Ghi chép từ hành trình Petrovietnam “chuẩn bị thế hệ trẻ cho tương lai”

Chúng tôi có mặt tại lớp học của chương trình “Lãnh đạo tương lai Petrovietnam” vào những ngày đào tạo cuối cùng của đợt 1, giai đoạn học tập trung. Cửa lớp đã mở. Bên trong, gần 60 học viên trẻ ngồi kín các dãy bàn, chuẩn bị bước vào buổi học. Lớp học yên tĩnh. Không ai sử dụng điện thoại. Trên bàn là sổ ghi chép và máy tính xách tay đang mở dở bài tập của môn IDP - Kế hoạch phát triển cá nhân.

Chúng tôi chọn ngồi ở hàng ghế cuối. Từ vị trí này, có thể quan sát khá rõ sự đa dạng của lớp học. Có người mang tác phong quen thuộc của kỹ sư dầu khí ngoài khơi, có người thể hiện nền tảng kinh tế thị trường điện, có người quen với công việc quản trị dự án, cũng có người nói chậm rãi, thiên về phân tích, đúng kiểu dân nghiên cứu. Những khác biệt ấy cùng hội tụ trong một lớp học, xoay quanh một câu hỏi chung: “Trong tương lai, Petrovietnam sẽ được định hình như thế nào?”

Chương trình không phải khóa rèn kỹ năng lãnh đạo, mà là quá trình kiến tạo tư duy hệ sinh thái.

Trên bảng vẫn còn những từ khóa của buổi học trước: “hệ sinh thái”, “tư duy hệ thống”, “tự lãnh đạo”, “chuỗi giá trị”. Đây không phải những khẩu hiệu được treo lên cho đủ ý, mà là cách tiếp cận xuyên suốt của lớp học. Các học viên được đặt trong yêu cầu nhìn ngành công nghiệp - năng lượng như một chỉnh thể liên kết, từ thượng nguồn, trung nguồn, hạ nguồn đến điện khí, dịch vụ kỹ thuật và logistics, thay vì tiếp cận từng phần việc riêng lẻ.

Chúng tôi nhận ra, trọng tâm của lớp học không nằm ở bài giảng trình chiếu trên màn hình, mà ở cách đặt vấn đề. Buổi học được mở đầu bằng những câu hỏi, và các câu hỏi ấy dẫn dắt toàn bộ quá trình trao đổi, thay vì những câu trả lời có sẵn.

Từ đó, đặc điểm của chương trình hiện lên rõ hơn. Đây không phải một khóa rèn kỹ năng lãnh đạo theo lối thông thường, mà là quá trình hình thành tư duy hệ sinh thái. Những người trẻ đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau cùng học trong một không gian chung để mở rộng góc nhìn. Khi ở đơn vị, mỗi người thường chỉ tiếp cận một lát cắt công việc; khi ngồi cùng nhau, bức tranh tổng thể của ngành dần được ghép lại.

Ở lớp học này, sự khác biệt cá nhân không được nhấn mạnh, thay vào đó là tinh thần làm việc chung. Cái “tôi” được đặt trong “chúng ta”. Điều này xuất phát từ triết lý cốt lõi của chương trình: Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) không hướng tới việc tìm kiếm hay đào tạo một vài cá nhân nổi trội, mà xây dựng một cộng đồng thế hệ kế cận có chung ngôn ngữ và cách tiếp cận chiến lược.

Lớp học hiện rõ cái “tôi” đã thu nhỏ lại để “chúng ta” được mở rộng

Trao đổi với chúng tôi, bà Lê Thị Lam Trà - Phó Trưởng Ban Quản trị nguồn nhân lực Petrovietnam cho biết: “Đây là lần đầu tiên Petrovietnam kết nối được các tài năng trẻ trong toàn bộ hệ sinh thái vào một chương trình thống nhất. Khi cùng học tập trong một không gian chung, các bạn không chỉ học kỹ năng lãnh đạo, mà còn học cách nhìn Petrovietnam như một chỉnh thể liên kết”.

Triết lý này thể hiện rõ trong cách lớp học được tổ chức. Mỗi nội dung đều được triển khai trên hai lớp: kiến thức chuyên môn và góc nhìn hệ thống. Khi bàn về chuyển đổi số, trọng tâm không dừng ở công nghệ, mà chuyển sang cách thức vận hành. Khi thảo luận về chuỗi giá trị, lớp học không chỉ nói đến tối ưu chi phí ở thượng nguồn, mà đặt ra những câu hỏi liên quan đến giá điện và chiến lược thị trường khi một yếu tố trong chuỗi thay đổi.

Một buổi thảo luận về chuỗi giá trị dầu khí trong lớp học để lại nhiều ấn tượng. Các nhóm học viên tự vẽ sơ đồ chuỗi giá trị, từ thăm dò, khai thác, vận chuyển, xử lý khí đến thương mại năng lượng. Từ sơ đồ đó, họ đặt ra những tình huống giả định: nếu một mắt xích thay đổi, toàn bộ hệ thống sẽ bị tác động như thế nào. Qua cách trao đổi, có thể thấy tư duy của người trẻ đang dịch chuyển, không còn bó hẹp trong phạm vi vị trí công việc, mà bắt đầu gắn với bức tranh thị trường rộng hơn.

Chia sẻ với chúng tôi, học viên Vũ Lê Quốc (Chi nhánh Phát điện Dầu khí - PVPGB) nói về trải nghiệm của mình. Trước đây, anh tiếp cận công việc tại nhà máy điện chủ yếu qua sản lượng và yếu tố kỹ thuật. Sau khóa học, anh nhìn nhà máy dưới góc độ cạnh tranh thị trường, buộc phải chuyển từ tư duy “sản xuất” sang “kinh doanh năng lượng”. Khi cách nhìn ở hạ nguồn thay đổi, chuỗi giá trị cũng được tiếp cận theo một hướng khác.

Các học viên tham quan thực tế tại kho LNG Thị Vải.

Một điểm đáng chú ý của khóa học là chuyến tham quan thực tế tại kho LNG Thị Vải. Những con số về dung tích, áp suất, nhiệt độ, hay mô hình “cửa ngõ LNG miền Nam” của Petrovietnam trở nên cụ thể khi các học viên trực tiếp đứng trước hệ thống bồn chứa và các cấu kiện thép quy mô lớn. Kiến thức không còn nằm trên slide trình chiếu, mà hiện ra bằng hình ảnh và không gian thực. Qua chuyến đi này, các học viên có điều kiện nhìn rõ hơn những dấu hiệu cụ thể của quá trình chuyển dịch năng lượng.

Trải nghiệm đó cũng giúp chúng tôi hiểu rõ hơn cách tiếp cận “10 - 20 - 70” của chương trình, điều mà học viên Nguyễn Thanh Tân (Tổng công ty Khí Việt Nam - PV GAS) cho rằng là điểm đặc biệt nhất. Theo mô hình này, 10% thời gian dành cho học tập kiến thức, 20% học hỏi thông qua làm việc với người cố vấn và 70% còn lại đến từ trải nghiệm thực tế, trực tiếp đối diện với những bài toán cụ thể tại đơn vị.

Từ những gì quan sát được, có thể thấy đây không phải là chương trình đào tạo theo cách truyền thống. Đây là một hành trình chuẩn bị đội ngũ kế cận cho chặng đường 10-20 năm tới. Theo bà Lê Thị Lam Trà, trong chiến lược phát triển dài hạn, Petrovietnam đặt mục tiêu trở thành tập đoàn năng lượng có tầm vóc quốc tế. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, Tập đoàn cần một thế hệ kế cận hiểu ngôn ngữ của thị trường năng lượng, của chuyển dịch xanh, của dữ liệu và công nghệ. Vì vậy, chương trình không chỉ tập trung nâng cao kỹ năng, mà hướng tới việc hình thành tư duy hệ thống và năng lực dẫn dắt cho giai đoạn phát triển mới.

Nhìn lớp học từ góc độ chiến lược, có thể nhận diện ba lớp giá trị mà chương trình đang tạo ra.

Trước hết, chương trình góp phần hình thành một ngôn ngữ chiến lược chung cho thế hệ trẻ. Các học viên không chỉ nắm vững chuyên môn của mình, mà dần hiểu cách các mắt xích trong hệ sinh thái liên kết với nhau để tạo ra giá trị tổng thể.

Tiếp đó, chương trình thúc đẩy năng lực hợp tác trong nội bộ hệ sinh thái. Khi nhân sự đến từ nhiều lĩnh vực cùng học tập và trao đổi, một sự kết nối trong tư duy được hình thành. Đây là nền tảng quan trọng cho các liên kết chiến lược trong quá trình làm việc sau này.

Cuối cùng, chương trình hướng tới việc hình thành tư duy dài hạn trong quản trị. Thông qua các nội dung liên quan đến dữ liệu, mô phỏng và kinh doanh năng lượng, lớp học giúp người trẻ không chỉ tập trung vào vận hành công việc hiện tại, mà bắt đầu đặt ra những câu hỏi về mô hình phát triển sẽ dẫn dắt Petrovietnam trong những năm tới.

Chúng tôi chú ý đến một khoảnh khắc khi lớp học “IDP - Kế hoạch phát triển cá nhân” chuyển sang phần mỗi học viên tự xây dựng kế hoạch cho mình. Lớp học gần như không có trao đổi. Không tranh luận, không giơ tay. Mỗi người lặng lẽ nhìn lại hành trình của bản thân, trả lời những câu hỏi rất cụ thể: Sự nghiệp đang ở đâu, trong 3-5 năm tới muốn trở thành ai, còn thiếu những năng lực nào, và có thể đóng góp gì cho chiến lược chung của Tập đoàn.

Trong lớp có những học viên đã hơn 10 năm làm việc trong ngành, có người từng trải qua nhiều mùa bão trên các giàn khoan ngoài khơi, có người gắn bó lâu năm với nhà máy điện, có người xuất thân từ thăm dò khai thác. Nhưng khi đặt bút xuống trang giấy, tất cả đều bắt đầu từ cùng một điểm: tự xác định và tự lãnh đạo chính mình.

Giảng viên Lê Thị Lam Trà và các học viên tại lớp học.

Buổi học cuối của giai đoạn 1 khép lại khi ánh chiều muộn tràn vào hành lang lớp học. Nhiều học viên không rời lớp ngay. Họ tiếp tục trao đổi về IDP, bàn về việc chọn mentor cho giai đoạn tiếp theo, nói về các dự án cá nhân. Không ai yêu cầu họ ở lại, nhưng họ đã tự nguyện ở lại. Khi nghe các học viên nhắc đến khóa học bằng ba từ “Trọn vẹn - Truyền cảm hứng - Kỳ vọng”, chúng tôi nhận ra một điều rõ ràng: chương trình đã tạo được động lực từ bên trong. Người trẻ không chờ được giao việc, họ chủ động xây dựng hành trình của mình, từ lớp học đến công việc hằng ngày.

Học viên Đoàn Thái Việt (Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí - PVEP) chia sẻ: “Khi hiểu rõ chiến lược phát triển của Tập đoàn, chúng tôi có thêm động lực để chủ động đổi mới, đóng góp vào mục tiêu xây dựng một Petrovietnam hiện đại, hiệu quả và bền vững”. Trong khi đó, học viên Trần Hữu Kiên (Ban Thăm dò và Khai thác Dầu khí, Bộ máy Quản lý và Điều hành Tập đoàn) cho biết: “Điều đáng nhớ nhất là cảm giác được trao niềm tin, được trang bị kiến thức và kỹ năng để trở thành những nhân sự phù hợp, đồng hành cùng Petrovietnam trong chặng đường phía trước”.

Chúng tôi rời lớp học khi hoàng hôn buông xuống. Gió biển thổi mạnh hơn. Trên đường về, câu hỏi mà lớp học gợi ra vẫn còn theo chúng tôi: “Trong bức tranh hệ sinh thái Petrovietnam, mỗi người đang tạo ra giá trị gì?”

Câu hỏi ấy không dừng lại ở một bài tập tư duy, mà trở thành điểm tựa để mỗi người tự nhìn lại và định vị vai trò của mình. Trong một tập đoàn có quy mô lớn và cấu trúc phức hợp như Petrovietnam, chương trình này không hướng tới việc tìm kiếm một cá nhân nổi bật để dẫn dắt. Thay vào đó, đây là hành trình chuẩn bị cho một thế hệ kế cận biết gắn năng lực cá nhân vào dòng chảy giá trị chung của toàn hệ sinh thái.

Trong khoảnh khắc ấy, chúng tôi nhớ đến chia sẻ tâm huyết của TS Lê Mạnh Hùng - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam: “Quản trị hiệu quả, hoạch định và thực thi chiến lược phát triển – đây chính là xây dựng tương lai cho Petrovietnam, tương lai cho thế hệ trẻ. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân tài, lãnh đạo trẻ chính là xây dựng thế hệ trẻ cho tương lai của Petrovietnam. Chúng ta nhất định phải làm tốt cả hai nhiệm vụ này!”.

Câu nói ấy gợi mở rõ hơn ý nghĩa của công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Petrovietnam. Giữa không gian lớp học và tiếng sóng biển vọng vào từ xa, chúng tôi bắt gặp những ánh nhìn tập trung và sự lặng lẽ suy nghĩ của người trẻ. Đó là những người đang chuẩn bị cho hành trình phía trước - nơi không chỉ có các công trình năng lượng quen thuộc, mà còn là quá trình Petrovietnam từng bước hiện thực hóa mục tiêu chuẩn bị thế hệ trẻ cho tương lai.

Hành trình ấy bắt đầu từ những thay đổi trong cách nhìn và cách nghĩ hôm nay. Phần còn lại sẽ được trả lời bằng thời gian, qua những lựa chọn, những bước đi và cách mỗi người trẻ tìm vị trí của mình trong dòng chảy chung của Petrovietnam.

Gia Linh - Minh Châu

[Chùm ảnh] Petrovietnam mang hơi ấm đến vùng cao Lào Cai

[Chùm ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành Nhà máy điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4

Nhà máy điện Nhơn Trạch 3&4 - Minh chứng sinh động cho bản lĩnh, năng lực tổ chức, điều hành và tinh thần vượt khó của Petrovietnam

Petrovietnam mang hơi ấm đến vùng cao Lào Cai