STEM Innovation Petrovietnam: Kiến tạo hạ tầng tri thức cho quốc gia

Mới đây, tại Thanh Hóa - một trong những địa phương đầu tiên tiếp nhận các phòng STEM hoàn chỉnh, những ghi nhận thực tế cho thấy mô hình này đang mở ra một hướng tiếp cận hoàn toàn mới đối với giáo dục phổ thông, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và yêu cầu mới về nguồn nhân lực chất lượng cao.

“Quà tặng quốc gia” đúng thời điểm

Tại lễ bàn giao hai phòng STEM cho tỉnh Thanh Hóa, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và tốc độ triển khai ấn tượng của Petrovietnam. Chỉ trong một thời gian rất ngắn, các phòng thực hành đạt chuẩn đã được hoàn thiện, trang bị hệ thống thiết bị thông minh, mô hình giảng dạy tích hợp, giúp học sinh “học đi đôi với hành”, phát triển tư duy khoa học, kỹ năng công nghệ và khả năng sáng tạo phù hợp với thời đại số.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Petrovietnam trong triển khai chương trình STEM Innovation Petrovietnam

Những đánh giá này không chỉ là sự ghi nhận đơn lẻ, mà phản ánh thực tế rằng, mô hình phòng STEM hiện đại đang là điều mà nhiều địa phương mong muốn nhưng chưa đủ nguồn lực để đầu tư đồng bộ. Khi Petrovietnam “lấp đầy khoảng trống” này, đó không chỉ là hỗ trợ về vật chất, mà còn là sự đầu tư cho tương lai và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu các trường phải khai thác tối đa công năng của các phòng STEM, đồng thời bảo quản và phát huy giá trị lâu dài. Điều này cho thấy các phòng STEM góp phần quan trọng trong tạo nền tảng hình thành những thế hệ học sinh có tư duy khoa học - công nghệ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Theo ông Tạ Hồng Lựu, Quyền Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Thanh Hóa, các phòng STEM do Petrovietnam tài trợ chính là bước khởi đầu quan trọng để tỉnh nhân rộng mô hình giáo dục STEM trên quy mô toàn hệ thống. Ông cho biết, Thanh Hóa có truyền thống mạnh về nghiên cứu khoa học trong học sinh phổ thông, nhiều sản phẩm của học sinh đã đạt giải cao tại các cuộc thi trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, thiếu không gian thực hành chuẩn hóa vẫn là một “điểm nghẽn” mà ngành giáo dục địa phương chưa thể tự giải quyết hoàn toàn.

Theo ông, sự xuất hiện của các phòng STEM hiện đại, đồng bộ sẽ tạo nền tảng để giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, học sinh mạnh dạn sáng tạo và địa phương xây dựng lộ trình phát triển nguồn nhân lực khoa học - công nghệ dài hạn. Quan trọng hơn, ông cho rằng, việc Petrovietnam triển khai chương trình đồng bộ trên quy mô toàn quốc là “bước đi tiên phong”, tạo niềm tin và động lực để các tỉnh mạnh dạn mở rộng mô hình.

Ông Tạ Hồng Lựu, Quyền Giám đốc Sở GD&ĐT Thanh Hóa: Các phòng STEM do Petrovietnam tài trợ chính là bước khởi đầu quan trọng để tỉnh nhân rộng mô hình giáo dục STEM trên quy mô toàn hệ thống.

STEM không chỉ là những tiết thực hành hay hoạt động ngoại khóa. Đó là phương pháp tích hợp kiến thức, ứng dụng công nghệ và giải quyết vấn đề theo tư duy khoa học - kỹ thuật. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chuyển dịch mạnh mẽ, đây chính là năng lực cốt lõi của lực lượng lao động tương lai.

“Kiến tạo hạ tầng tri thức” - một góc nhìn chiến lược

Từ góc độ vĩ mô, Đại biểu Quốc hội Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội nhìn nhận, việc Petrovietnam đầu tư vào giáo dục STEM là phần mở rộng tự nhiên của một tập đoàn trụ cột quốc gia. Petrovietnam không chỉ đóng góp lớn vào GDP, ngân sách và tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn lao động, mà còn góp phần quan trọng vào đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển công nghiệp phụ trợ, logistics, dịch vụ biển.

Đáng chú ý, bà Chinh đánh giá, Petrovietnam là một lực lượng tiên phong trong đổi mới công nghệ, từ số hóa vận hành mỏ dầu đến phát triển năng lượng sạch và đầu tư vào giáo dục kỹ thuật, đào tạo nghề. Theo bà, “đầu tư cho STEM” chính là một phần của chiến lược đó - phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho tương lai, đảm bảo năng lực tự chủ và sức cạnh tranh quốc gia trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng.

Bà Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội: Việc Petrovietnam đầu tư vào giáo dục STEM là phần mở rộng tự nhiên của một tập đoàn trụ cột quốc gia.

Ở góc độ an sinh - xã hội, nhiều dự án của Petrovietnam, từ xây dựng cơ sở hạ tầng, trường học, trạm y tế đến chương trình tái thiết cộng đồng như thôn Kho Vàng (Lào Cai), cho thấy triết lý phát triển bền vững và trách nhiệm cộng đồng nhất quán của Tập đoàn. Bà Chinh cho rằng, STEM là một phần của triết lý đó, không chỉ hỗ trợ vật chất mà tạo năng lực tự phát triển cho cộng đồng.

Theo ông Đỗ Hoàng Sơn, thành viên Liên minh STEM Việt Nam, điểm nổi bật nhất của “STEM Innovation Petrovietnam” là tầm nhìn chiến lược. Ông gọi đây là sáng kiến “đầu tư cho tương lai bằng tri thức”, bởi đặt trọng tâm vào nguồn lực quan trọng nhất của quốc gia là “con người”.

Ông Sơn chỉ ra rằng, Petrovietnam đã chuyển mình từ mô hình “khai thác tài nguyên” sang “kiến tạo năng lượng - công nghiệp - tri thức”, và việc đầu tư 100 phòng STEM không chỉ mang ý nghĩa xã hội mà còn nằm trong chiến lược phát triển dài hạn của Tập đoàn. Khi những phòng lab này được thiết kế để triển khai cả ba cấp độ STEM - từ phổ cập đến nghiên cứu sáng chế - sẽ trở thành “vườn ươm” của tư duy khoa học và tinh thần đổi mới sáng tạo.

Ông Đỗ Hoàng Sơn, thành viên Liên minh STEM Việt Nam: Điểm nổi bật nhất của “STEM Innovation Petrovietnam” là tầm nhìn chiến lược.

Ông nhấn mạnh, để các phòng lab phát huy hiệu quả, bên cạnh thiết bị hiện đại, yếu tố con người và cách vận hành hệ sinh thái giáo dục giữ vai trò then chốt. Một phòng STEM chỉ thực sự “sống” khi trở thành trung tâm đào tạo giáo viên, chia sẻ tri thức và lan tỏa phương pháp dạy học mới cho cộng đồng xung quanh.

Ông cho rằng, mỗi phòng lab phải trở thành “hạt nhân đào tạo” cho ít nhất 10 trường khác. Khi đó, 100 phòng STEM của Petrovietnam sẽ trở thành "100 trung tâm tri thức mở", kết nối địa phương - doanh nghiệp - quốc tế.

Vì sao các tập đoàn năng lượng đầu tư mạnh vào giáo dục STEM?

Nếu nhìn xa hơn, có thể thấy, mô hình này phù hợp với xu hướng toàn cầu khi nhiều tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới đều coi giáo dục STEM là khoản đầu tư chiến lược để chuẩn bị nguồn nhân lực cho các ngành công nghiệp như: điện khí, LNG, hydrogen, vật liệu mới, AI…

Petrovietnam cũng không ngoại lệ. Trong quá trình chuyển dịch cơ cấu, Tập đoàn cần lực lượng kỹ sư, nhà khoa học, chuyên gia công nghệ mới - đến từ chính các thế hệ học sinh phổ thông hôm nay.

Nhiều tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới coi giáo dục STEM là khoản đầu tư chiến lược để chuẩn bị nguồn nhân lực cho các ngành công nghiệp như điện khí, LNG, hydrogen, vật liệu mới, AI...

Đầu tư vào STEM chính là tạo “vòng lặp phát triển”: Tập đoàn - Giáo dục - Nguồn nhân lực - Năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ở nghĩa rộng hơn, Petrovietnam đang góp phần xây dựng hạ tầng tri thức quốc gia - không kém phần quan trọng so với hạ tầng năng lượng, hạ tầng giao thông hay hạ tầng số.

Tại Thanh Hóa, có thể thấy rõ, phòng STEM tạo ra điểm tựa để địa phương củng cố mô hình giáo dục hiện đại; giáo viên có không gian đổi mới phương pháp; học sinh có cơ hội thử nghiệm, chế tạo và nghiên cứu thực sự. Ở quy mô lớn hơn, dự án 100 phòng STEM đang tạo ra sự thay đổi tư duy trong toàn ngành giáo dục.

Thứ nhất, giải quyết bài toán về sự thiếu hụt trang thiết bị thực hành - điểm yếu cố hữu của giáo dục phổ thông Việt Nam. Thứ hai, tạo ra mô hình chuẩn hóa, có thể nhân rộng nhanh chóng ở nhiều tỉnh. Thứ ba, đưa giáo dục STEM từ “phong trào” trở thành “hệ thống”.

Quan trọng nhất, mô hình này khẳng định vai trò đồng hành của doanh nghiệp trong kiến tạo tri thức, tức doanh nghiệp không chỉ đóng góp tài chính, mà mang theo triết lý công nghiệp, chuẩn mực công nghệ và tầm nhìn phát triển dài hạn.

STEM là con đường để Việt Nam hình thành một lực lượng lao động mới có tư duy khoa học, kỹ năng công nghệ, năng lực sáng tạo và khả năng hội nhập toàn cầu.

STEM là con đường để Việt Nam hình thành một lực lượng lao động mới có tư duy khoa học, kỹ năng công nghệ, năng lực sáng tạo và khả năng hội nhập toàn cầu. Trong giai đoạn Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và nâng cấp chất lượng nhân lực, các phòng STEM do Petrovietnam tài trợ xây dựng chính là “những viên gạch đầu tiên” của nền móng mới. Với cách tiếp cận hệ sinh thái "lấy con người làm trung tâm, lấy tri thức làm động lực", mô hình này có thể nhân rộng, giúp cho nhiều học sinh được tiếp cận với phương pháp giáo dục hiện đại. Đó là giá trị lớn nhất của “Quà tặng STEM quốc gia” - từ thiết bị hiện đại, đến năng lực kiến tạo tương lai.

Một giờ học trong “phòng STEM” của học sinh Cầu Giấy

[VIDEO] Một giờ học trong “phòng STEM” của học sinh Cầu Giấy

Phòng STEM thế kỷ 21 - Không gian sáng tạo số

Petrovietnam đầu tư phòng STEM cho Điện Biên: Cơ hội thu hẹp khoảng cách giáo dục vùng cao

Đình Khương