PV GAS đã làm chủ vận hành kho cảng LNG đầu tiên tại Việt Nam như thế nào?

Kỳ quan công nghiệp năng lượng

Chúng tôi có mặt tại Kho cảng LNG Thị Vải – dự án xuất nhập, tồn chứa LNG đầu tiên tại Việt Nam do Công ty Chế biến Khí Vũng tàu (PV GAS VUNG TAU) quản lý – vào những ngày giữa tháng 11, cơn mưa bất chợt buổi sớm mai chưa đủ để xua đi sự oi ả, dù trời không nắng gắt, nhưng không khí vẫn đặc quánh, phảng phất thứ nhiệt lượng âm ỉ tỏa ra từ hàng ngàn tấn bê tông và cốt thép, báo hiệu rằng chúng tôi đang đứng trước một công trình công nghiệp quy mô bậc nhất.

Tổ hợp kho cảng PV GAS VUNG TAU rộng lớn với diện tích hơn 40ha, có khả năng đón nhận những "siêu tàu" chở LNG trọng tải lên đến 100.000 DWT

Để bước chân vào đây, phải tuân thủ một quy trình an toàn nghiêm ngặt – điều vốn dĩ là tôn chỉ sống còn của ngành năng lượng. Không đơn thuần là xem video hướng dẫn hay kiểm tra thiết bị mang theo, chúng tôi được các cán bộ an toàn "quán triệt" kỹ lưỡng về từng rủi ro nhỏ nhất. Khoác lên mình bộ đồ bảo hộ, chúng tôi theo chân anh Lý Văn Quang – cán bộ an toàn – lên chiếc xe điện chuyên dụng, bắt đầu hành trình khám phá một trong những kỳ quan công nghiệp hiện đại.

Hiện ra trước mắt chúng tôi là một tổ hợp cảng rộng lớn trải dài trên diện tích hơn 40ha, đây là nơi sở hữu bến cảng nước sâu có khả năng đón nhận những "siêu tàu" chở LNG trọng tải lên đến 100.000 DWT. Với công suất hàng qua kho trung bình đạt 1 triệu tấn LNG/năm. Nơi này không chỉ là một kho chứa, mà thực sự là một huyết mạch năng lượng quan trọng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong bối cảnh nhu cầu điện khí và năng lượng sạch ngày càng tăng cao.

Điều gây ngạc nhiên nhất cho bất kỳ ai lần đầu tới đây là khác với hình dung về sự ồn ào, náo nhiệt thường thấy của các dự án công nghiệp, không gian lại hoàn toàn tĩnh lặng và yên ả. Không có tiếng búa máy, không có tiếng hô hào của hàng trăm công nhân. Thi thoảng, chúng tôi mới bắt gặp bóng dáng màu vàng đặc trưng của trang phục bảo hộ lao động, đó là những kỹ sư vận hành đang đạp xe tuần tra hoặc lặng lẽ kiểm tra thông số tại các cụm van.

Anh Lý Văn Quang giải thích, sự "vắng vẻ" này là minh chứng rõ nét của việc áp dụng quy trình tự động hóa cao trong các tác nghiệp tại Kho Cảng. Mọi quy trình vận hành, bơm chuyển, lưu trữ đều được kiểm soát bởi hệ thống giám sát an toàn, hệ thống điều khiển hiện đại, cho phép giảm thiểu tối đa sự can thiệp thủ công. Tại mỗi vị trí trọng yếu, chỉ cần 1-2 nhân sự giám sát theo khung giờ định sẵn. Con người ở đây không dùng sức vóc để vận hành máy móc, mà dùng trí tuệ để làm chủ công nghệ.

Giữa không gian công nghiệp sạch đẹp và quy hoạch bài bản ấy, hệ thống đường ống chằng chịt hiện lên như một mạng lưới mạch máu khổng lồ, đan xen vào nhau một cách phức tạp nhưng đầy trật tự. Và tâm điểm của mọi ánh nhìn chính là bồn chứa LNG – "trái tim" của cả tổ hợp.

Bồn chứa LNG có chiều cao trên 50m – tương đương một tòa nhà 15-17 tầng và đường kính lên tới 82m, dung tích 180.000m3

Đứng từ xa hàng chục mét, chúng tôi mới có thể thu trọn vào tầm mắt sự đồ sộ của khối kiến trúc này. Với chiều cao trên 50m – tương đương một tòa nhà 15-17 tầng – và đường kính lên tới 82m, bồn chứa có dung tích 180.000m3 này khiến bất kỳ ai đứng cạnh cũng cảm thấy mình giống như những người tí hon lạc vào thế giới của những người khổng lồ.

Chạy dọc theo thân bồn là hệ thống cầu thang sắt hình ziczac, bám chặt vào vách, dẫn lối lên đỉnh cao chót vót. Anh Quang chia sẻ, mỗi ngày, các vận hành viên sẽ thực hiện hai lượt leo lên, leo xuống trên độ cao ấy để kiểm tra trực tiếp các hệ thống van, kiểm tra các thông số vận hành và điều kiện làm việctrên đỉnh bồn. Đó là những bước chân thầm lặng, tỉ mỉ và đầy trách nhiệm, đảm bảo cho dòng chảy năng lượng của đất nước luôn được thông suốt và an toàn tuyệt đối.

Chiến lược nhân sự tinh nhuệ - Khẳng định trí tuệ Việt

Phòng điều khiển trung tâm là không gian của sự tập trung cao độ

Bước vào phòng điều khiển trung tâm là bước vào không gian của sự tập trung cao độ. Trước mắt chúng tôi là hàng chục màn hình điện tử cỡ lớn liên tục nhấp nháy các thông số kỹ thuật phức tạp, phác họa sơ đồ vận hành chi tiết của toàn bộ kho cảng theo thời gian thực. Đứng giữa "bộ não" điều hành này, chúng tôi nhận thấy rõ ràng rằng, để vận hành trơn tru một công trình năng lượng đồ sộ và tiềm ẩn nhiều rủi ro như thế này, không có chỗ cho sự lơ là hay ngẫu hứng. Mọi thông số, dù là nhỏ nhất, đều phải được kiểm soát liên tục bằng một quy trình chặt chẽ, chuyên nghiệp.

Anh Trần Kiến Quốc – kỹ sư công nghệ: Đây là dự án LNG đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu bước ngoặt lớn của ngành năng lượng quốc gia, nên đối với anh, nhiệm vụ này vừa là một thử thách lớn đầy áp lực, vừa là cơ hội quý giá để phát triển chuyên môn và tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Ngồi trước hệ thống điều khiển hiện đại, anh Trần Kiến Quốc – kỹ sư công nghệ, vận hành viên trực tiếp của ca trực – không giấu được niềm tự hào pha lẫn sự cẩn trọng trong ánh mắt. Chia sẻ với chúng tôi, anh cho biết, được tham gia vận hành Kho cảng LNG Thị Vải mang một ý nghĩa đặc biệt trong sự nghiệp của mình. Đây là dự án LNG đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu bước ngoặt lớn của ngành năng lượng quốc gia, nên đối với anh, nhiệm vụ này vừa là một thử thách lớn đầy áp lực, vừa là cơ hội quý giá để phát triển chuyên môn và tích lũy kinh nghiệm thực tế. Thử thách nằm ở chỗ công nghệ này còn quá mới mẻ, chưa từng có tiền lệ trong nước, đòi hỏi sự nỗ lực gấp nhiều lần để tiếp cận và thấu hiểu. Nhưng cơ hội lại nằm ở việc được trực tiếp làm chủ những công nghệ tiên tiến hàng đầu. Đến nay, sau một thời gian dài nỗ lực, anh và toàn bộ vận hành viên đã hoàn toàn tự tin làm chủ công nghệ, đảm bảo toàn bộ hoạt động của kho cảng diễn ra an toàn, ổn định và đạt hiệu quả tối ưu.

Để có được sự tự tin và bản lĩnh ấy, ít ai biết rằng đội ngũ này đã phải trải qua một hành trình tôi luyện trong thời gian dài. Anh Lưu Công Sơn, kỹ sư công nghệ cho biết, để đủ năng lực tiếp nhận và làm chủ Kho cảng này, đội ngũ vận hành đã trải qua quá trình đào tạo chuyên sâu kéo dài khoảng 2 năm. Đó là khoảng thời gian của sự kiên trì bền bỉ, bao gồm việc phải tiếp thu khối lượng lớn tài liệu kỹ thuật từ nhà thầu, nhà sản xuất thiết bị, đồng thời tham gia hàng loạt các khóa đào tạo, huấn luyện từ nội bộ cho đến quá trình đào tạo ở nước ngoài. Đặc biệt, yếu tố then chốt giúp họ trưởng thành nhanh chóng chính là phương pháp đào tạo thực chiến: đội ngũ đã đồng hành sát cánh cùng nhà thầu thực hiện công việc, từ những công việc ngoài hiện trường lẫn trong phòng điều khiển nhằm nắm bắt và làm chủ toàn bộ công nghệ. Chính nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ đó, đội ngũ vận hành đã nhanh chóng xóa bỏ khoảng cách về trình độ, làm chủ hoàn toàn công nghệ và đảm bảo vận hành an toàn tuyệt đối ngay từ những ngày đầu tiếp nhận.

Anh Lưu Công Sơn, kỹ sư công nghệ: Kiểm tra thực địa luôn là "lớp bảo vệ cuối cùng", một chốt chặn tin cậy vượt trên mọi công nghệ tự động hóa, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho toàn bộ công trình và khu vực xung quanh.

Nhìn bao quát hơn về công tác vận hành thực tế, anh Sơn chia sẻ thêm về thời gian làm việc tại đây. Khác với những công việc hành chính thông thường, nhịp vận hành của kho cảng phải đảm bảo liên tục 24/24h. Để duy trì hệ thống, đội ngũ vận hành làm việc theo chế độ 2 ca, 4 kíp xoay vòng liên tục. Mỗi ca trực kéo dài 12 tiếng với 10 nhân sự được phân bổ khoa học ở các vị trí: từ phòng điều khiển trung tâm đóng vai trò chỉ huy, tới các vị trí ngoài hiện trường, khu vực cầu cảng xuất nhập hàng cho tàu, trạm nạp xe bồn, cho đến bộ phận quản lý các thiết bị điện. Sự phân bổ chi tiết này nhằm đảm bảo mọi thông số đều được theo dõi chặt chẽ từ nhiều phía, duy trì sự thông suốt và an toàn tuyệt đối của toàn bộ hệ thống.

Trong cuộc trò chuyện, khi tôi bày tỏ sự thắc mắc về một chi tiết nghe có vẻ "thủ công" trong thời đại số: Sự vất vả của việc các vận hành viên phải leo lên đỉnh bồn chứa cao 50 mét đều đặn hai lần mỗi ngày để kiểm tra thông số. Tôi tự hỏi, trong khi mọi dữ liệu đều đã được truyền về phòng điều khiển, liệu việc này có thực sự cần thiết?

Anh Sơn đã đưa ra một câu trả lời khiến tôi hoàn toàn bị thuyết phục về sự chặt chẽ tuyệt đối trong tư duy vận hành tại đây. Anh giải thích: “Sự cẩn trọng nằm ở chỗ, dù thông số đã được kiểm soát hết tại phòng điều khiển, chúng tôi vẫn phải thực hiện hành trình lên đỉnh bồn chứa này.”

Lý do anh đưa ra không phải là sự thiếu tin tưởng vào công nghệ, mà là sự thấu hiểu những giới hạn của máy móc. Công nghệ, dù hiện đại đến đâu, đôi khi vẫn có thể gặp trục trặc. Các thông số truyền về qua đường truyền kỹ thuật số có thể xảy ra sai lệch, hoặc hệ thống camera quan sát dù sắc nét nhưng vẫn luôn tồn tại những "điểm mù" không thể bao quát hết mọi ngóc ngách của thiết bị. Đặc biệt nguy hiểm hơn là đối với khí LNG, có thể xuất hiện những rò rỉ khí rất bé mà ngay cả các đầu dò cảm biến tiên tiến cũng có thể bỏ sót. Vì vậy, việc vận hành viên phải trực tiếp leo lên độ cao 50 mét, sử dụng mắt thường để quan sát, dùng tai để nghe và dùng cảm nhận tại chỗ để kiểm tra là yêu cầu cần thiết. Anh nhấn mạnh rằng, kiểm tra thực địa luôn là "lớp bảo vệ cuối cùng", một chốt chặn tin cậy vượt trên mọi công nghệ tự động hóa, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho toàn bộ công trình và khu vực xung quanh.

Một sự ngạc nhiên thú vị khác mà chúng tôi ghi nhận được là đội ngũ vận hành viên đang nắm giữ công nghệ tối tân của kho cảng LNG này có độ tuổi rất trẻ, trung bình chỉ khoảng 28 – 29 tuổi. Trái ngược với hình dung về những người thợ già dặn sương gió, đây chính là thế hệ kỹ sư mới tràn đầy năng lượng. Điều này là kết quả của sự quan tâm, chiến lược đào tạo bài bản và sự tin tưởng giao nhiệm vụ từ ban lãnh đạo PV GAS. Với nền tảng chuyên môn vững chắc từ các chương trình đào tạo bài bản và cơ hội tiếp cận, làm chủ công nghệ tiên tiến ngay từ đầu, những nhân sự trẻ này đang nắm giữ kinh nghiệm thực tế quý báu. Họ sẵn sàng trở thành nguồn lực then chốt để thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược dài hạn trong lĩnh vực LNG của PV GAS.

Trao đổi sâu hơn với anh Phạm Nguyễn Quốc Cường - Quản đốc Kho cảng PV GAS VUNG TAU, anh cho biết ngay từ khi khởi công dự án, PV GAS đã có bước đi "đón đầu" khi tiến hành tuyển dụng và sắp xếp nhân sự nội bộ để xây dựng đội ngũ chuyên môn tốt nhất sẵn sàng cho vận hành dự án LNG đầu tiên. Sau hai năm đào tạo, lực lượng vận hành đã thực sự làm chủ hệ thống, minh chứng cho điều này là đến tháng 10/2023, ngay khi tổng thầu Samsung C&T bàn giao công trình, đội ngũ này đã tiếp nhận và vận hành một cách an toàn, liên tục, hiệu quả.

Anh Phạm Nguyễn Quốc Cường - Quản đốc Kho cảng PV GAS VUNG TAU: Với nguồn lực hiện có, Kho cảng PV GAS VUNG TAU hoàn toàn đủ năng lực mở rộng sang các dịch vụ kỹ thuật khác như: chạy thử (commissioning) cho các dự án mới, hay tư vấn xây dựng hệ thống quản lý O&M cho một kho LNG hoàn toàn mới

Anh Cường nhấn mạnh giá trị kinh tế của chiến lược này: Việc xây dựng được lực lượng vận hành viên vững tay nghề không chỉ đảm bảo vận hành ổn định mà còn là giải pháp then chốt để tiết kiệm chi phí. Thay vì phải phụ thuộc và thuê chuyên gia nước ngoài với mức lương đắt đỏ, người Việt Nam đã tự làm chủ công trình bằng trí tuệ, bản lĩnh và sự tự tin. Thực tế hơn 2 năm qua, kho LNG Thị Vải luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối và xử lý tốt mọi vấn đề phát sinh.

Về định hướng tương lai, để đáp ứng trách nhiệm cung cấp nhân lực chất lượng cao cho Tổng công ty – đặc biệt khi PV GAS đang triển khai nâng cấp kho LNG Thị Vải lên 3 triệu tấn và nhiều dự án mới – đơn vị đã chủ động xây dựng lực lượng vận hành dự phòng. Hiện nay, kho cảng đã thiết lập được đội ngũ dự phòng với tỷ lệ 1:1 so với nhân sự hiện hữu (tương đương 30 – 40 người). Lực lượng này mang lại lợi ích kép: vừa đảm bảo khả năng thay thế liên tục cho kho đang hoạt động, vừa là nguồn nhân lựcsẵn sàng bổ sung ngay cho các dự án LNG sắp tới.

Song song với đó, Tổng công ty còn có chiến lược vươn xa hơn: hình thành và triển khai dịch vụ đào tạo vận hành kho cảng LNG ra bên ngoài, với trách nhiệm tiên phong thuộc về Kho cảng PV GAS VUNG TAU. Hiện tại, đơn vị đang tích cực xây dựng hệ thống tài liệu chuyên môn và đội ngũ giảng viên. Khối lượng công việc rất lớn, bao gồm thiết lập quy trình đào tạo toàn diện từ cơ bản đến nâng cao, cũng như các nội dung chuyên sâu về xử lý sự cố (troubleshooting). Đồng thời, những vận hành viên có chuyên môn tốt nhất đang được bồi dưỡng để trở thành giảng viên cốt cán.

Anh Cường khẳng định với nguồn lực hiện có, Kho cảng PV GAS VUNG TAU hoàn toàn đủ năng lực mở rộng sang các dịch vụ kỹ thuật khác như: chạy thử (commissioning) cho các dự án mới, hay tư vấn xây dựng hệ thống quản lý O&M cho một kho LNG hoàn toàn mới, qua đó không chỉ phục vụ tốt cho Tổng công ty mà còn sẵn sàng cung cấp dịch vụ ra thị trường, khẳng định vị thế của ngành năng lượng Việt Nam trong khu vực.

Mô hình cảng xanh, hiện đại, thông minh

Trao đổi thêm về nền tảng hạ tầng kỹ thuật, anh Phạm Nguyễn Quốc Cường cho biết, ngay từ thời điểm xây dựng, Kho cảng LNG Thị Vải đã được đầu tư trang bị hệ thống công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới. Đặc thù nổi bật của dây chuyền vận hành sản xuất tại đây là hàm lượng tự động hóa rất cao. Điều này đã thay đổi căn bản phương thức làm việc truyền thống: vai trò của con người chuyển dịch từ thao tác thủ công sang nhiệm vụ giám sát, tập trung xử lý các tình huống bất thường và thực hiện công tác bảo dưỡng chuyên sâu.

Khuôn viên kho cảng xanh - sạch - đẹp

Trong quy trình tác nghiệp hằng ngày, toàn bộ việc ghi nhận thông số và trích xuất dữ liệu đều được thực hiện trực tiếp trên hệ thống công nghệ thông tin đồng bộ. Sự số hóa này cho phép dữ liệu được thu thập với tốc độ nhanh, giúp quá trình phân tích, đánh giá hiện trạng và ra quyết định diễn ra kịp thời, chính xác, đảm bảo dòng chảy năng lượng luôn thông suốt.

Tuy nhiên, với quan điểm không dừng lại ở những thành tựu bước đầu, PV GAS định hướng tiếp tục đầu tư mạnh mẽ để tối ưu hiệu quả và gia tăng năng suất bằng việc đẩy mạnh ứng dụng sâu rộng các giải pháp công nghệ hiện đại, đặc biệt là đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào hỗ trợ vận hành sản xuất. Hàng loạt hệ thống quản trị mới liên quan đến an toàn hàng hải, quy trình tiếp nhận tàu và các nền tảng quản lý tiên tiến đã và đang được triển khai thực tế. Mục tiêu cốt lõi là hướng tới mô hình "Kho LNG thông minh", đảm bảo hoạt động quản lý, vận hành đạt hiệu quả tối ưu và an toàn tuyệt đối, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Kỹ sư vận hành đạp xe tuần tra trong kho cảng

Những nỗ lực đổi mới và ứng dụng công nghệ không chỉ giúp hoạt động sản xuất diễn ra an toàn, tiết kiệm chi phí mà còn đưa Kho cảng PV GAS VUNG TAU trở thành hình mẫu tiêu biểu trong hệ thống kho cảng của cả nước. Định hướng phát triển bền vững theo tiêu chuẩn “Cảng Xanh” được đơn vị triển khai một cách nghiêm túc và đồng bộ. Kết quả hiện thực rõ nét nhất là Kho cảng PV GAS VUNG TAU đã đạt 85/100 điểm trong bộ tiêu chí đánh giá “Cảng Xanh” theo tiêu chuẩn hàng hải Việt Nam, vượt xa ngưỡng yêu cầu đạt chuẩn là 70/100 điểm. Con số này là minh chứng xác thực cho những nỗ lực bền bỉ trong việc xây dựng một kho cảng hiện đại, thân thiện với môi trường và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu khắt khe của quá trình hội nhập.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể khẳng định việc vận hành an toàn, hiệu quả Kho cảng LNG là minh chứng thuyết phục cho năng lực làm chủ công nghệ của đội ngũ vận hành viên trẻ tuổi Việt Nam. Thông qua chiến lược đào tạo bài bản và sử dụng nhân lực nội bộ, PV GAS đã giải quyết thành công bài toán kinh tế khi tiết kiệm được chi phí lớn so với phương án thuê chuyên gia nước ngoài, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối ngay từ khi tiếp nhận. Thành tích này không chỉ mở ra các hướng phát triển dịch vụ mới đầy tiềm năng mà còn khẳng định vị thế tiên phong của PV GAS và Petrovietnam trong lĩnh vực LNG, đóng góp thiết thực vào kỷ nguyên năng lượng xanh và phát triển bền vững của quốc gia.

Mai Phương – Nguyễn Hiển

	[PetroTimesTV] LNG khởi nguồn hành trình năng lượng xanh của PV GAS
	[PetroTimesTV] Khánh thành và đưa vào vận hành chính thức kho cảng LNG lớn nhất tại Việt Nam
	[VIDEO] PV GAS khẩn trương đầu tư nâng công suất Kho LNG Thị Vải lên 3 triệu tấn
	[VIDEO] Ngày mới tại kho cảng ngành Dầu khí