phải nhập khẩu. Lợi thế cạnh tranh ở các điểm sau đây: Thứ nhất, bạn hàng sẽ tiết kiệm được chi phí vận chuyển và bảo hiểm, vì cung đường vận chuyển ngắn hơn, bảo hiểm sẽ rẻ hơn; Thứ hai, khi mua hàng của BSR khách hàng không phải thanh toán bằng USD. Đây là lợi thế hơn hẳn việc nhập khẩu từ nước ngoài, doanh nghiệp không bị ảnh hưởng khi tỉ giá đồng USD tăng; Lợi thế thứ ba, là lợi thế về thời gian đóng thuế. Doanh nghiệp mua sản phẩm của BSR, 30 ngày sau mới phải nộp thuế nhập khẩu. Nếu nhập khẩu thì phải đóng thuế nhập khẩu xong mới được nhập hàng; Thứ tư, do mua hàng trong nước, nên giảm được giá hàng tồn kho. Bốn lợi thế trên là sự “hơn hẳn”. Nhà kinh doanh nào chẳng tính đến điều đó.

PV: Lợi thế so sánh đã quá rõ. Song điều quan trọng có tính chất quyết định là chất lượng, xin anh nói rõ hơn về chất lượng sản phẩm của BSR?

TGĐ Trần Ngọc Nguyên: Hiện NMLD Dung Quất đã và đang sản xuất 10 sản phẩm xăng dầu, LPG, Polypropylene... các loại. Đặc biệt, chúng tôi cũng đã sản xuất thành công sản phẩm xăng Jet - A1K và dầu diesel L62 cung cấp cho máy bay chiến đấu và tàu ngầm của quân đội. Chỉ việc này thôi cũng đủ đánh giá chất lượng sản phẩm của BSR không hề thua kém sản phẩm của các NMLD khác trên thế giới.

BSR luôn ý thức, chất lượng sản phẩm là sự sống còn của nhà máy, vì vậy ngay từ khi đi vào vận hành thương mại đến nay, BSR luôn chủ động trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm. NMLD Dung Quất luôn vận hành ổn định ở 105% công suất thiết kế là minh chứng cho việc này. Chất lượng bảo đảm, nên khẳng định tính hiệu quả sản xuất kinh doanh. Tính đến nay, nhà máy đã nộp ngân sách Nhà nước khoảng 130.000 tỉ đồng, tương đương 6 tỉ USD. Như vậy, NMLD Dung Quất đã mang lại hiệu quả kinh tế ròng cho Nhà nước 3 tỉ USD.

Hiện BSR và Ban Quản lý Dự án Nâng cấp, mở rộng NMLD Dung Quất đang đàm phán thuê tư vấn thu xếp vốn cho dự án với tỷ lệ 30% vốn của doanh nghiệp, 70% vay ngân hàng thương mại. Các hoạt động thu xếp vốn đang có nhiều thuận lợi và đúng tiến độ.

Trưởng ban BSR/DQRE Nguyễn Việt Thắng

PV: Có lẽ vấn đề này Trưởng ban BSR/DQRE Nguyễn Việt Thắng là người nắm vững hơn ai hết, anh có thể nói rõ hơn về công tác thiết kế tổng thể và công tác thu xếp vốn cho dự án?

Trưởng ban BSR/DQRE Nguyễn Việt Thắng: Thiết kế tổng thể (FEED) là hạng mục công việc quan trọng trong giai đoạn chuẩn bị triển khai dự án. Đây chính là tiền đề để các nhà thầu tiến hành thiết kế chi tiết, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị, xây dựng nhà máy sau này.

Công ty AFW là một trong những nhà thầu tư vấn thiết kế lớn hàng đầu trên thế giới. Cũng là nhà thầu tư vấn lập thiết kế tổng thể FEED cho NMLD Dung Quất trước đây, hiện nay tiếp tục là nhà thầu cho dự án này. Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi cùng nhà thầu đã cơ bản hoàn thành việc đánh giá lựa chọn các nhà thầu bản quyền mới cho dự án và các bên đang trong qua trình triển khai khởi động cho các gói thầu này.

Nhà thầu cũng đã hoàn thành phát hành các nghiên cứu tối ưu hóa phiên bản A1 có cập nhật các ý kiến của chủ đầu tư. Việc bố trí mặt bằng phiên bản O1 và các phương án bể chứa đã được nghiên cứu để tối ưu hóa chi phí đầu tư và phù hợp với quy định hiện hành. AFW đã hoàn thành khảo sát đáy biển và khảo sát địa vật lý biển đã bắt đầu từ 16-6-2016, đánh giá tác động môi trường cũng đang được tiến hành cùng với việc khảo sát phông môi trường lần 2.

Hiện AFW đang triển khai lập dự toán với sai số +/-30%. Ngoài ra, chủ đầu tư tiếp tục làm việc với nhà thầu AFW để phấn đấu đạt được tiến độ triển khai ngắn hơn trên cơ sở các hợp đồng bản quyền mới được ký kết. Về công tác thu xếp vốn như anh Nguyên vừa trao đổi, công việc tiến triển tương đối thuận lợi. Với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo PVN, sự nỗ lực của BSR/DQRE, tôi tin rằng mọi việc diễn ra suôn sẻ, đúng tiến độ.

PV: Câu hỏi cuối xin dành cho Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang. Xin anh khái quát những đầu việc lớn của BSR trong năm nay. Điều gì anh quan tâm nhất?

Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang: Đã là công việc, dù việc lớn, đến việc nhỏ đều phải quan tâm cả. Nói như vậy nghe có vẻ chung chung, nhưng đúng là như vậy. Năm nay là một năm bận rộn, bởi cùng một lúc BSR phải triển khai hàng loạt công việc: Trước hết tổ chức sản xuất kinh doanh, vận hành NMLD Dung quất an toàn ổn định là công việc thường xuyên. Phải duy trì và bảo đảm nguồn cung nhiên liệu cho nhu cầu của xã hội. Trong khi đó NMLD Dung Quất phải dừng hoạt động khoảng 2 tháng để tiến hành bảo dưỡng tổng thể lần thứ 3, đây là công việc vô cùng vất vả đòi hỏi sự tư duy khoa học, đòi hỏi lao động, lao động trí tuệ hết sức cao.

Song song với đó là cùng lúc phải triển khai hai nhiệm vụ khác cũng hết sức quan trọng là đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án Nâng cấp và mở rộng NMLD Dung Quất và cổ phần hóa. Về dự án, đã có hẳn một ban quản lý lo việc, tất nhiên là không thể “khoán trắng” công việc cho các đồng chí ấy. Cổ phần hóa là đòi hỏi bức thiết, hiện nay chúng tôi đã và đang làm việc với nhiều đối tác có tiềm lực để triển khai phần việc này.

Tóm lại với 4 đầu việc lớn như trên là một thách thức không hề nhỏ đối với cán bộ, công nhân của BSR. Song chúng tôi tin tưởng rằng, với ý chí, nghị lực của những người đi “tìm lửa”, BSR sẽ vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Nói một cách hình ảnh tất cả các công việc được triển khai quyết liệt trong năm nay và những năm tiếp theo là chúng tôi đang “lót ổ” cho “con gà” Dung Quất sớm “đẻ trứng vàng”.

PV: Xin cảm ơn các anh, xin chúc BSR một năm mới trên đường đổi mới toàn diện, thu được những thắng lợi toàn diện, tiếp tục có những đóng góp xứng đáng cho nền kinh tế đất nước, xứng đáng là khâu sau bền vững của ngành Dầu khí!

Đặng Trung Hội