Nhơn Trạch 2 - “gà đẻ trứng vàng”

Công trình 4 nhất

Cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, với vai trò là ngành kinh tế đầu tàu và ý thức trách nhiệm với an ninh năng lượng quốc gia, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã nghiên cứu các phương án đầu tư xây dựng các dự án nhiệt điện chạy khí. Theo đó, PVN đã có công văn đề nghị Chính phủ cho phép đầu tư 6 trong số 13 dự án điện mà Tập đoàn Điện lực Việt Nam trả lại do khó khăn về nguồn vốn và sẽ đưa công nghiệp điện trở thành 1 trong 5 lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính của PVN.

Nhơn Trạch 2, công trình 5 nhất

Là lĩnh vực mới mẻ, không phải chuyên sâu của ngành Dầu khí, song với ý chí và quyết tâm, từ năm 2000 PVN đã huy động sức người, sức của triển khai quyết liệt các dự án nhiệt điện khí tại Cà Mau rồi Nhơn Trạch. Các dự án này đã được thực hiện rất thành công, không chỉ hoàn thành trước kế hoạch mà còn tiết kiệm nhiều ngoại tệ cho đất nước. Điện lực Dầu khí đã được ra đời như thế, trong đó Nhơn Trạch 2 (NT2) là “ngôi sao sáng”, là công trình tiêu biểu cho tinh thần dầu khí trong lĩnh vực mới này, xứng đáng là công trình 4 nhất: Tiến độ nhanh nhất, chất lượng tốt nhất, an toàn nhất và hiệu quả nhất.

Trên cơ sở tiếp thu kinh nghiệm của các dự án trước đây, không rập khuôn theo các dự án điện khác, NT 2 đã được triển khai theo cách hoàn toàn mới. Thay vì thành lập Ban Quản lý dự án, PVN đã cùng một số doanh nghiệp, ngân hàng hàng đầu trong nước thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án ngay từ ngày đầu. Năm 2007, Công ty CP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 đã ra đời với vốn điều lệ 2.560 tỉ đồng. Bộ máy điều hành và ra quyết định của chủ đầu tư rất tinh gọn và ở ngay công trường, bên cạnh các nhà thầu tạo thành một tổ hợp văn phòng công trường ấm cúng, đoàn kết, hỗ trợ nhau. Mọi văn bản giấy tờ, việc giải quyết vướng mắc phát sinh, ra quyết định đều rất nhanh, thậm chí không quá 5 phút. Toàn bộ quy trình xử lý hồ sơ tài liệu được tối ưu hóa, sử dụng có hiệu quả tư vấn, giảm thiểu thời gian đi lại, hội họp, tập trung cho công tác phê duyệt thiết kế và thi công. Các mốc tiến độ được chủ đầu tư và nhà thầu bàn bạc cụ thể và thống nhất. Hằng ngày, chủ đầu tư, tư vấn giám sát, các nhà thầu họp giao ban rút kinh nghiệm, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nên tiến độ công việc luôn suôn sẻ. Đây là mô hình công ty cổ phần đầu tiên của PVN trong việc thi công các dự án nhiệt điện, là hướng đi cần thiết để nhân rộng triển khai khi xây dựng các nhà máy điện khí tiếp theo.

Cùng trao đổi với kỹ sư, công nhân nhà máy

Anh hùng Lao động Lê Văn Tuấn, Tổng giám đốc Lilama, người đã trực tiếp điều hành nhiều dự án điện, dự án Nhà máy Lọc dầu Dung Quất do PVN làm chủ đầu tư nhận xét: Chưa có dự án nào mà sự phối hợp, hỗ trợ giữa chủ đầu tư và nhà thầu lại nhịp nhàng, ăn khớp như dự án này. Tôi may mắn đến NT2 từ ngày đầu xây dựng và đã chứng kiến những buổi họp thông trưa, những tranh cãi nảy lửa của chủ đầu tư, nhà thầu và cả chuyên gia để tìm ra phương thức thi công tối ưu, những giải pháp để đẩy nhanh tiến độ. Nhiều phong trào thi đua lao động giỏi, phát huy sáng kiến, những phần thưởng được trao đúng lúc, đúng người đã góp phần đưa NT2 vào vận hành sớm hơn kế hoạch 2 tháng. NT2 còn tiết kiệm gần 100 triệu USD (khoảng 20%) so với giá chào thầu quốc tế và là một trong số ít các dự án nhiệt điện có suất đầu tư thấp nhất. Đây là mô hình công ty cổ phần đầu tiên của PVN đã thành công trong việc tự thu xếp vốn và tự chủ hoàn toàn về tài chính để đầu tư xây dựng công trình nhiệt điện công suất lớn, sử dụng công nghệ turbine khí chu trình hỗn hợp hiện đại, có trình độ tự động hóa và tin học hóa cao nhất trong số các nhà máy điện của Việt Nam hiện nay.

Điều đặc biệt là trong gần 3 năm xây dựng nhà máy với 5,3 triệu giờ công lao động với biết bao khó khăn, nền đất sình lầy, gia cố móng phức tạp, nhiều thiết bị lắp đặt siêu trường, siêu trọng… nhưng NT2 không có tai nạn lao động đáng kể, điều ít thấy ở các dự án lớn. Một số nhà đầu tư, nhà thầu nước ngoài nghi ngờ về vấn đề này đã hỏi Tổng giám đốc Hoàng Xuân Quốc rằng, có thật NT2 không xảy ra tai nạn lao động không? Ông Quốc tự hào khẳng định: Đúng như vậy…

NT2 không chỉ để lại ấn tượng đẹp ở trong nước mà còn ở nước ngoài. Tại Hội chợ triển lãm thường niên Điện lực châu Á tổ chức tại Thái Lan, NT2 đã được trao giải thưởng Vàng duy nhất về lĩnh vực “Dự án nhà máy điện xây dựng nhanh nhất, tốt nhất”. Đây là giải thưởng có uy tín hằng năm về lĩnh vực điện lực dành cho các công trình, dự án điện tiêu biểu ở châu Á và lần đầu tiên Việt Nam đạt được giải thưởng uy tín này. NT2 còn vinh dự được nhận 2 giải thưởng quốc tế về thu xếp vốn do các tổ chức tài chính quốc tế uy tín trao tặng. Đó là giải “Best ECA-Backed Facilities” và “Best Emerging Solutions”.

Khẳng định sự thành công của một chủ trương lớn

Sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống Nho học rồi Tây học nổi tiếng ở làng Yên Hồ, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, Tiến sĩ Hoàng Xuân Quốc (con trai út Giáo sư Hoàng Xuân Nhị - Nguyên Giám đốc Nha giáo dục Nam Bộ trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, nguyên Chủ nhiệm Khoa Ngữ Văn Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội) không đi theo con đường văn học của cha mà lại theo học ngành năng lượng. Sau khi tốt nghiệp Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội, ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy, rồi đi nghiên cứu sinh làm luận án tiến sĩ và tham gia công tác giảng dạy đại học và nghiên cứu khoa học tại Pháp. Về nước, cơ duyên đã đưa ông đến với ngành Dầu khí. Là một trong những cán bộ chuyên môn đầu tiên của PVN tham gia nghiên cứu về đầu tư vào công nghiệp điện, ông đã góp phần tích cực vào việc hình thành Dự án Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau và được bổ nhiệm làm Phó trưởng Ban QLDA khí điện đạm Cà Mau, trực tiếp phụ trách dự án điện.

Đến với NT2 từ ngày đầu tiên, khát vọng cống hiến, sự đam mê cùng cái tâm trong sáng, Tổng giám đốc Hoàng Xuân Quốc đã tổ chức xây dựng bộ máy, áp dụng tối đa nhiều phương pháp quản lý và điều hành của các nước tiên tiến mà ông đã học vào NT2 kể cả trong giai đoạn xây dựng lẫn quá trình sản xuất kinh doanh điện hiện nay. Cái hay, cái thú vị của NT2 là bộ máy lãnh đạo chuyển từ giai đoạn xây dựng sang vận hành rất tự nhiên, nhẹ nhàng, không bị xáo trộn nên từ lãnh đạo đến các phòng ban đều tường tận công việc và hiểu rất rõ về nhà máy.

Ông chia sẻ: “Nhiều người có xu hướng chỉ thích làm quản lý dự án, còn khi công trình đi vào vận hành thường muốn chuyển công tác khác do xa nhà và một số lý do khác. Tôi gắn bó với NT2 từ ngày đầu và sẽ ở lại đây cho đến khi nghỉ hưu. Hằng ngày được ngắm nhìn nhà máy sạch đẹp, an toàn với cỏ, cây, hoa lá, sản lượng điện ngày càng tăng, sản xuất kinh doanh hiệu quả, đội ngũ kỹ sư, công nhân trưởng thành, rồi các công trình phúc lợi cho công nhân và con em họ, tôi thấy vui và hạnh phúc không gì sánh được...”.

Thông thường các dự án năng lượng phải sau ít nhất 3 năm kể từ ngày vận hành thương mại mới có lãi, do chi phí trả gốc và lãi vay còn rất lớn, chi phí mua sắm vật tư cho vận hành bảo dưỡng cao. Tuy nhiên, chỉ sau 1 năm hoạt động, NT2 đã có lãi và đạt sản lượng 5 tỷỉ kWh điện. Liên tiếp từ đó đến nay, NT2 luôn vận hành đạt và vượt công suất thiết kế và dự kiến tháng 9-2016 sẽ đạt mốc sản lượng 25 tỉ kWh điện (trung bình mỗi năm sản xuất thêm 5 tỉ kWh điện thương phẩm). Đây là một kỷ lục đối với các nhà máy nhiệt điện có quy mô công suất tương tự không những ở nước ta mà còn trên thế giới.

Hôm đến NT2 làm việc, chăm chú lắng nghe Tổng giám đốc Hoàng Xuân Quốc phân tích tỉ mỉ, thuyết trình say sưa về công nghệ vượt trội và những ưu thế của NT2 trong thị trường điện cạnh tranh, chúng tôi hoàn toàn bị thuyết phục. Những bản vẽ chi tiết màu xanh, đỏ, những mô hình qua máy chiếu cho thấy NT2 làm việc rất chuyên nghiệp và hiện đại. Ông bảo: Chúng tôi yêu mến NT2 và mọi suy nghĩ, tâm huyết cũng vì công ty. Phương châm SXKD của công ty là luôn lập kế hoạch vận hành, lên xuống máy từ trước, lường trước mọi trục trặc, hư hỏng có thể xảy ra để phòng tránh và sớm khắc phục. Song song với sản xuất, nhà máy thường xuyên được kiểm tra bảo trì, bảo dưỡng, vệ sinh công nghiệp, vì vậy từ khi vận hành đến nay, nhà máy không có sự cố nào lớn dẫn đến phải dừng máy lâu. Điều đặc biệt nữa là: nhà máy luôn hoạt động với công suất vượt trội, hiệu suất cao, độ tin cậy và độ khả dụng xuất sắc cho phép thay đổi phụ tải nhanh chóng, khả năng tăng giảm công suất phát điện rất linh hoạt trong một dải công suất rất rộng (110-750MW), điều mà không phải nhà máy nhiệt điện nào cũng đạt được.

Năm 2015 là minh chứng rõ nét nhất về hiệu quả hoạt động của NT2. Mặc dù giá khí giảm sâu, doanh thu từ sản xuất điện của NT2 vẫn đạt hơn 6.763 tỉ VNĐ. Công ty đã xuất sắc vượt qua các bất lợi về tỷ giá để hoàn thành tốt các chỉ tiêu tài chính. Điều này một lần nữa khẳng định NT2 hoạt động trên một nền tảng tài chính lành mạnh, vững chắc, dòng tiền ổn định, sử dụng nguồn vốn thông minh và hiệu quả, các rủi ro tài chính được đánh giá và kiểm soát phù hợp, các nghĩa vụ tài chính được thực hiện nghiêm túc. Doanh thu và lợi nhuận lần lượt vượt 13% và 82% kế hoạch, vượt xa kế hoạch năm đã được đại hội cổ đông phê chuẩn. Về thứ bậc, NT2 tuy là công ty “cháu’’ của PVN nhưng còn “to” hơn nhiều công ty con của PVN cả về vốn, về các chỉ tiêu SXKD, nộp ngân sách… Năm 2016, NT2 dự kiến đạt lợi nhuận 1.250 tỉ đồng, đứng thứ 2 sau Tổng Công ty Khí Việt Nam…

Trên một bình diện khác, sau hơn 1 năm niêm yết trên sàn chứng khoán TP Hồ Chí Minh, cổ phiếu NT2 đã tăng trưởng khoảng 70%, liên tục lọt top 30 cổ phiếu trong rổ VN30 của sàn HOSE và đồng thời lọt vào top 50 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất năm 2016. Cổ phiếu NT2 đã đem lại cho các nhà đầu tư thu nhập năm lên tới 47%, bao gồm cổ tức bằng tiền mặt, cổ phiếu thưởng và tăng thị giá cổ phiếu. Thương hiệu của NT2 ngày càng lớn mạnh và hấp dẫn trên thị trường chứng khoán. NT2 ngày càng khẳng định vị trí lá cờ đầu của Điện lực Dầu khí, đồng thời là cổ phiếu hàng đầu ngành điện đang giao dịch trên sàn chứng khoán TP Hồ Chí Minh. Thành công của NT2 chính là sự khẳng định hùng hồn thắng lợi của một chủ trương lớn mà PVN đã triển khai từ năm 2000 đưa công nghiệp điện trở thành 1 trong 5 lĩnh vực SXKD chính của PVN.

Anh cả của “mái nhà” Nhơn Trạch 2

Nói về thành công và những điều kỳ diệu của NT2, người ta thường nhắc đến bộ máy vận hành trẻ, chuyên nghiệp, trưởng thành và tiếp cận nhanh về các mặt, được đãi ngộ tốt, môi trường làm việc an toàn, thân thiện. Bên cạnh đó, NT2 còn là công ty CP có nền tảng sản xuất kinh doanh vững chắc và hiệu quả, sở hữu công nghệ hiện đại vượt trội với tài chính lành mạnh, luôn chủ động và sáng tạo trong việc lập kế hoạch vận hành, bảo dưỡng, đại tu thiết bị máy móc… Đồng hành với NT2 nhiều năm, tôi hiểu còn một nguyên nhân rất quan trọng, không thể không nhắc đến. Đó là vai trò của người lãnh đạo, của người chèo lái con thuyền NT2 - Tiến sĩ Hoàng Xuân Quốc. Ông đã dành hết thời gian, tâm huyết, trí tuệ xây dựng NT2 trở thành công ty cổ phần kiểu mẫu, một điển hình đẹp khẳng định sự thành công của một chủ trương lớn của Chính phủ trong việc xã hội hóa và phát huy nội lực trong lĩnh vực sản xuất điện.

Không chỉ đảm nhận những công việc quan trọng như ký các hợp đồng kỹ thuật, thương mại, vay vốn nước ngoài, thương thảo hợp đồng, Tiến sĩ Hoàng Xuân Quốc còn quan tâm đến những lĩnh vực rất nhỏ, đặc biệt là đời sống người lao động để họ gắn bó lâu dài với công ty. Khuôn viên nhà máy xanh tươi, sạch đẹp như công viên, khu nhà công vụ khang trang, đầy đủ tiện nghi, Trường Mầm non Ánh Dương nuôi dạy con em họ, trồng rau sạch để nâng cao chất lượng bữa ăn, ưu tiên tuyển dụng lao động địa phương, khuyến khích người lao động đưa vợ, con đến sinh sống tại khu nhà công vụ… Đó là những giải pháp đã góp phần làm thay da đổi thịt, làm sống động vùng rừng Sác âm u, tăm tối năm xưa…

Nếu như ở nhiều doanh nghiệp, việc phát huy sáng kiến, đưa ra ý tưởng và giải pháp thường chỉ có kỹ sư, công nhân tham gia. Ở NT2, Tổng giám đốc Hoàng Xuân Quốc là “ngôi sao sáng” luôn đi đầu trong các phong trào thi đua, có nhiều giải pháp đem lại hiệu quả kinh tế cao. Sáng kiến mang tính đột phá trong quản lý và điều hành, xây dựng bộ máy gọn nhẹ, coi trọng chất lượng đội ngũ, thành lập Tổ thị trường điện… đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Đó là: NT2 là công ty cổ phần sở hữu nhà máy nhiệt điện lớn hiện đại bậc nhất Việt Nam hiện nay, nhưng chỉ có 188 lao động và đạt được năng suất lao động rất cao (trên 35 tỉ VNĐ/1 người/ năm). Sáng kiến đột phá về điều hành SXKD, phát huy sáng kiến, hợp tác khoa học với các trường đại học lớn, chuyên sâu; Giải pháp chống nhiễu các kênh đo độ rung tuyệt đối các gối trục của turbine khí và tua bin hơi đã làm lợi hàng tỷ đồng, giúp nhà máy đạt sản lượng, doanh thu và hiệu quả tốt hơn so với các tính toán trong dự án đầu tư.

Về Nhơn Trạch 2, tôi nghe người ta gọi Tiến sĩ Hoàng Xuân Quốc - Tổng giám đốc công ty bằng cái tên thân thương và kính trọng: “Anh Cả”. Ông không chỉ là anh cả về tuổi tác, về trình độ chuyên môn, nhiệt huyết, khát khao cống hiến mà còn là tấm gương sáng về tinh thần làm việc quyết liệt, ý chí vươn lên, tìm tòi cái mới. Năm 2015, ông vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì, được PVN vinh danh là 1 trong 10 “Doanh nhân Dầu khí xuất sắc”. NT2 được nhiều giải thưởng uy tín quốc gia: VNR500, Fast500, thương hiệu mạnh, Top VN30 cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh.

Cho đến nay, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí VN (PV Power) là nhà sản xuất điện lớn thứ 2 sau Tập đoàn Điện lực Việt Nam với tổng công suất các nhà máy điện là 4.208,2MW; chiếm 12,4% tổng công suất điện toàn quốc. Các dự án của PV Power đang hoạt động rất hiệu quả, không chỉ cung cấp nguồn điện ổn định cho quốc gia mà còn góp phần đưa PVN trở thành ngành kinh tế đầu tầu, trụ cột cả nước. Với thành tích vượt trội của NT 2, Công ty đang cùng với PVN và PV Power khẩn trương hoàn tất điều chỉnh quy hoạch Trung tâm điện lực Nhơn Trạch, bổ sung thêm 2 nhà máy nhiệt điện turbine khí với quy mô mỗi nhà máy 750-800MW. Đây là dự án rất khả thi và rất tiết kiệm bởi bộ máy NT2 không chỉ có kinh nghiệm và uy tín trong việc đầu tư và vận hành nhà máy điện, thuận lợi trong việc thu xếp vốn, quỹ đất đã sẵn sàng, gần trung tâm phụ tải tiện cho việc đấu nối nguồn điện mà còn tận dụng lực lượng lao động, cán bộ quản lý, công nhân vận hành. Theo phân tích của các chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng, dự án này có thể sẽ tiết kiệm cả 100 triệu USD so với xây dựng dự án mới.

Đúng là gà đã đẻ trứng vàng trên mảnh đất vàng và linh thiêng này. Tôi bâng khuâng nhớ đến hai câu đối được khắc trong nhà tưởng niệm Bác Hồ và các anh hùng liệt sĩ tại trung tâm nhà máy mà tác giả không ai khác là Tổng giám đốc Hoàng Xuân Quốc:

“Nhơn Trạch địa linh rèn công đức

Phước Khánh hào kiệt dựng cơ đồ”

Hơn một thập niên qua, những con người nơi đây đã “rèn công đức” biến một vùng đất hoang vu gần như không có giá trị gì thành một “cơ đồ” công nghiệp bề thế, trong đó có hai nhà máy điện tầm cỡ và rất có giá trị, mang về những quả trứng vàng qúy báu cho ngành Dầu khí Việt Nam, cho cuộc đời. Họ là điển hình của lớp người mới, lớp người: "Vững chí Tất Thành bền gan Ái Quốc".

Và tôi tin: NT2 sẽ mãi là “Gà đẻ trứng vàng”…

Trần Thị Sánh

Năng lượng Mới 555