Hợp tác dầu khí Việt - Nga: Toàn diện, sâu sắc và hiệu quả hơn

Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Trương Tấn Sang đã chủ trì lễ đón và hội đàm với Tổng thống Liên bang (LB) Nga V. Putin. Tại cuộc hội đàm, nguyên thủ hai nước đã thông báo cho nhau về tình hình của mỗi nước, khẳng định tính đúng đắn của việc nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - LB Nga lên mức toàn diện, mở ra những cơ hội mới về chất nhằm thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên nhiều lĩnh vực.

Hai bên đã ra tuyên bố chung về tiếp tục tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga. Kết thúc hội đàm cấp cao, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống V. Putin đã chứng kiến lễ ký 17 văn kiện hợp tác quan trọng trên nhiều lĩnh vực, trong đó có 5 văn kiện liên quan đến hợp tác dầu khí giữa 2 nước.

Trong tuyên bố chung Việt Nam - LB Nga ngày 12/11 có đoạn nhấn mạnh về hợp tác trong lĩnh vực dầu khí: “... Hai bên khẳng định sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế, trước hết là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982. Lãnh đạo hai nước đánh giá cao kết quả hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, cụ thể là việc triển khai các dự án hiện có và thúc đẩy các dự án mới tại Việt Nam và LB Nga, bao gồm mở rộng khu vực thăm dò và khai thác dầu khí, nghiên cứu cung cấp khí hóa lỏng cho Việt Nam và tiêu thụ nhiên liệu động cơ. Hai bên bày tỏ sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Gazprom và Công ty Cổ phần mở Zarubezhneft mở rộng tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại Việt Nam và LB Nga.

Hai bên đã đạt được thỏa thuận về việc tạo điều kiện cần thiết để Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và Tập đoàn Gazprom (Công ty Gazpromneft) hợp tác đầu tư, quản lý, vận hành, nâng cấp và mở rộng Nhà máy Lọc dầu Dung Quất trên cơ sở bảo đảm cung cấp dầu thô dài hạn và áp dụng chính sách thuế hợp lý trong suốt thời gian hoạt động của liên doanh tại Việt Nam phù hợp với luật pháp và cam kết quốc tế của Việt Nam. Hai bên sẽ triển khai sớm ký kết Hiệp định liên Chính phủ về việc này”.

5 văn kiện hợp tác dầu khí giữa hai nước được ký ngày 12/11/2013 bao gồm: Bản ghi nhớ giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) và Công ty Rosneft về việc tham gia lô 15-1/05 tại thềm lục địa Việt Nam; thỏa thuận giữa Petrovietnam và Công ty Rosneft về các điều kiện cơ bản về hợp tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại vùng biển Pechora; thỏa thuận giữa Petrovietnam và Công ty Gazprom về việc thành lập công ty liên doanh sử dụng khí làm nhiên liệu động cơ; bản ghi nhớ giữa Petrovietnam và Công ty Zarubezneft về việc phát triển và nâng cao hiệu quả Công ty Liên doanh Rusvietpetro; thỏa thuận khung giữa Petrovietnam và Công ty Gazprom Neft trong lĩnh vực lọc hóa dầu.

Có thể nói, chuyến thăm Việt Nam lần thứ 3 với cương vị người đứng đầu nhà nước của Tổng thống V. Putin và những văn kiện vừa được ký kết đã nâng mối quan hệ hợp tác Việt - Nga về dầu khí thật sự lên một tầm cao mới toàn diện hơn, sâu sắc hơn và hiệu quả hơn.

Trong bài viết ngay trước chuyến đi, Tổng thống V. Putin đã đánh giá: “Vai trò then chốt trong sự phát triển quan hệ hợp tác giữa Nga và Việt Nam về công nghiệp và đầu tư từ trước đến nay vẫn thuộc về lĩnh vực năng lượng và dầu khí. Ở đây, ngọn cờ đầu của chúng ta là Liên doanh Việt - Nga (Vietsovpetro) đã tích lũy được kinh nghiệm độc đáo về công nghệ trong hoạt động khai thác ở khu vực thềm lục địa. Khối lượng khai thác của liên doanh những năm qua đã đạt 206 triệu tấn dầu, tổng lợi nhuận đạt con số hàng chục tỉ USD”.

Hai người bạn Việt - Nga trên giàn khoan của Vietsovpetro

Hiện nay, Vietsovpetro là liên doanh giữa Petrovietnam và Zarubezhneft vẫn là “con chim đầu đàn” và tiếp theo nhiều liên doanh khác đang lần lượt được thành lập, đi vào hoạt động có hiệu quả. Các tập đoàn dầu khí Nga khác như Gazprom, Rosneft, Lukoil đã phát triển và mở rộng hoạt động thăm dò khai thác dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam. Trên cơ sở hợp tác tin cậy, hợp đồng giữa Petrovietnam với các đối tác LB Nga đều đem lại hiệu quả thiết thực.

Tổng thống V. Putin cũng khẳng định, Gazprom và Rosneft, hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga đang gia tăng sự hiện diện của mình ở Việt Nam. Những dự án hai tập đoàn này đang triển khai liên quan đến khai thác dầu khí, hiện đại hóa những cơ sở lọc hóa dầu, cung cấp khí tự nhiên hóa lỏng từ vùng Viễn Đông của Nga sang Việt Nam: “Tôi đặc biệt nhấn mạnh rằng, sự hợp tác trong lĩnh vực dầu khí mang tính chất tương hỗ, có đi có lại. Hiện Công ty Liên doanh Rusvietpetro đang hoạt động tốt tại khu tự trị Yamalo - Nhenhetsky của LB Nga. Hoạt động của một xí nghiệp liên doanh khác là Gazpromviet cũng có nhiều hứa hẹn, công ty này hiện nay đã triển khai việc khai thác dầu mỏ và khí đốt ở tỉnh Orenburg và những địa phương khác của Nga”.

Với Rosneft, tập đoàn dầu khí số 1 thế giới đang tham gia hợp đồng khai thác khí lô 06-1, đường ống Nam Côn Sơn, hai bên thống nhất Rosneft tiếp tục tham gia mở rộng hoạt động dầu khí ở Việt Nam, cung cấp dầu thô cho Việt Nam. Rosneft đã trao cho Petrovietnam quyền khai thác 8 lô thuộc biển Pechora. Petrovietnam hiện đang khẩn trương đánh giá tiềm năng dầu khí các lô này. Ngày 12/11, hai văn kiện quan trọng là bản ghi nhớ giữa Petrovietnam và Công ty Rosneft về việc tham gia lô 15-1/05 tại thềm lục địa Việt Nam; thỏa thuận giữa Petrovietnam và Công ty Rosneft về các điều kiện cơ bản về hợp tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại vùng biển Pechora cũng đã chính thức được ký kết.

Với Gazprom, hai bên tiếp tục triển khai công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí ở một số lô tại Việt Nam. Bên cạnh đó, công ty trực thuộc của Gazprom là Gazprom E&P International đã chính thức tham gia 49% tại hợp đồng chia sản phẩm dầu khí lô 05-2 và 05-3 và các bên đã đón dòng khí khai thác đầu tiên ngày 4/10/2013.

Thực hiện chiến lược mở rộng tìm kiếm cơ hội đầu tư, thăm dò, khai thác dầu khí ở nước ngoài, ở LB Nga, Petrovietnam đã thành lập và đưa vào hoạt động hai công ty liên doanh với Zarubezhneft và Gazprom. Công ty Liên doanh Rusvietpetro (liên doanh giữa Petrovietnam và Zarubezhneft) từ năm 2010 đến 2012 đã đưa 3 mỏ vào khai thác với tổng sản lượng dầu khai thác được hơn 4,4 triệu tấn, mang lại doanh thu hơn 2,2 tỉ USD cho các bên tham gia. Năm 2012, lợi nhuận của phía Việt Nam từ dự án này là 155 triệu USD. Dự kiến năm 2013 sẽ khai thác 2,8 triệu tấn dầu, mang lại lợi nhuận cho Việt Nam 160 triệu USD.

Quan hệ hợp tác trong lĩnh vực dầu khí giữa Petrovietnam và các đối tác LB Nga thời gian qua ngày càng có hiệu quả và đi vào chiều sâu với nhịp độ tăng trưởng khá mạnh, mang lại những nguồn lợi rất lớn, đóng góp cho sự nghiệp phát triển của ngành công nghiệp dầu khí hai nước. Đặc biệt từ khi hai nước ký kết đối tác chiến lược toàn diện, Petrovietnam đã đạt được những kết quả quan trọng trong việc triển khai hợp tác và coi hoạt động đầu tư dầu khí ra nước ngoài tại Nga là ưu tiên số 1 bởi đây là môi trường nhiều thuận lợi.

Những năm qua, trong bất cứ hoàn cảnh nào, mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Petrovietnam với các đối tác của LB Nga vẫn luôn phát triển và ngày thêm bền chặt trong sự quan tâm tin tưởng tuyệt đối lẫn nhau.

Nguyễn Tiến Dũng