Để không lỡ cơ hội “vàng”?

Nước mắt và bản lĩnh

Vừa qua, Tổng Công ty Thăm dò và Khai thác Dầu khí (PVEP) đã tổ chức buổi “Gặp mặt Mùa xuân” với Thường trực Hội Dầu khí Việt Nam và các đồng chí nguyên lãnh đạo PVN, nguyên lãnh đạo PVEP. Theo quan sát của chúng tôi thì chưa bao giờ nhiều thế hệ người thăm dò khai thác trong ngành Dầu khí lại có dịp tề tựu đông đủ đến như vậy. Từ những anh cả của thế hệ đầu tiên như Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam - Tiến sĩ Ngô Thường San, Tiến sĩ Trần Ngọc Cảnh đến Tiến sĩ Phùng Đình Thực, Tiến sĩ Đỗ Văn Hậu, Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh…

Cũng dễ hiểu thôi, bởi họ đến với cuộc gặp mặt này không phải để liên hoan, góp vui mà đến với tâm thế của những suy tư, trăn trở, trách nhiệm cao với nghề nghiệp để cùng nhau tính kế góp phần gỡ khó cho lĩnh vực thăm dò khai thác và rộng hơn là cả ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam đang không chỉ phải đối mặt với nan đề giá thấp, nguy cơ thua lỗ mà rộng hơn là những hệ lụy đối với cả một hệ thống dây chuyền các lĩnh vực hoạt động của ngành Dầu khí. Có thể nói rằng bản lĩnh, niềm tự hào của những người cả cuộc đời gắn bó với ngành Dầu khí đang thực sự phải đối đầu với những thử thách lớn nhất từ trước đến nay.

Tổng giám đốc PVEP Ngô Hữu Hải và Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam Ngô Thường San ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện

Mở đầu buổi gặp mặt, khi phát biểu tổng lược về tình hình sản xuất kinh doanh của PVEP bao gồm giá dầu thấp, chất lượng tài sản xấu cùng với những áp lực các khoản nợ tài chính từ những năm trước để lại đã ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí, Chủ tịch HĐTV PVEP Hoàng Ngọc Đang trong bài phát biểu khai mạc của mình đã có  lúc nghẹn ngào phải dừng lại đến 2 lần.

Sẽ nhiều người cảm thấy bất ngờ, có khi còn thấy “lạ lùng” khi chứng kiến một Bí thư Đảng ủy, một lãnh đạo cao nhất của tổng công ty được xếp hạng đặc biệt của Nhà nước lại có thể rơi nước mắt khi phát biểu. Nhưng nếu chỉ cần vài lần tiếp xúc với anh Hoàng Ngọc Đang, người tiến sĩ chuyên ngành thăm dò dầu khí đã dành cả cuộc đời của mình để từng bước dò tìm mạch dầu trên khắp các vùng đất, vùng biển của đất nước và cả khắp  năm châu bốn bể, thì mới có thể thấu hiểu lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm và tình đồng nghiệp gắn bó của những người làm nghề thăm dò khai thác dầu khí.

Chủ tịch HĐTV PVEP

Anh Đang tâm sự rất thật rằng: “Những cái khó đã chạm tới tận đáy lòng của những gì tốt đẹp nhất, đó là sự tự hào nghề nghiệp, tình yêu của người làm thăm dò khai thác dầu khí”. Có thể người đứng ngoài cuộc sẽ dễ dàng cho rằng, đi làm kinh tế mà ủy mị như thế thì không ổn. Nhưng nhìn ở khía cạnh khác thì chỉ có những con người yêu nghề đến tận tâm can, những người từng học và làm dầu khí khi còn chưa biết giọt dầu nó tròn méo, mùi vị nó như thế nào mới có sự chia sẻ chân thành như thế.

Hơn nữa, khi chứng kiến sự gian nan vất vả của những đồng nghiệp cùng chung chí hướng rồi khi gặp được những người anh, người chú có thể gửi gắm hy vọng… tất cả đã khiến người đàn ông dạn dày đến như vậy đã bộc phát ra tất cả tình cảm của mình. Chính cái sự “tổn thương” của Chủ tịch HĐTV PVEP khiến chúng tôi cảm nhận rõ hơn rằng khâu đầu của ngành Dầu khí nước nhà đang thực sự đứng trước nguy nan.

Chính vì vậy, khi Phó tổng giám đốc PVEP phụ trách lĩnh vực thăm dò dầu khí Nguyễn Tiến Long cho biết bối cảnh cả tổng công ty đang phải tạm thời duy trì khai thác khoảng 60% công suất (150 nghìn/250 nghìn thùng/ngày) vì những khó khăn do thiếu vốn và cơ chế tài chính hiện còn nhiều bất cập cho công tác tìm kiếm thăm dò mỏ dầu khí mới, đặc biệt là nguồn tài chính để mua mỏ mới đang bị cắt giảm toàn bộ để ưu tiên duy trì sự vận hành ổn định của PVEP.

PTGĐ PVEP Nguyễn Tiến Long

Giá dầu giảm sâu, kéo dài, chất lượng tài sản kém và những hệ lụy từ gánh nặng vay tài chính của những năm trước để lại càng làm chồng chất thêm những khó khăn khiến hiệu quả kinh doanh của tổng công ty bị ảnh hưởng nặng nề. Song bất chấp thực tế khó khăn như vậy, chúng ta vẫn không thể ngừng khai thác dầu, bởi nó chính nền tảng, là khâu khởi nguồn của hàng loạt những lĩnh vực sản xuất có tính chất quyết định đến kinh tế nước nhà như các nhà máy sản xuất phân đạm cho nông nghiệp, 4 nhà máy điện chạy khí khu vực Đông Nam Bộ, rồi dầu thô cho Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, khí đốt cho cả nước, các khoản thuế cho Chính phủ... Đến nay, nhiều người vẫn cho rằng dầu giá thấp như thế thì khai thác ít đi hay cho đóng mỏ lại luôn. Cơm không ăn thì gạo còn đó, mất đi đâu được mà phải “kêu réo” lên thế. Ấy vậy nhưng thực tế lại không hề đơn giản như đóng một cái nút chai rượu.

Dầu thô không như rượu ở trong chai, chả chạy đi đâu được mà nó có tính dịch chuyển. Bởi các mỏ dầu như chiếc túi bóng biến hình nằm sâu dưới nhiều tầng đất đá, trầm tích trong vỏ trái đất. Mà địa chất trái đất thì thường xuyên chuyển động nên mỏ dầu cũng không cố định một chỗ. Nên khi đóng một mỏ dầu để khai thác trở lại thì gần như phải làm lại từ đầu các bước thăm dò, khoan thử vỉa, phát triển mỏ… Đó là chưa tính toán đến việc đóng mỏ khi đang khai thác sẻ phải cực kỳ thận trọng bởi sự thay đổi đột ngột áp lực từ dầu, khí có thể dẫn đến những nguy cơ lớn về an toàn và môi trường gây nên những hậu quả nghiêm trọng về sinh thái. Bởi vậy, các nhà khoa học dầu khí đều khẳng định, đóng các mỏ dầu thì dễ nhưng để khai thác lại thì mất thêm chi phí hàng chục triệu USD và thực tế hiện nay là Iran, sau khi được dỡ bỏ cấm vận thì đang phải chi hàng tỉ USD cho việc khôi phục lại sản lượng khai thác dầu khí của mình.

Nguyên Chủ tịch HĐTV PVN Phùng Đình Thực

Dầu không phải là rượu trong chai

Ở đây cũng cần phải nói thêm rằng, PVN đang nằm ở nhóm “thách thức” - theo cách nói của nguyên Chủ tịch PVN Tiến sĩ Phùng Đình Thực. Nguyên nhân vì chúng ta là nước có tài nguyên dầu mỏ và đã khai thác, xuất khẩu dầu mỏ trong nhiều năm qua nhưng trữ lượng không lớn. Chính vì vậy khi giá dầu thấp cũng chính là cơ hội Việt Nam có thể mua mỏ dầu tại các nước có trữ lượng dầu lớn tại Trung Đông, châu Phi hay kể cả ở Hoa Kỳ do các ông lớn thật sự trên thế giới phải “nhả” ra hòng giảm tổn thất. Một lần nữa phải khẳng định rằng, thời điểm này là “cơ hội bằng vàng” đối với các quốc gia trong nhóm thách thức. Bởi khi giá dầu cao trong khoảng từ 80USD/thùng trở lên thì các nước như Việt Nam có “mơ cũng không dám” mua được mỏ dầu bởi quy luật “cá lớn nuốt cá bé” trong ngành Dầu khí diễn ra nghiệt ngã hơn mọi ngành kinh tế khác trên thế giới.    

Tổng giám đốc PVEP Ngô Hữu Hải

Tiến sĩ Phùng Đình Thực nhấn mạnh: “Hơn bao giờ hết, các đơn vị chủ lực trong thăm dò khai thác dầu khí như PVEP và Vietsovpetro, các liên doanh khai thác dầu khí tại Việt Nam phải hợp tác chặt chẽ với nhau hơn nữa. Đơn cử như phải có các hệ thống trang thiết bị, phụ tùng chuyên dụng chung, được đầu tư theo danh mục chung để cắt giảm những khoản đầu tư trùng lắp, nhưng cần phối hợp với nhau để đơn vị này cắt thì đơn vị kia còn lưu kho để khi cần thiết phải có ngay phụ tùng để thay thế như van an toàn, máy bơm… Phải tăng cường liên thông, tương trợ, giúp đỡ nhau khi xảy ra sự cố. Tiết kiệm cũng chính là nhờ những sự hợp tác thực chất đó. 

Hiện nay đến giai đoạn phải trả nợ, nguồn vốn cho đầu tư khó khăn, chúng ta phải làm việc với các ngân hàng để giãn nợ từ các dự án đang hoạt động tốt. Thăm dò khai thác là ngành cốt lõi của dầu khí, không thể dừng, không thể giãn được. Bởi đây là đầu nguồn của dịch vụ dầu khí, công nghiệp khí, điện, đạm. Nhưng đi vay để làm gì, mục đích như thế nào cần phải cụ thể hơn nữa. Mặt khác cần xác định lại thăm dò, khoan các mỏ dầu nào có tính kinh tế cao, hiệu quả thì mới làm. Những mỏ nước sâu, xa bờ, xác suất thấp thì để lại làm sau. Bây giờ cần phải tính toán việc cổ phần hóa các mỏ để huy động vốn từ nội lực như mỏ Đại Hùng, huy động các đơn vị thành viên.

Còn các quỹ tìm kiếm thăm dò dầu khí của PVN, cần phải có sự thống nhất chỉ đạo từ Chính phủ, Tập đoàn. Chính phủ cần phải xem xét thay đổi về một số quy định về đầu tư cũng như điều chỉnh chính sách thuế có liên quan trực tiếp tới lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí. Các điều khoản cần phải mở hơn, ổn định hơn mới có thể thu hút đầu tư thăm dò khai thác được.

Riêng về các loại thuế mà PVEP phải đóng, theo Tiến sĩ Phùng Đình Thực, PVEP là doanh nghiệp kinh doanh nên phải có tính thống nhất, nếu chỉ theo hợp đồng (tuân thủ Luật Dầu khí) thì rõ ràng có một sự không bình đẳng, không phù hợp. Sau khi thực hiện đúng hợp đồng dầu khí cần có sự nhanh chóng quyết toán lại cho PVEP để có nguồn vốn quay vòng, bởi PVEP là đơn vị hạch toán độc lập cần hoàn lại nguồn thuế mới có thể có nguồn lực để phát triển. Đối với các phương án đặt ra khi giá dầu lên, nguyên Chủ tịch HĐTV PVN cho rằng, cần phải chuẩn bị kịch bản cụ thể cho từng giếng dầu. Giá lên tới đâu thì thực hiện triển khai phương sách đã định cho từng giếng dầu đó với từng bước và đánh giá cụ thể”.  

Tổng giám đốc PVEP Ngô Hữu Hải đã bày tỏ sự cảm kích khi những đồng chí thuộc thế hệ đi trước, mặc dù đã nghỉ hưu nhưng vẫn luôn quan tâm theo dõi sát sao đến sự phát triển của ngành, vẫn luôn đau đáu, trăn trở khi Tập đoàn, PVEP và các đơn vị thành viên của mình đang gặp phải những khó khăn thách thức từ hệ lụy của giá dầu giảm sâu như hiện nay. Tâm huyết, trí tuệ và lòng nhiệt tình của các bác, các anh thế hệ đi trước khiến mỗi thành viên PVEP tự ý thức nhắc nhở bản thân mình phải có trách nhiệm cao hơn nữa, phải nỗ lực nhiều hơn nữa, phải hy sinh và tận hiến nhiều hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ của mình đang gánh vác dù hết sức nặng nề.

Tổng giám đốc Ngô Hữu Hải cũng khẳng định những ý kiến đóng góp và tư vấn xác đáng của bác, các anh trong buổi gặp gỡ vô cùng đáng quý và có giá trị bởi nó xuất phát không chỉ từ tình yêu nghề mà còn được chắt lọc từ bao trải nghiệm thực tế của những thế hệ đã trải qua bao thăng trầm và trực tiếp chinh phục, vượt qua rất nhiều khó khăn thách thức trong lịch sử phát triển của PVN nói chung và PVEP nói riêng. Điều đó chắc chắn sẽ vô cùng có ích cho PVEP trong hành trình vượt khó trước mắt của mình.

Với những ý nghĩa giá trị đúc rút ra từ hội nghị này, Tổng giám đốc Ngô Hữu Hải cũngg tha thiết mong mỏi và hy vọng rằng rằng những ý kiến đóng góp của các nguyên lão không chỉ giới hạn trong không gian và thời gian của buổi gặp gỡ mà PVEP sẽ luôn thường xuyên nhận được sự đồng hành, hỗ trợ và tư vấn từ những “mỏ” chất xám và kinh nghiệm vô cùng quý giá của các thế hệ đi trước. Tất cả sẽ luôn được PVEP trân trọng tiếp thu để tinh thần và kết quả của buổi gặp gỡ hôm nay sẽ được lan tỏa và truyền động lực, là nguồn động viên to lớn cho toàn thể cán bộ và người lao động PVEP tiếp tục nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi nhằm khôi phục PVEP trở lại vị thế xứng đáng vốn có của mình.

Không sợ làm sai, chỉ sợ không dám làm Vừa qua, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển có buổi trò chuyện với đoàn viên thanh niên của Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) về chủ đề Thanh niên với hội nhập quốc tế. Đây là buổi tọa đàm có tính định hướng sâu sắc cho những trí thức trẻ tiêu biểu của ngành Dầu khí, hun đúc khát vọng, tâm thế sẵn sàng để nắm giữ vận mệnh đất nước. Ngay khi bắt đầu tọa đàm, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển đã thể hiện sự ưu ái và đặt niềm tin rất lớn đối với thế hệ trẻ. Ông Tuyển đã tâm sự rất nhiều kinh nghiệm trong cuộc đời mình về những sự kiện lớn của đất nước khi gia nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN, WTO và gần đây nhất là diễn biến ký kết Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong suốt cuộc đời học tập, cống hiến cho sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước, ông Trương Đình Tuyển đã chỉ ra những thách thức đối với Việt Nam ở phạm vi khu vực và toàn cầu. Qua đó, nguyên Bộ trưởng Trương Đình Tuyển đã phần nào cho thanh niên PVEP thấy bức tranh tổng thể về kinh tế vĩ mô thế giới. Trong đó, nhấn mạnh các xu hướng phát triển của kinh tế thế giới, chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu. Nguyên Bộ trưởng Trương Đình Tuyển cũng nhấn mạnh xu thế thị trường tự do toàn cầu với một nền kinh tế chia sẻ, cá thể hóa doanh nghiệp. Tương lai đất nước sẽ phụ thuộc vào thế hệ trẻ khi nhận thức sâu sắc rằng, Việt Nam đang tụt hậu so với thế giới như thế nào, phải biết xấu hổ để vươn lên, nỗ lực phấn đấu chiếm lĩnh những đỉnh cao kinh tế. Riêng đối với ngành Dầu khí, ông Tuyển cho rằng, phải tập trung phát triển khoa học công nghệ, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tổ chức thị trường, đồng thời bồi dưỡng đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Nguyên Bộ trưởng Trương Đình Tuyển khẳng định, giới trẻ phải thấm thía rằng, so sánh với các nước khác trên thế giới, Việt Nam yếu, thiếu về mọi mặt. Đánh giá các bình diện từ khả năng dự báo, sức sáng tạo của nguồn nhân lực, tri thức kinh tế đến năng suất lao động… đều xếp hạng ở vị trí rất thấp (khoảng 99-120). Từ đó chỉ ra một “công thức” cho thế hệ trẻ có thể đưa nền kinh tế Việt Nam vượt qua những thách thức, nắm bắt được cơ hội là phải có một tư duy logic kết hợp với tư duy trừu tượng. Trong đó, tư duy logic khi lao động, sản xuất là làm việc một cách khoa học, chăm chỉ nhưng nếu chỉ như vậy vẫn chưa đủ mà cần phải có sự sáng tạo, dám phá vỡ những lề thói thông thường, mạnh dạn đương đầu với thử thách, không sợ làm sai mà chỉ sợ không dám làm. Trao đổi với các đoàn viên thanh niên PVEP về vấn đề để Việt Nam có thể có sự chuyển biến mạnh mẽ về kinh tế trong thời kỳ hội nhập, về mặt lý tưởng của thanh niên nên có những thay đổi như thế nào. Nguyên Bộ trưởng Trương Đình Tuyển đã tổng kết rất hình tượng rằng, cần đặt mình vào dòng chảy thời đại, nỗ lực góp phần vào dòng chảy thời đại đó chứ không nên làm đám bọt trắng xóa để rồi tan ra trong vô nghĩa… Ông Trương Đình Tuyển cũng giải thích thêm rằng, dòng chảy thời đại là sự tương tác giữa con người với con người, sự kết nối giữa con người với xã hội và ảnh hưởng của chính con người đó với xã hội của mình. Đây cũng là lời gửi gắm rất chân thành của người ông, người cha đi trước đối với thế hệ trẻ Việt Nam nói chung và PVEP nói riêng để tự mình có một lựa chọn khôn ngoan, có ích để sống, học tập và làm việc như thế nào. Chỉ khi có một khát vọng vươn lên trong cuộc sống, tự định vị được giá trị bản thân mới có thể đứng vững tiếp thu những tinh túy về tri thức và loại bỏ được những “rác rưởi” trong thời đại toàn cầu hóa và bùng nổ thông tin như hiện nay. Trong bối cảnh ngành Dầu khí Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức khi giá dầu giảm sâu. Tọa đàm Thanh niên PVEP với hội nhập quốc tế đã góp phần định hướng cho lực lượng lao động trẻ trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí nói riêng và ngành Dầu khí nói chung có một nhìn nhận đúng đắn về chân giá trị của bản thân, thấm thía để có những hành động đúng đắn theo đúng tinh thần “vượt qua thách thức để đi đến thành công”.

Tùng Dương

Năng lượng Mới 517