Lấy ý kiến xây dựng chính sách Luật Dầu khí (sửa đổi)

Sự kiện có sự tham gia của đại diện Ủy ban Kinh tế Quốc hội; Văn phòng Quốc hội; Văn phòng Chủ tịch nước; Kiểm toán Nhà nước; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; 18 bộ, ngành liên quan; Ngân hàng Nhà nước; Thanh tra Chính phủ; Văn phòng Chính phủ; Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI); Đoàn Đại biểu Quốc hội và UBND của các tỉnh, thành phố. Khối doanh nghiệp có Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), các đơn vị thành viên Petrovietnam, các doanh nghiệp, nhà thầu dầu khí trong nước và quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam; cùng sự tham gia của Hội Dầu khí Việt Nam và Viện Dầu khí Việt Nam.

Ngày 5/12, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị lấy ý kiến đối với Hồ sơ xây dựng chính sách của Luật Dầu khí (sửa đổi) tại TP Hồ Chí Minh.

Luật Dầu khí 2022 có hiệu lực từ ngày 1/7/2023, trên thực tiễn triển khai đã ghi nhận các vướng mắc đặc thù của hoạt động dầu khí - từ thủ tục lựa chọn nhà thầu hợp đồng dầu khí, gia hạn giai đoạn tìm kiếm thăm dò, xử lý các phát hiện dầu khí nhỏ, hợp nhất mỏ đến cơ chế ưu đãi đầu tư cho các lô có rủi ro cao.

Theo Kiểm điểm thực thi Luật Dầu khí năm 2022 của Bộ Công Thương, bối cảnh hoạt động dầu khí hiện nay đã thay đổi nhanh và sâu so với khi Luật được xây dựng: sản lượng tự nhiên của các mỏ hiện hữu suy giảm mạnh; các phát hiện mới chủ yếu là mỏ cận biên, trữ lượng thấp; hoạt động thăm dò nước sâu xa bờ gặp thách thức địa chất và yếu tố an ninh; giá dầu thế giới biến động bất thường ngoài tầm dự báo; chuỗi thủ tục phê duyệt qua nhiều cấp, nhiều tầng bộc lộ hạn chế, kéo dài thời gian ra quyết định và làm giảm hiệu quả đầu tư.

Ông Trần Thanh Tùng, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công Thương, chủ trì hội nghị.

Nhu cầu sửa Luật xuất phát từ yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và tạo điều kiện đưa mỏ mới vào khai thác nhanh hơn, khơi thông nguồn lực cho doanh nghiệp trong nước. Hồ sơ chính sách nêu rõ: một số vấn đề khung mang tính nguyên tắc của hoạt động dầu khí chưa được Luật quy định đủ rõ, trong khi một số quy định không còn phù hợp với thực tiễn đã thay đổi.

Đồng thời, việc sửa Luật bám sát định hướng lớn từ Bộ Chính trị theo Nghị quyết 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, cùng chuỗi cơ sở pháp lý liên quan, gồm Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng pháp luật; Nghị quyết 206/2025/QH15 của Quốc hội về xử lý vướng mắc do quy định pháp luật; Nghị định 146/2025/NĐ-CP về phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại; Nghị quyết 66.6/2025/NQ-CP giao quyền phê duyệt một số nội dung trong hoạt động dầu khí. Đây chính là nền tảng chính trị, pháp lý cho việc sửa Luật Dầu khí lần này.

Năm nhóm chính sách trọng tâm

Hồ sơ xây dựng chính sách của Bộ Công Thương nhóm các nội dung sửa đổi thành 5 chính sách chính, phản ánh trực tiếp các điểm nghẽn hiện nay:

Thứ nhất, hoàn thiện, đơn giản hóa thủ tục và tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động dầu khí. Đây là nhóm thay đổi lớn nhất, nhằm rút gọn quy trình phê duyệt, đẩy nhanh tiến độ thăm dò - khai thác. Theo đề xuất, nhiều nội dung đang yêu cầu trình Thủ tướng sẽ phân cấp cho Petrovietnam phê duyệt trên cơ sở thẩm định của Bộ, như: kế hoạch lựa chọn nhà thầu ký hợp đồng dầu khí, nội dung hợp đồng dầu khí, kế hoạch phát triển mỏ, xử lý các phát hiện nhỏ, và kế hoạch thu dọn công trình dầu khí. Đồng thời, một số nội dung Petrovietnam sẽ chịu trách nhiệm toàn diện (thẩm định và phê duyệt), đi cùng cơ chế hậu kiểm rõ ràng. Các trường hợp đặc biệt liên quan đến quốc phòng và an ninh, hoặc yêu cầu vượt thẩm quyền, vẫn do Thủ tướng phê duyệt.

TS Vũ Đào Minh, Trưởng ban Thăm dò Khai thác Dầu khí Petrovietnam chia sẻ tại hội nghị.

Thứ hai, hoàn thiện quy định về hợp đồng dầu khí. Luật sửa đổi sẽ bổ sung các quy định cho các tình huống đặc thù phát sinh trong thực tế nhưng chưa có khung xử lý, như hợp nhất mỏ, mở rộng diện tích hợp đồng, chuyển nhượng quyền lợi tham gia, hay chỉ định nhà thầu trong trường hợp đầu tư bổ sung trong cùng diện tích hợp đồng. Điều này giúp tạo sự linh hoạt trong khai thác mỏ nhỏ, mỏ cận biên, phù hợp với xu hướng tài nguyên dầu khí hiện nay.

TS Phan Ngọc Trung, Trưởng ban Tư vấn - Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam chia sẻ tại hội nghị

Thứ ba, bổ sung cơ chế ưu đãi đầu tư. Các ưu đãi mới sẽ tập trung vào lô có rủi ro cao, lô nước sâu xa bờ và phát hiện khí ở khu vực địa chất phức tạp. Mục tiêu là gia tăng hấp dẫn đầu tư tư nhân và nhà thầu nước ngoài trong bối cảnh chi phí thăm dò tăng và cạnh tranh tài nguyên mạnh.

Ông Hoàng Xuân Dương, Phó Tổng Giám đốc PVEP đóng góp ý kiến tại hội nghị.

Thứ tư, quy định cơ chế ưu tiên phát triển dịch vụ dầu khí kỹ thuật cao. Đây là chính sách mang tính chiến lược, nhằm tạo hệ sinh thái dịch vụ kỹ thuật, chế tạo thiết bị dầu khí trong nước, tăng tỷ lệ nội địa hóa, xây dựng lực lượng tổng thầu EPC nội địa và chuẩn bị năng lực cho chuỗi giá trị năng lượng. Nhóm chính sách này gắn trực tiếp với định hướng tại Nghị quyết 70-NQ/TW về “cơ chế đột phá thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghiệp năng lượng”, hướng đến khả năng tự chủ trong dài hạn.

Thứ năm, quy định khung cho giảm phát thải, thu giữ và lưu trữ carbon (CCS/CCUS). Đây là lần đầu tiên, Luật Dầu khí đề cập đến khung chính sách cho công nghệ thu giữ, lưu trữ carbon trong hoạt động dầu khí. Đây là nội dung mới phù hợp với xu hướng toàn cầu về giảm phát thải, và mở ra hướng tiếp cận mới cho ngành dầu khí Việt Nam trong tiến trình chuyển dịch năng lượng.

Ông Nguyễn Lâm Anh, Phó Tổng Giám đốc Vietsovpetro đóng góp ý kiến tại hội nghị.

Cần phân cấp mạnh đi kèm minh bạch

Trong phiên thảo luận, các đại biểu tập trung vào những vướng mắc lớn khi triển khai Luật Dầu khí 2022, đặc biệt ở các khâu lựa chọn nhà thầu, gia hạn tìm kiếm và thăm dò, xử lý phát hiện nhỏ và cơ chế ưu đãi đầu tư đối với lô có rủi ro cao. Nhiều ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật và hệ thống văn bản dưới luật nhằm bảo đảm tính thống nhất, rút ngắn quy trình phê duyệt và làm rõ cơ chế phân cấp để Petrovietnam chủ động hơn trong xử lý phát hiện nhỏ, hợp nhất mỏ và thu dọn công trình.

Một nội dung nổi bật được quan tâm là khung chính sách cho CCS/CCUS. Các đại biểu đánh giá việc bổ sung quy định về CCS/CCUS là cần thiết, bởi công nghệ này vừa hỗ trợ giảm phát thải trong vận hành mỏ, vừa mở ra mô hình kinh tế mới dựa trên hạ tầng khai thác hiện hữu. Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ phạm vi áp dụng, quan hệ với các luật chuyên ngành về môi trường, năng lượng, cùng cơ chế cấp phép và giám sát an toàn địa chất.

Nhiều đại biểu cũng đề xuất bổ sung ưu đãi đầu tư cho các biện pháp gia tăng hệ số thu hồi dầu (IOR/EOR), đặc biệt tại các mỏ đã vào giai đoạn cuối vòng đời. Hoàn thiện khung chính sách này sẽ tạo động lực kinh tế để nhà thầu đầu tư vào các giải pháp kỹ thuật như khoan bổ sung, tối ưu khai thác, bơm ép hoặc kết hợp CCS/CCUS nhằm tận dụng hạ tầng hiện hữu và tối đa hóa thu hồi tài nguyên.

Đại diện các doanh nghiệp dầu khí, Viện Dầu khí Việt Nam và các bộ, ban, ngành đóng góp ý kiến tại hội nghị

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị đánh giá đầy đủ tác động của sửa đổi đối với hệ thống pháp luật liên quan và môi trường đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh các mỏ mới chủ yếu là mỏ cận biên, đòi hỏi quyết định nhanh theo điều kiện thị trường. Các đại biểu cũng nhấn mạnh nhu cầu xây dựng cơ chế ưu đãi riêng cho lô nước sâu xa bờ, có rủi ro địa chất cao, nhằm thu hút nhà thầu quốc tế và thúc đẩy huy động vốn trong thời gian tới.

Theo đánh giá chung, sửa đổi Luật Dầu khí kỳ này sẽ tác động sâu về cách thức quản lý: từ mô hình “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, từ nhiều tầng thẩm quyền phê duyệt sang trao quyền chủ động cho Petrovietnam, đi cùng giám sát, kiểm tra hậu kiểm. Điều này phù hợp với định hướng “vướng ở đâu - cấp đó sửa” và chủ trương hoàn thiện thể chế nhằm khơi thông nguồn lực phát triển.

Hội nghị lần này cũng cho thấy sự gắn kết giữa chính sách dầu khí và chiến lược an ninh năng lượng quốc gia: hoàn thiện xây dựng chính sách Luật là bước cụ thể hóa mục tiêu lớn về tự chủ trong công nghiệp năng lượng, phát triển tổng thầu EPC nội địa, và chuẩn bị cho chuyển dịch năng lượng theo hướng giảm phát thải trong dài hạn.

Sau hội nghị, Bộ Công Thương sẽ tiếp thu ý kiến để hoàn thiện Hồ sơ xây dựng chính sách, chuẩn bị trình Chính phủ theo tiến độ Chương trình lập pháp năm 2026.

[PetroTimesTV] Petrovietnam rà soát vướng mắc pháp lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh

Petrovietnam hiện thực hóa các điểm mới của Luật Dầu khí năm 2022

[VIDEO] Petrovietnam hiện thực hóa các điểm mới của Luật Dầu khí năm 2022

Cụ thể hóa phân cấp, phân quyền, tạo đột phá trong phát triển kinh tế

Chính phủ kịp thời tháo gỡ vướng mắc một số nội dung trong Luật Dầu khí năm 2022

Trúc Lâm