Dòng chảy Phương Bắc 2 và tuyến đường biển Bắc của Nga là giải pháp lựa chọn khác cho Kênh đào Suez

Tàu chở container và là tàu phá băng hạt nhân của Nga ở biển Bắc Cực, thể hiện lợi ích của tuyến đường biển Bắc. Nguồn: Alexander Demianchuk/TASS/Getty

Khi hàng trăm con tàu bị tắc nghẽn ở Kênh đào Suez, Nga đã nhắc nhở châu Âu về giá trị của đường ống dẫn khí thông suốt và các cơ hội lâu dài của tuyến đường biển Bắc đi châu Á, dọc theo đường bờ biển Bắc Cực của Nga, tuyến đường mà người ta không phải bận tâm về chiều rộng và chiều dài của các con tàu.

Trong năm 2020, 33 triệu tấn hàng hóa được vận chuyển qua tuyến đường biển Bắc của Nga, trong khi đó, lưu lượng hàng hóa vận chuyển qua Kênh đào Suez là hơn 3 triệu tấn/một ngày. Nhưng với lưu lượng vận chuyển hàng hóa thương mại ngày càng gia tăng, việc tìm một con đường ngắn để vận chuyển hàng hóa là điều tất yếu.

Bộ Năng lượng Liên bang Nga mới đây công bố một số thông tin giới thiệu về tuyến đường biển Bắc của nước này trong bối cảnh tình trạng tắc nghẽn diễn ra tại Kênh đào Suez; cho rằng tuyến đường biển Bắc có tiềm năng cao trong việc mở rộng lưu lượng vận chuyển hàng hóa, cho phép giảm đáng kể thời gian vận chuyển hàng hóa từ châu Á sang châu Âu.

Mặc dù việc vận chuyển hàng hóa qua tuyến đường biển Bắc không thể diễn ra trong cả năm, cho tới những năm 2025-2030, và còn có các rủi ro về thời tiết, Rosatom, Tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia của Nga và là đơn vị chịu trách nhiệm về tuyến đường biển Bắc, kỳ vọng nhu cầu đi qua tuyến đường này sẽ tăng lên sau sự cố tắc nghẽn ở Kênh đào Suez. Vladimir Panov, đại diện cho bộ phận phát triển Bắc cực ở Rosatom nói với hãng tin Interfax rằng việc phát triển tuyến đường biển Bắc giúp “phòng ngừa rủi ro logistics và làm cho thương mại toàn cầu bền vững hơn”; bày tỏ tin tưởng “chắc chắn là các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ coi sự cố tắc nghẽn ở kênh đào Suez là một tiền lệ trong xem xét các kế hoạch chiến lược lâu dài của mình”.

Anna Butko, nhà phân tích về dầu khí của công ty môi giới Aton cho rằng tình hình là “tích cực” đối với các công ty và nền kinh tế Nga, trong đó bao gồm một thực tế là về lâu dài, sự cố tắc nghẽn ở Kênh đào Suez sẽ là một “lập luận nặng ký” có lợi cho việc sử dụng tuyến đường biển Bắc như là một giải pháp thay thế, một lựa chọn khác đối với Kênh đào Suez.

Công ty vận chuyển container của Nga TransContainer cho biết, nhu cầu về các chuyến tàu chở hàng dọc theo tuyến đường sắtTrans-Siberia tăng lên đột ngột trong mấy ngày qua. Nga cũng nhanh chóng thông báo các thị trường năng lượng toàn cầu rằng việc cung cấp dầu khí của Nga không hề bị gián đoạn.

Bộ Năng lượng Liên bang Nga nhấn mạnh vị trí địa lý độc đáo của Nga đã tạo cho nước này một “ưu thế tự nhiên” trong thị trường năng lượng, về khả năng tiếp cận các thị trường tiêu dùng quan trọng cũng như tốc độ giao hàng nhanh chóng; ca ngợi mạng lưới đường ống dẫn dầu và khí rộng khắp của Nga tới châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc, với tính đáng tin cậy và giá cả cạnh tranh.

Sự cố tắc nghẽn ở Kênh đào Suez không ảnh hưởng gì đáng kể tới việc xuất khẩu dầu của Nga vì Kênh đào Suez không phải là tuyến đường chính đối với Nga; nó còn tạo áp lực đẩy cao giá tham chiếu dầu Ural brent của Nga, cũng như giá khí giao ngay bằng tiền mặt tại châu Âu.

Theo công ty tư vấn năng lượng Rystad, sự cố tắc nghẽn ở Kênh đào Suez thậm chí còn tạo ra cơ hội tốt hơn cho thị trường khí của Nga. Qata, nước sản xuất khí tự nhiên hóa lỏng LNG lớn nhất thế giới, vận chuyển trung bình 5 chuyến tàu LNG một tuần, đi châu Âu qua kênh đào Suez, đã có 500.000 tấn bị mắc ở Vịnh Suez. Trong khi đó, Nga có thể dễ dàng bù đắp khối lượng khí mà châu Âu cần, bổ sung thêm cho trữ lượng ngầm đang ở mức thấp. Tình trạng tắc nghẽn ở Kênh đào Suez có thể trở thành một “con bài thắng lợi” cho đường ống dẫn khí Dòng chảy Phương Bắc 2.

Ở một mức độ nào đó, Nga cũng chịu ảnh hưởng do tình trạng tắc nghẽn ở Kênh đào Suez, khi khoảng 2,5 triệu thùng dầu của Nga phải chờ đợi ở Kênh Suez để chuyển cho các khách hàng ở châu Á; một số tàu chở LNG của công ty Novatek, công ty sản xuất LNG lớn nhất của Nga, phải chờ đợi trên đường trở về sau khi giao hàng.

Tuy nhiên, theo nhà phân tích về dầu khí Anna Butko, về lâu dài, Nga hy vọng vào các công ty tàu biển và các khách mua năng lượng tìm đến Nga như một giải pháp thay thế. Tình trạng tắc nghẽn bất khả kháng ở Kênh đào Suez đã khẳng định một thực tế đã được kiểm chứng là việc đa dạng hóa và có nhiều giải pháp thay thế là điều tích cực đối với nền kinh tế toàn cầu./.

Thanh Bình