“Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương” sẽ là trọng tâm chính sách khu vực của Mỹ

. Kurt Campbell, Điều phối viên của Nhà Trắng về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Ảnh: Tư liệu.

Cam kết mạnh mẽ với Đông Nam Á

Chính quyền Biden sẽ “đẩy mạnh một cách cơ bản” chính sách đối ngoại với Đông Nam Á, cho rằng cam kết đối với khu vực là chìa khóa của thành công của chính sách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, “Chúng tôi thừa nhận rằng để có một chiến lược châu Á thật sự hiệu quả, một cách tiếp cận Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hiệu quả, cần phải làm nhiều hơn nữa cho Đông Nam Á". Kurt Campbel cho rằng việc diễn đàn khu vực Đối thoại Shangri-La, một diễn đàn hàng năm thu hút các quan chức quốc phòng, ngoại giao cấp cao thế giới, bị hoãn đã ảnh hưởng tới hoạt động đối ngoại ở Đông Nam Á; hy vọng các hội nghị Thượng đỉnh khu vực sẽ được tổ chức trực tuyến vào cuối năm nay.

Ông cho biết Mỹ sẽ cam kết với Đông Nam Á, như là phần quan trọng trong chính sách đối với Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương, một cách bền vững thông qua viện trợ vắc-xin và các tài trợ mới xây dựng cơ sở hạ tầng. Về vắc-xin, “Chúng tôi đã thực hiện các chương trình vắc-xin của riêng mình, đồng thời cũng đang hợp tác với Nhóm Bộ Tứ (Đối thoại Tứ giác An ninh giữa Mỹ, Úc, Ấn Độ, Nhật Bản). Chúng tôi cam kết sâu sắc để đảm bảo rằng sẽ cung cấp vắc-xin cho Đông Nam Á và Thái Bình Dương trong năm 2022. Chúng tôi nghĩ rằng đây là đóng góp quan trọng nhất mà chúng tôi có thể thực hiện trong một thời gian ngắn tới". Về cơ sở hạ tầng, Campbell cho biết: "Chúng tôi đang xem xét cẩn thận về việc áp dụng các thành tố trong cam kết Xây dựng lại Thế giới tốt đẹp hơn được đưa ra ở châu Âu tháng trước", đề cập đến sáng kiến xây dựng cơ sở hạ tầng được Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo khác của Nhóm Các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) thông qua tại Thượng đỉnh G7 tại Cornwall, Anh. Campbell cho biết sáng kiến này sẽ bao gồm cả việc tranh thủ những thỏa thuận tài chính mới cho cơ sở hạ tầng của Cơ quan Phát triển Tài chính Quốc tế của Mỹ (IDFC). “Các bạn sẽ biết về cam kết này vào cuối năm nay khi Tổng thống Joe Biden đón tiếp lãnh đạo các nước Bộ Tứ tại Washington, sẽ thấy một số cam kết mang tính quyết định về việc tiếp tục triển khai ngoại giao vắc-xin và cả phát triển cơ sở hạ tầng”.

Một phiên họp của Thượng đỉnh G7 tại Cornwall, Anh. Ảnh: Tư liệu.

Mỹ và Trung Quốc cùng tồn tại hòa bình

Mỹ và Trung Quốc có thể cùng tồn tại hòa bình; mối quan hệ này không nên được nhìn nhận như là một “cuộc chiến tranh lạnh mới”; nhấn mạnh rằng “Sẽ có những giai đoạn không chắc chắn, thậm chí có thể là những khoảng thời gian đôi khi gia tăng căng thẳng”; “thử thách này sẽ là cực kỳ khó khăn cho thế hệ này và thế hệ tiếp theo.” Khi được hỏi về kỳ vọng đối với cuộc gặp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và liệu cuộc gặp có thể diễn ra tại Thượng đỉnh G-20 trong tháng 10 tới, Campbell trả lời: "Kỳ vọng là chúng tôi sẽ có các cam kết mà không để thời gian quá kéo dài."

Kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức, chính quyền Biden đã duy trì lập trường cứng rắn của chính quyền Trump tiền nhiệm đối với Trung Quốc. Tổng thống Biden đã gọi Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh nghiêm trọng nhất” đối với Hoa Kỳ. Về thách thức của Trung Quốc, Kurt Campbell cho rằng đó là “một nước Trung Quốc cứng rắn, quyết tâm muốn đóng vai trò hàng đầu trên trường quốc tế, có quan điểm không thiện cảm với Hoa Kỳ và muốn thật sự định hình lại hệ thống điều hành của châu Á". Để đối phó với thách thức này, chính quyền Biden đã đưa châu Á trở thành trung tâm của chính sách khu vực. Campbell cho biết thêm rằng Hoa Kỳ đang "âm thầm khám phá" các sáng kiến ​​thương mại ở châu Á; nhấn mạnh rằng “lần đầu tiên trong lịch sử của Mỹ, Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương sẽ là trọng tâm trong chính sách khu vực của chúng tôi”. "Bạn sẽ nhìn thấy sự chuyển động này từ Trung Đông”, “sẽ thấy một số thách thức thật sự tại những nơi như Afghanistan, nhưng một sự tập trung to lớn hơn sẽ hướng vào Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương."

Kurt Campbell cho biết mặc dù có sự tiếp nối một số khía cạnh trong chính sách của chính quyền Trump đối với Trung Quốc, nhưng có một sự khác biệt rõ rệt là chính quyền Biden coi trọng cam kết và hợp tác với các đồng minh. Việc chính quyền Biden thúc đẩy kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá 1,2 nghìn tỷ USD cũng có thể được sử dụng để đầu tư cho khu vực Thái Bình Dương chứ không chỉ cho nền kinh tế nội địa của Hoa Kỳ; nỗ lực xây dựng cơ sở hạ tầng “là nỗ lực của cả hai đảng trong Quốc hội, thành tựu này không chỉ gửi một thông điệp ở trong nước mà có thể cả ra nước ngoài”.

Không ủng hộ Đài Loan độc lập

Campbell tái khẳng định rằng chính quyền Biden không công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập, phù hợp với “Chính sách một nước Trung Quốc”, khẳng định rõ chính quyền Biden không có ý định thay đổi hiện trạng."Mỹ ủng hộ quan hệ không chính thức mạnh mẽ với Đài Loan. Chúng tôi không ủng hộ Đài Loan độc lập". "Chúng tôi nhận thức đầy đủ và hiểu rõ các vấn đề nhạy cảm liên quan tới Đài Loan; Chúng tôi tin rằng Đài Loan có quyền được sống trong hòa bình”, “chúng tôi muốn thấy vai trò quốc tế của Đài Loan, đặc biệt là trong các lĩnh vực như vắc xin và liên quan đến đại dịch Covid, Đài Loan nên được có vai trò trong các lĩnh vực này, không nên bị xa lánh trong cộng đồng quốc tế."

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken và Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne họp báo chung tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 13/5/2021. Ảnh: Reuters.

Tăng cường ủng hộ đồng minh và sự hiện diện trong khu vực

Khẳng định Mỹ sẽ tăng cường sự ủng hộ của mình đối với các đồng minh và sự hiện diện trong khu vực, không “bỏ rơi” Úc trong bảo vệ các lợi ích của mình trong tranh chấp với Trung Quốc. “Tôi nghĩ rằng Hoa Kỳ, Tổng thống Biden, Ngoại trưởng Antony Blinken, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan và các quan chức khác cố gắng làm rõ sẽ không bỏ rơi Úc trong lĩnh vực này. Điều này sẽ không bao giờ xảy ra”; “điều chúng tôi thấy trong sáu đến tám tháng qua, là mối quan hệ ngày càng sâu sắc và tăng cường giữa Canberra và Washington”. Kurt Campbell nhấn mạnh rằng mặc dù Úc và Hoa Kỳ không hoàn toàn nhất trí trong một số vấn đề, nhưng cả hai bên đều nhất trí về các mối đe dọa ở Thái Bình Dương. “Tôi nghĩ rằng có một sự nhất trí to lớn về mục đích chung liên quan đến một số thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như về các cơ hội.”./.

*Kurt Campbell là nhà ngoại giao kỳ cựu về châu Á dưới thời chính quyền Tổng thống Obama, được chính quyền Tổng thống Biden chọn làm quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia chuyên về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, và một số báo Mỹ gọi ông là “Sa hoàng về châu Á” trong chính quyền Biden.

Thanh Bình