Đề xuất tạm ngừng nhập khẩu xăng dầu

Tiêu thụ giảm mạnh vẫn nhập khẩu xăng dầu

Tập đoàn Dầu khí VN (PVN) đang phải chịu tác động kép do đại dịch Covid-19 và giá dầu giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua.

NM Lọc dầu Dung Quất

Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhu cầu tiêu thụ xăng dầu trong nước giảm mạnh, người dân hạn chế đi lại. Hàng loạt doanh nghiệp sử dụng nhiều nhiên liệu xăng, dầu giảm qui mô, tần suất hoạt động. Hàng vạn doanh nghiệp đình trệ hoặc hoạt động cầm chừng. Thực tế này đã làm sản lượng kinh doanh xăng dầu trong nước sụt giảm mạnh và dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài. Đây chính là nguyên nhân làm cho lượng tồn kho các sản phẩm xăng dầu tại hai NM Lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn luôn ở mức cao, đặc biệt là mặt hàng xăng. Hiện lượng tồn kho xăng đã ở mức trên 90%, vượt xa mức cho phép.

Tuy nhiên, tiêu thụ xăng dầu trong nước giảm mạnh, lượng tồn kho lớn nhưng nhập khẩu xăng dầu vẫn ở mức cao với nguồn ngoại tệ lớn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc tiêu thụ xăng dầu trong nước. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 3 tháng đầu năm, tổng lượng nhập khẩu các sản phẩm xăng dầu về Việt Nam là 1,85 triệu tấn, chiếm 61,67% tổng nhu cầu tiêu thụ trong nước. Trong khi đó, 2 nhà máy lọc dầu Nghi Sơn và Dung Quất vẫn đang vận hành ổn định, đáp ứng 70-80% nhu cầu tiêu thụ trong nước.

Theo ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng VN: “Nghịch lý là lượng xăng dầu trong nước tồn kho lớn mà Việt Nam vẫn bỏ ra một lượng ngoại tệ lớn để nhập khẩu xăng dầu về, lãng phí cả nguồn lực và tài chính. Hơn nữa, việc gia tăng các hoạt động nhập khẩu, vận tải từ nước ngoài về không tốt cho công tác phòng, chống dịch do phải tổ chức nhân sự, người vận tải, nhập hàng về. Vài tháng tới, lượng xăng dầu trong nước vẫn phục vụ đủ cho nền kinh tế”.

Đồng quan điển trên, TS Lê Xuân Nghĩa. thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ của Chính phủ cũng cho rằng: “Việc tạm ngừng nhập khẩu xăng dầu ở thời điểm này cũng nên làm. Dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, nhu cầu sử dụng dầu thô, xăng tinh chế cũng như các sản phẩm hóa dầu nội địa khả năng còn rất chậm. Nhập về sẽ rất lãng phí mà lại không đủ chỗ chứa".

Nên cân nhắc

Hiện nhiều nhà máy lọc dầu trên thế giới cũng đang trong tình trạng bể chứa đầy ắp, càng chế biến, xuất bán càng lỗ. Tại Việt Nam, các DN kinh doanh xăng dầu cũng đang kinh doanh sa sút, thậm chí lỗ nặng. Giá dầu thô mặc dù đã giảm rất thấp nhưng vẫn có khả năng giảm mạnh. Do đó, việc nhập khẩu xăng dầu về nhiều có nguy cơ rủi ro cao cho chính các DN nhập về, hơn nữa lại gây khó khăn lớn cho các DN trong nước.

Nếu các DN trong nước thua lỗ, sẽ lại làm giảm mức đóng góp ngân sách khá lớn của các DN này. Cho nên, việc tính toán cho dừng nhập ở thời điểm này, rất cần có quyết sách từ Chính phủ để đảm bảo hiệu quả điều hành xăng dầu cao nhất.

Xăng dầu là mặt hàng đặc biệt, gắn với an ninh năng lượng quốc gia. Việc vận hành an toàn, ổn định 2 nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn với sản lượng đáp ứng khoảng 70-80% nhu cầu tiêu thụ xăng dầu nội địa đã góp phần không nhỏ trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; đồng thời đóng góp cho ngân sách hằng năm hàng ngàn tỷ đồng. Năm 2019, Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), đơn vị quản lý, vận hành NM lọc dầu Dung Quất nộp ngân sách hơn 9.800 tỷ đồng. Quý 1/2020, mặc dù tổng sản lượng sản phẩm tiêu thụ giảm mạnh, lợi nhuận âm, BSR vẫn đóng góp gần 1.500 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Để các nhà máy lọc dầu có thể tiếp tục duy trì được hoạt động SXKD, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và đóng góp cho ngân sách hàng nghìn tỷ đồng, các doanh nghiệp đang rất cần những chính sách hỗ trợ kịp thời, quyết liệt từ Chính phủ và các bộ ngành trong giai đoạn khó khăn hiện nay.

Trên thế giới, Nga đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu xăng kể từ tháng 4 để bảo vệ sản xuất trong nước. Còn Trung Quốc đã ban hành những chính sách hỗ trợ các NM lọc dầu gia tăng công suất hoạt động, bổ sung xăng dầu dự trữ quốc gia, tận dụng thời điểm giá dầu giảm sốc.

Vì vậy, việc dừng nhập khẩu xăng dầu lúc này là rất cần thiết, không phải chỉ để “cứu” các nhà máy lọc dầu trong nước, những doanh nghiệp nộp hàng ngàn tỷ đồng hàng năm cho Nhà nước mà còn vì đại cục quốc gia, phát huy nội lực, bảo hộ và khyến khích hàng trong nước phát triển.

Theo Trần Thị Sánh/Báo Đất Việt