Văn hóa doanh nghiệp - “bí quyết” của thành công

Đồng tâm và đồng hướng

Nằm trong khái niệm chung về văn hóa, văn hóa doanh nghiệp vẫn mang định nghĩa riêng là văn hóa đặc thù của văn hóa tổ chức, liên quan đến nhận thức và hành xử của các thành viên đối với bên trong và bên ngoài tổ chức đó. Văn hóa doanh nghiệp thể hiện rõ trong cả những hoạt động hữu hình và vô hình của doanh nghiệp như niềm tin, thái độ, tâm trạng, trách nhiệm, sáng tạo, trang phục làm việc, cấu trúc tổ chức, quan hệ, hoạt động văn hóa nghệ thuật…

Lễ Khai mạc Tuần Lễ Văn hoá Dầu khí lần thứ VIII

Mặc dù không phải do một cá nhân xây dựng nên nhưng văn hóa doanh nghiệp mang dấu ấn đậm nét của người đứng đầu. Nói về vấn đề này, ông Phan Quốc Việt - Phó Chủ tịch thứ nhất Hội phát triển Văn hoá Doanh nghiệp Việt Nam, nguyên Chánh Văn phòng Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam (tiền thân của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) cho rằng, cá nhân đứng đầu xuất sắc sẽ tạo ra một cộng đồng xuất sắc với sắc thái văn hóa rất riêng. Và đó sẽ là “chìa khóa” thành công của doanh nghiệp. Tuy nhiên, “chìa khóa thành công” này phải được xây dựng trên cơ sở người đứng đầu chọn cộng sự trước hết phù hợp về văn hóa sau mới đến tài năng để có được sự đồng tâm và đồng hướng. Bởi khi đồng tâm, đồng hướng mới cộng hưởng trong công việc phát triển doanh nghiệp. Còn “trái chiều” đẩy nhau không hợp tác được.

Điều quan trọng nữa trong văn hóa doanh nghiệp là không được lấy lợi nhuận là mục tiêu đầu tiên và duy nhất, mà chỉ là thước đo hệ quả của văn hóa doanh nghiệp. Vì giá trị mà doanh nghiệp tạo ra phải là giá trị cho xã hội chứ không phải lợi ích của riêng mỗi doanh nghiệp. Nếu chỉ thiên về một bên thì sự phát triển của doanh nghiệp không trường tồn và bền vững. Đúc kết lại như ông Phan Quốc Việt tựu chung từ các nhà kinh tế văn hóa: “Văn hóa doanh nghiệp là cái không thể thiếu khi ta có tất cả, là cái còn lại khi tất cả đã mất”.

Không có bản sắc văn hóa, không thể phát triển

Đối chiếu với những nguyên tắc trên thì ông Phan Quốc Việt cho rằng hiện không ít doanh nghiệp đang xây dựng văn hóa doanh nghiệp “chệch” hướng, chỉ lấy mục tiêu lợi nhuận làm đầu và duy nhất cho sự phát triển của mình. Họ hoặc cố tình hoặc đã không tính đến sứ mệnh đáng ra phải hình thành từ khi đặt “viên gạch” đầu tiên xây dựng doanh nghiệp bằng hình thức đặt câu hỏi tại sao thành lập doanh nghiệp và làm gì để phát triển và phát triển như thế nào, giá trị xã hội doanh nghiệp tạo ra là gì… Bởi vậy, các doanh nghiệp đó không thể có bản sắc văn hóa, không có giá trị cốt lõi từ đó không thể phát triển lâu dài, bền vững. Và thực tế đã chứng minh nhiều doanh nghiệp thất bại vì điều đó.

Hội diễn "“Tiếng hát người đi tìm lửa” lần thứ V

Nguyên nhân của tình trạng này, theo ông Việt bắt đầu từ người đứng đầu. Bởi “không ai tắm từ vai trở xuống”, ông Việt nói.

Đối với văn hóa Dầu khí, là một người từng công tác lâu năm trong ngành, ông Việt nhận định, do điều kiện, môi trường và yêu cầu của công việc nên Dầu khí có thể nói là một ngành có văn hóa rất đặc thù: người Dầu khí trình độ học vấn cao, làm việc quyết liệt, nhanh nhạy, năng động, sáng tạo, biết hy sinh, cống hiến cho ngành nghề, hội nhập tốt (do làm việc nhiều với đối tác nước ngoài), tiếp cận công nghệ cao nhanh, đặc biệt là đóng góp cho xã hội lớn do doanh thu lớn so với nhiều ngành nghề. Nói đến văn hóa Dầu khí còn phải nói đến tính gắn kết, mạo hiểm và tính truyền thống, kế thừa rất lớn. Điều này cũng đã được Công đoàn DKVN đúc kết: Bản sắc Văn hóa Dầu khí là:

Trí tuệ: Là điểm tựa của sự phát triển

Chuyên nghiệp: Là ổn định bền vững

Hiện đại và hội nhập: Là cơ hội để phát triển

Nghĩa tình: Là chất keo gắn kết

Truyền thống: Là sức mạnh vượt qua thách thức

Petrovietnam: Là mái ấm gia đình

Các giá trị của Văn hóa Petrovietnam mà đội ngũ CNVCLĐ ngành Dầu khí xây dựng:

Là Đoàn kết - Kỷ cương

Là Chất lượng - Hiệu quả

Là An toàn - Chắc chắn

Là Nhân ái - Trách nhiệm

Vì PVN phát triển bền vững

Vì Tổ quốc Việt Nam phồn vinh.

Chính vì có sức mạnh văn hóa như vậy mà ông Việt nhận định ngành Dầu khí rất phát triển, có thể sánh ngang tầm thế giới. Với những khó khăn đang diễn ra trong ngành Dầu khí hiện nay vì cả nguyên nhân khách quan - giá dầu giảm đến mức chưa từng có trong lịch sử và nguyên nhân chủ quan do tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường tới một số cá nhân, ông Việt khẳng định chỉ cần phát huy bản sắc văn hóa của ngành Dầu khí, người Dầu khí, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam sẽ vượt qua thách thức để tiếp tục phát triển và vững mạnh, xứng đáng với vai trò là Tập đoàn kinh tế “đầu tàu” của nước ta.

Nguyễn Anh