STEM Innovation Petrovietnam: Gieo hạt mầm tri thức

08:37 | 06/11/2025

736 lượt xem

(PetroTimes) - Những ngày đầu tháng 11 năm 2025, đoàn khảo sát chương trình STEM Innovation của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã có mặt tại một số trường học thuộc các tỉnh thành khu vực Đông Nam Bộ. Khác nhau về địa bàn và cấp học, nhưng các trường đều có chung một niềm vui: họ nằm trong số các đơn vị được khảo sát để lựa chọn nhận tài trợ phòng thực hành STEM đạt chuẩn quốc tế từ Petrovietnam. Niềm vui ấy không chỉ đến từ việc sắp có cơ sở vật chất hiện đại, mà còn từ sự ghi nhận những nỗ lực thầm lặng suốt nhiều năm của các thầy cô trong việc duy trì “ngọn lửa” STEM nơi học đường.

Chương trình STEM Innovation Petrovietnam được xác định với mục tiêu lớn: xây dựng 100 phòng thực hành STEM đạt chuẩn quốc tế trong vòng 100 ngày. Chương trình có tổng kinh phí khoảng 500 tỷ đồng từ nguồn an sinh xã hội của Tập đoàn. Đây là một cú hích quan trọng cho giáo dục STEM trên phạm vi cả nước, tạo điều kiện để giáo viên và học sinh được trải nghiệm các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, Robotics ngay tại trường học. Câu chuyện ghi nhận tại ba ngôi trường được đoàn ghé thăm dưới đây là minh chứng sinh động cho ý nghĩa của chương trình này đối với nhà trường, thầy cô và các em học sinh.

Trường THPT Châu Thành (phường Bà Rịa, TP Hồ Chí Minh): Bền bỉ gieo mầm sáng tạo

Trường THPT Châu Thành nằm ở phường Phước Hiệp, một địa bàn còn nhiều khó khăn của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ (nay là phường Bà Rịa, TP Hồ Chí Minh). Dù chưa có phòng thực hành hiện đại, nhà trường nhiều năm qua vẫn tích cực tham gia các cuộc thi khoa học kỹ thuật và luôn đạt thành tích cao. Năm học 2024-2025, trường đã giành hai giải Nhất tại cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, đồng thời đoạt giải Ba cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dành cho học sinh, sinh viên do một trường đại học tại TP Hồ Chí Minh tổ chức. Trường gần như năm nào cũng có giải ở sân chơi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, khẳng định vị thế của một trường phổ thông tích cực đổi mới. Đáng chú ý, cách đây vài năm, trường từng được đầu tư một phòng thực hành STEM về nông nghiệp nhưng thiết bị nay đã xuống cấp, không còn sử dụng hiệu quả. Việc thiếu thốn cơ sở vật chất không ngăn được thầy trò Châu Thành nuôi dưỡng đam mê: các em vẫn miệt mài nghiên cứu và tỏa sáng trong những sân chơi sáng tạo.

STEM Innovation Petrovietnam: Gieo hạt mầm tri thức

Trường THPT Châu Thành (phường Bà Rịa, TP Hồ Chí Minh).

Đằng sau những thành tích đó là sự chung tay của cả cộng đồng giáo dục. Cô Trần Ngọc Xuân - Hiệu trưởng Trường THPT Châu Thành - chia sẻ rằng nhà trường đã chủ động tìm kiếm các nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ học sinh hiện thực hóa ý tưởng khoa học. Từ phụ huynh, thầy cô cho đến cựu học sinh, tất cả đều góp sức giúp đỡ học trò Châu Thành biến lý thuyết thành sản phẩm thực tế. Chẳng hạn, một cựu học sinh của trường hiện làm tại một công ty phần mềm ở Hoa Kỳ, đã tình nguyện mở lớp trực tuyến để hướng dẫn kỹ thuật cho các nhóm học sinh nghiên cứu dự án STEM. Trước đó, nhiều phụ huynh cũng sẵn sàng đầu tư kinh phí và kết nối chuyên gia để tư vấn, đánh giá sản phẩm cho con em mình. Nhờ sự hỗ trợ quý báu ấy, trong điều kiện thiếu thốn thiết bị, thầy và trò Châu Thành vẫn tạo ra những dự án sáng tạo đoạt giải cao.

Cô Trần Ngọc Xuân - Hiệu trưởng Trường THPT Châu Thành bày tỏ mong muốn có một không gian thực hành STEM hiện đại, tích hợp liên môn.

Khi được hỏi về kỳ vọng cho phòng STEM, cô Xuân bày tỏ mong muốn có một không gian thực hành hiện đại, tích hợp liên môn: “Nhà trường mong muốn được tài trợ một phòng STEM có thể ứng dụng hiệu quả cho việc dạy học... kể cả nâng cấp lên phòng STEAM thì càng tốt”. Vị hiệu trưởng trăn trở về việc lựa chọn thiết bị sao cho phù hợp với cấp THPT, bởi giáo dục STEM ở bậc trung học đòi hỏi trang thiết bị ở mức độ cao hơn so với cấp dưới. Cô dẫn chứng, học sinh cần được trải nghiệm toàn bộ quy trình từ thiết kế đến chế tạo sản phẩm - ví dụ như thiết kế một chiếc ốp điện thoại trên máy tính rồi in ra bằng nhựa - do đó phòng học nên có đủ máy tính cấu hình mạnh, phần mềm thiết kế và các máy móc như máy in 3D, máy cắt CNC mini để biến ý tưởng trên màn hình thành vật phẩm hữu hình.

Cô Xuân kỳ vọng với sự hỗ trợ của Petrovietnam, những ý tưởng sáng tạo của học sinh sẽ không còn phải “mượn tạm” thiết bị bên ngoài, mà sẽ nảy mầm ngay trong phòng Lab hiện đại của trường.

Khu vực phòng học của Trường THPT Châu Thành được dự kiến sẽ chuyển đổi công năng thành phòng STEM đạt chuẩn quốc tế do Petrovietnam tài trợ.

Trường THCS Quang Trung (thị trấn Tân Phú, tỉnh Đồng Nai): Ngọn lửa STEM nơi vùng xa

Cũng như Trường THPT Châu Thành, Trường THCS Quang Trung tọa lạc ở một thị trấn vùng xa của tỉnh Đồng Nai. Điều kiện cơ sở vật chất của trường còn nhiều hạn chế, đến nay trường chưa có phòng thí nghiệm đạt chuẩn cho hoạt động STEM. Thế nhưng, ngọn lửa đam mê khoa học tại ngôi trường này vẫn luôn rực cháy nhờ tâm huyết của thầy cô.

Thầy Nguyễn Thái Hoàng - Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung - cho biết, trường có truyền thống sinh hoạt câu lạc bộ STEM suốt nhiều năm qua. Khoảng mười giáo viên thuộc các tổ Khoa học Tự nhiên và thêm một số thầy cô bộ môn Toán, Hóa, Sinh, Vật lý, Công nghệ... cùng tham gia phụ trách câu lạc bộ. Học sinh toàn trường rất hào hứng với các hoạt động STEM. Nhà trường thậm chí tổ chức hẳn một ngày hội khoa học “Mừng Đảng - Mừng Xuân” mỗi năm, nơi mỗi lớp đều chuẩn bị sản phẩm để thi tài và trưng bày ngay tại sân trường. Từ sân chơi này, nhiều ý tưởng độc đáo đã ra đời và được đầu tư phát triển thành dự án dự thi các cấp. Các sản phẩm của học sinh Trường THCS Quang Trung thường xuyên đạt giải cao cấp tỉnh, gần đây có đề tài của các em còn được chọn dự thi cấp quốc gia.

Thầy Nguyễn Thái Hoàng - Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung (bên phải) - cho biết, trường có truyền thống sinh hoạt câu lạc bộ STEM suốt nhiều năm qua.

Để duy trì hoạt động STEM trong điều kiện thiếu thốn, thầy cô Trường THCS Quang Trung đã có nhiều sáng kiến “tự lực”. Theo cô Trương Thị Trâm Anh - giáo viên Khoa học Tự nhiên, phụ trách câu lạc bộ STEM, trường tận dụng tối đa phòng học bộ môn sẵn có để làm nơi sinh hoạt cho các nhóm nghiên cứu. Về thiết bị, thầy cô chủ động vận dụng mọi nguồn hỗ trợ: mượn tạm dụng cụ từ phòng thí nghiệm cũ của trường, kêu gọi sự giúp đỡ từ phụ huynh có chuyên môn, thậm chí “tự chế” đồ dùng dạy học ở mức đơn giản. “Hầu hết các học cụ, dụng cụ thí nghiệm đều do giáo viên và phụ huynh góp công tìm tòi, tận dụng. Có phụ huynh làm ở nhà máy chưng cất tinh dầu nên đóng góp được nhiều thiết bị hữu ích cho trường”, cô Trâm Anh cho biết. Nhiều khi, để hoàn thiện một dự án khoa học, thầy cô phải đưa học sinh lên tận TP Hồ Chí Minh tìm thuê máy móc hỗ trợ thí nghiệm. Dù còn nhiều khó khăn, từ năm 2015 đến nay, hoạt động STEM tại Trường THCS Quang Trung chưa bao giờ gián đoạn - đó là nhờ tấm lòng và sự bền bỉ của đội ngũ giáo viên cùng sự ủng hộ nhiệt thành từ phụ huynh, cộng đồng địa phương.

Khu vực phòng học của Trường THCS Quang Trung được dự kiến sẽ chuyển đổi công năng thành phòng STEM đạt chuẩn quốc tế do Petrovietnam tài trợ.

Khi biết tin trường mình được chọn để khảo sát đầu tư phòng STEM, tập thể thầy cô Trường THCS Quang Trung không giấu nổi niềm xúc động. “Trường chúng tôi ở vùng xa mà được lựa chọn trong số ít trường nhận tài trợ, tập thể nhà trường rất mừng, rất trân quý điều này”, thầy Hiệu trưởng bày tỏ.

Đối với thầy và trò Trường THCS Quang Trung, phòng STEM chẳng khác nào một “cú tiếp sức” kịp thời sau nhiều năm nỗ lực thầm lặng. Thầy Hoàng chia sẻ, phòng STEM mới sẽ là trung tâm kết nối cộng đồng: “Kỳ vọng là phòng STEM không chỉ riêng học sinh Trường THCS Quang Trung được sử dụng, mà các trường lân cận cũng sẽ đến học hỏi, tham quan, cùng trao đổi”.

Có thể thấy, niềm hạnh phúc của người thầy vùng xa không chỉ nằm ở thiết bị hiện đại sắp có, mà còn ở cơ hội mở rộng chân trời tri thức cho học sinh trong và ngoài nhà trường. Ngọn lửa STEM âm ỉ bao năm ở Trường THCS Quang Trung nay chuẩn bị bùng lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Trường THPT Trịnh Hoài Đức (phường Thuận An, TP Hồ Chí Minh): Sẵn sàng cho bước đột phá

Là một trong những trường trọng điểm của tỉnh Bình Dương cũ (nay là TP Hồ Chí Minh) với gần 1.500 học sinh, Trường THPT Trịnh Hoài Đức có nhiều thuận lợi hơn so với hai ngôi trường trên. Ngay từ giai đoạn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, trường đã chú trọng hoạt động STEM. Năm 2020, trường trang bị một phòng học “Lab 4.0” với các máy tính và dụng cụ cơ bản, tạo điều kiện cho học sinh làm quen với lập trình, chế tạo sản phẩm công nghệ. Trên nền tảng đó, nhà trường tổ chức các câu lạc bộ STEM thu hút những học sinh đam mê nghiên cứu khoa học.

Trường THPT Trịnh Hoài Đức (phường Thuận An, TP Hồ Chí Minh).

Thầy Nguyễn Trọng Thi - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Hoạt động giáo dục STEM hiện tại chủ yếu ở mức thành lập các câu lạc bộ, các em học sinh có năng khiếu thì tham gia vào câu lạc bộ đó”. Trong các câu lạc bộ, học sinh Trường THPT Trịnh Hoài Đức đã phát triển nhiều dự án sáng tạo, có dự án được mang giới thiệu tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh và được đánh giá rất cao. Bên cạnh đó, trường còn chủ động liên kết với các trường đại học lớn, định kỳ đưa học sinh đến tham quan và học hỏi tại các phòng thí nghiệm hiện đại của đại học, viện nghiên cứu. Nhờ vậy, các em sớm được tiếp xúc với môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp và định hướng rõ hơn về ngành nghề tương lai. Thầy Thi nhận định rằng khi học sinh tham gia các dự án và câu lạc bộ STEM, các em có định hướng chọn ngành nghề rõ ràng hơn, đồng thời có thêm kiến thức và kỹ năng để tự tin tham gia các sân chơi học thuật bên ngoài.

Thầy Nguyễn Trọng Thi - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Trịnh Hoài Đức (bên phải) thông tin về chương trình tài trợ của Petrovietnam khiến các thầy cô nhà trường hết sức phấn khởi.

Đội ngũ giáo viên của Trường THPT Trịnh Hoài Đức cũng rất chủ động nâng cao năng lực. Nhà trường ưu tiên tuyển dụng những giáo viên trẻ, có nhiệt huyết và mạnh dạn cử giáo viên đi tham gia các khóa tập huấn về STEM do Sở Giáo dục hoặc các trường đại học tổ chức. Đây là lực lượng nòng cốt, sẵn sàng tiếp nhận và khai thác hiệu quả phòng học STEM sắp được trang bị. Thông tin về chương trình tài trợ của Petrovietnam khiến thầy trò Trường THPT Trịnh Hoài Đức hết sức phấn khởi. “Khi nghe tin trường sẽ được Petrovietnam tài trợ phòng STEM, tập thể nhà trường rất mừng. Chúng tôi mong rằng với phòng học này, nhà trường có thể tổ chức nhiều hoạt động thực hành để học sinh ứng dụng kỹ năng và chuẩn bị hành trang cho tương lai”, thầy Thi chia sẻ. Ban Giám hiệu cũng đã tính đến việc mở rộng quy mô giáo dục STEM: thay vì chỉ gói gọn trong các câu lạc bộ tự chọn, trường dự kiến sẽ đưa STEM trở thành một hướng học tập chính thức cho học sinh ngay từ đầu cấp. Rõ ràng, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhân lực và kế hoạch, Trường THPT Trịnh Hoài Đức đang sẵn sàng cho một bước đột phá khi phòng STEM đi vào hoạt động.

Tầm nhìn chiến lược và ý nghĩa lan tỏa

Những câu chuyện trên là lát cắt thu nhỏ cho thấy chương trình STEM Innovation Petrovietnam đang tạo nên chuyển động tích cực trong các nhà trường. Từ chỗ còn nhiều thiếu thốn, đặc biệt là các phòng thực hành, các trường học giờ đây đứng trước triển vọng “thay da đổi thịt” nhờ phòng STEM tương tác hiện đại. Đổi lại, những nỗ lực bền bỉ của thầy cô và học sinh suốt thời gian qua sẽ được tiếp sức để vươn lên tầm cao mới. Sự chung tay của một doanh nghiệp lớn như Petrovietnam với các cơ sở giáo dục đã mở ra một hướng đi mới, giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn: những chủ trương về đổi mới giáo dục, khoa học - công nghệ nay đang được hiện thực hóa bằng các trải nghiệm cụ thể cho học sinh. Có thể nói, chương trình này chính là một ví dụ sinh động cho mô hình hợp tác hiệu quả giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp - Xã hội trong việc ươm mầm nhân tài từ sớm.

Các em học sinh thực hành tại phòng STEM Trường THCS Cầu Giấy

Với việc triển khai đồng loạt trên cả nước, Petrovietnam khẳng định mục tiêu đóng góp vào thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đồng hành xây dựng và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, thực hiện các nghị quyết chiến lược về khoa học - công nghệ và giáo dục - đào tạo. Quan trọng hơn, STEM Innovation còn thể hiện một triết lý phát triển dựa trên tri thức và con người mà Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam - một đầu tàu kinh tế, đang nỗ lực trong vai trò “đỡ đầu” cho tri thức và sự phát triển của nền công nghệ quốc gia. Chương trình STEM Innovation đã chứng minh một doanh nghiệp nhà nước hoàn toàn có thể tiên phong đổi mới sáng tạo, gắn kết giáo dục với sản xuất, khoa học với thực tiễn.

Trong suốt 50 năm phát triển, Petrovietnam luôn gắn tăng trưởng kinh tế với trách nhiệm xã hội và phát triển con người. Từ những chương trình như “Nhà Đại đoàn kết”, “Thắp sáng đường quê”, học bổng Petrovietnam, đến nay là “phòng học Petrovietnam” của STEM Innovation - tất cả đều thể hiện rõ triết lý phát triển: “Vì con người Việt Nam, vì tương lai đất nước”. Sự ra đời của 100 phòng STEM trên khắp các vùng miền cũng chính là 100 “hạt mầm công nghệ” được gieo xuống, hứa hẹn nảy nở trong “vườn ươm” những thế hệ học sinh Việt Nam ưu tú. Mỗi phòng học được trao tặng không chỉ là thiết bị, mà còn là niềm tin gửi gắm vào thế hệ trẻ, là cam kết cụ thể của doanh nghiệp với sự nghiệp trồng người. Khi Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp cùng chung một khát vọng, những “hạt mầm” ấy sẽ vươn lên thành những cây lớn, góp phần xây dựng một Việt Nam đổi mới sáng tạo và tự cường trong tương lai./.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Petrovietnam đã trải qua 50 năm đồng hành cùng với đất nước, là động lực phát triển kinh tế, xã hội đất nước thông qua thực hiện sứ mệnh bảo đảm “5 An”: an ninh năng lượng, an ninh kinh tế, an ninh lương thực, an ninh quốc phòng và chủ quyền quốc gia trên biển, đồng thời góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Từ việc thực hiện sứ mệnh 5 “An” đó, Petrovietnam đã khẳng định uy tín, vị thế của một Tập đoàn kinh tế hàng đầu đất nước với thành tựu “05 Nhất”: Là doanh nghiệp có quy mô lớn nhất, với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng, vốn chủ sở hữu hơn 556 nghìn tỷ đồng. Là đơn vị có đóng góp ngân sách cao nhất, với bình quân đạt 160 nghìn tỷ đồng/năm trong những năm gần đây, chiếm tới 80,3% tổng số nộp ngân sách của 18 Tập đoàn, Tổng công ty trong khối doanh nghiệp nhà nước; có lợi nhuận cao nhất, khi giai đoạn 2020–2025 đạt tới 316 nghìn tỷ đồng, tương đương bình quân 2,2 tỷ USD/năm. Là doanh nghiệp duy nhất đạt và đạt nhiều giải thưởng cao quý về khoa học – công nghệ, trong đó có 6 giải thưởng Hồ Chí Minh và 4 giải thưởng Nhà nước, cùng hàng chục sáng chế trong nước và quốc tế uy tín. Đặc biệt, là doanh nghiệp dẫn đầu đạt mức cao nhất trong hoạt động an sinh xã hội, chỉ riêng giai đoạn 2020–2025 đã dành hơn 5,13 nghìn tỷ đồng.