Liệu chuyển dịch năng lượng có giải quyết được khủng hoảng?

Chiến tranh Nga-Ukraine đã gây tác động lớn đến thị trường điện. Trên thực tế, giá điện tăng cao đang thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang năng lượng tái tạo. Do đó, các quốc gia đang đẩy nhanh quá trình này. Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại cần vượt qua. Mỗi khu vực trên thế giới đều có những trở ngại khác nhau.

Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã gây nhiều hậu quả đáng kể lên thị trường năng lượng trong khu vực. Đối mặt với hiện trạng giá điện tăng mạnh và lo ngại về bảo đảm nguồn cung năng lượng, các nước đã đẩy nhanh tiến trình chuyển dịch năng lượng. Phía Liên minh Châu Âu thì đề ra kế hoạch mang tính chính trị tên REPower EU (Tái cung cấp năng lượng cho EU), đánh dấu một bước ngoặt trong quá trình đẩy nhanh chuyển dịch năng lượng. Theo đó, từ đây cho đến năm 2030, năng lượng tái tạo dự kiến ​​sẽ chiếm 66% tổng nguồn cung của EU.

Tuy nhiên, bối cảnh địa chính trị đang làm đảo lộn mọi thứ. Các khoản đầu tư vào năng lượng gió và năng lượng mặt trời đang rất được quan tâm. Tương tự, hydro tái tạo và các dạng khí đốt hạn chế phát thải carbon khác dần xuất hiện. Hơn nữa, năng lượng hạt nhân cũng hưởng lợi từ kế hoạch chuyển dịch.

Tính đến thời điểm hiện tại, giá điện ở thị trường châu Âu đã vượt mức 200 €/MWh. Giá điện tăng đột biến đã tác động đến nhu cầu, làm giảm khối lượng điện được cung cấp trong ngắn hạn. Tuy nhiên, rất ít khả năng giá sẽ giảm xuống dưới mốc 100 €/MWh trước năm 2027.

Tuy nhiên, tình hình trong dài hạn sẽ khác. Trên thực tế, các nhà phân tích ước tính rằng thị trường điện lực châu Âu (bao gồm EU và Vương quốc Anh) cần phải đạt mức tăng trưởng 84% để đạt được khối lượng 5.869 TWh vào năm 2050.

Tại Bắc Mỹ, khủng hoảng năng lượng đang thúc đẩy sự đa dạng hóa các công nghệ được sử dụng. Họ cũng đang đối mặt với lạm phát. Trong ngắn hạn, bối cảnh kinh tế vĩ mô sẽ không cho phép giá giảm. Tuy nhiên, trong trung hạn, một khi tình hình ổn định, dự kiến giá ​​sẽ giảm trước khi tăng trở lại trong dài hạn.

Đối mặt với sự gia tăng nhu cầu sử dụng điện, năng lượng tái tạo là một giải pháp tuyệt vời. Cũng phải tính đến việc gia hạn các khoản tín dụng thuế để phát triển năng lượng gió, năng lượng mặt trời hay thậm chí là để lưu trữ chúng.

Do đó, ngành năng lượng gió phải được hưởng lợi nhiều nhất. Công suất sản xuất phải tăng lên mức 21 GW từ nay đến năm 2050. Đối với năng lượng mặt trời, mức tăng này phải là 3 GW. Nếu quá trình loại bỏ than bị chậm lại, than cũng phải biến mất từ nay đến năm 2040. Như vậy, Mỹ sẽ đạt 90% sản lượng điện phi carbon vào khoảng năm 2050.

Nhu cầu điện ở Trung Quốc đã thay đổi đáng kể trong những tháng gần đây. Trong quý 2 năm 2022, nhu cầu bị suy giảm bởi các biện pháp y tế liên quan đến COVID-19. Tuy nhiên, nhu cầu sẽ phục hồi mạnh mẽ vào quý 2 năm nay. Như ở tất cả các khu vực khác, giá điện ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang tăng. Giá sẽ còn tiếp tục tăng cho đến năm 2025. Nguyên nhân là do giá khí hóa lỏng LNG, than và thậm chí cả dầu diesel tăng.

Theo số liệu hiện nay, đến năm 2040, ước tính nhu cầu năng lượng của châu Á - Thái Bình Dương sẽ đạt mức 68% so với toàn cầu. Tuy nhiên, con số này có thể tăng cao hơn nữa, do nhu cầu của châu Âu đang giảm. Do đó, các khoản đầu tư vào sản xuất điện có thể đạt 2,9 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới. 60% khoản đầu tư này sẽ dành cho lĩnh vực năng lượng gió.

Nếu quá trình chuyển dịch năng lượng tiếp tục tăng tốc, nhà phát triển năng lượng tái tạo sẽ còn tiếp tục gặp rủi ro. Cụ thể, phải tính đến vấn đề gia tăng chi phí chuỗi cung ứng hoặc các vấn đề về tích hợp lưới điện. Ngoài ra, cần dự đoán nguy cơ giảm phát khi công suất điện gió và điện mặt trời đáp ứng hơn 50% lượng phụ tải cao điểm vào năm 2030 tại 8 thị trường trong khu vực.

Cuối cùng, đầu tư vào lưới điện và lưu trữ điện là điều cần thiết. Nếu không, khu vực này không những phải đối mặt với việc cắt dòng điện mà còn gặp cả các vấn đề về độ tin cậy của mạng lưới điện.

Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam: Nỗ lực vượt bậc để hiện thực hoá tham vọng

Petrovietnam và đối tác Hoa Kỳ chia sẻ, trao đổi về cơ hội hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, chuyển dịch năng lượng

Petrovietnam tổ chức tọa đàm phát triển dài hạn về phát thải thấp hướng tới trung hòa carbon