Tọa đàm: Petrovietnam trong hành trình phát triển cùng đất nước

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Petrovietnam đã trải qua 50 năm đồng hành cùng đất nước, là động lực phát triển kinh tế - xã hội đất nước thông qua thực hiện sứ mệnh bảo đảm “5 An”, qua đó đạt được thành tựu ghi dấu ấn “5 Nhất” nổi trội.

Các vị khách mời tham gia Tọa đàm “Petrovietnam trong hành trình phát triển cùng đất nước”.

Khắc họa rõ nét những dấu ấn này của Petrovietnam, các chuyên gia gồm: TS. Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam; bà Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; ông Nguyễn Văn Phụng - Chuyên gia cao cấp về thuế và quản trị doanh nghiệp, nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Bộ Tài chính); PGS.TS Nguyễn Thường Lạng - Nhà kinh tế học đã có mặt tại Tọa đàm để cùng chia sẻ về câu chuyện một doanh nghiệp dân tộc được tôi luyện bản lĩnh trong gian khó, trở thành tập đoàn kinh tế hàng đầu của đất nước.

Tọa đàm cũng là lời tri ân gửi đến những thế hệ đã dựng xây ngành dầu khí Việt Nam, đồng thời mở ra góc nhìn sâu rộng về tương lai công nghiệp - năng lượng của quốc gia.

NB Thuận Thiên: Bước vào chủ đề đầu tiên của buổi Toạ đàm hôm nay “Petrovietnam – Trụ cột kinh tế, An ninh năng lượng quốc gia”, chúng tôi muốn lắng nghe góc nhìn của TS Nguyễn Quốc Thập, một người đã gắn bó sâu sắc với ngành dầu khí Việt Nam. Thưa TS, khi nhìn lại toàn bộ hành trình 50 năm của Petrovietnam, đâu là điều TS muốn nhấn mạnh nhất về vai trò của Tập đoàn trong nền kinh tế và trong sự phát triển của đất nước?

TS. Nguyễn Quốc Thập: Khi nhìn lại 50 năm Petrovietnam, tôi cho rằng điểm nổi bật nhất chính là việc Tập đoàn đã đảm đương một trọng trách hết sức nặng nề, vẻ vang: vừa là trụ cột năng lượng quốc gia, vừa là lực lượng kinh tế chủ lực, vừa là biểu tượng của bản lĩnh Việt Nam trên biển. Về kinh tế, với hơn 440 triệu tấn dầu đã khai thác và xuất bán và gần 200 tỷ mét khối khí đã được đưa vào bờ trong suốt nửa thế kỷ qua, Petrovietnam luôn nằm trong nhóm doanh nghiệp đóng góp ngân sách lớn nhất và ổn định nhất. Điều đáng quý là ngay cả khi thị trường dầu khí toàn cầu biến động mạnh, Tập đoàn vẫn giữ được kỷ luật vận hành, duy trì nguồn thu chắc chắn cho ngân sách Nhà nước.

TS. Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam.

Nhưng vai trò của Petrovietnam không chỉ nằm ở kinh tế. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Petrovietnam đã trải qua 50 năm đồng hành cùng với đất nước, là động lực phát triển kinh tế, xã hội đất nước thông qua thực hiện sứ mệnh bảo đảm “5 An”: an ninh năng lượng, an ninh kinh tế, an ninh lương thực, an ninh quốc phòng và chủ quyền quốc gia trên biển, đồng thời góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Từ việc thực hiện sứ mệnh 5 “An” đó, Petrovietnam đã khẳng định uy tín, vị thế của một Tập đoàn kinh tế hàng đầu đất nước với thành tựu “5 Nhất”: Doanh nghiệp có quy mô lớn nhất, với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng, vốn chủ sở hữu hơn 556 nghìn tỷ đồng; Là đơn vị có đóng góp ngân sách cao nhất, với bình quân đạt 160 nghìn tỷ đồng/năm trong những năm gần đây, chiếm tới hơn 80% tổng số nộp ngân sách của 18 tập đoàn, tổng công ty trong khối doanh nghiệp nhà nước; Có lợi nhuận cao nhất, khi giai đoạn 2020-2025 đạt tới 316 nghìn tỷ đồng, tương đương bình quân 2,2 tỷ USD/năm; Là doanh nghiệp duy nhất đạt và đạt nhiều giải thưởng cao quý về khoa học công nghệ, trong đó có 6 giải thưởng Hồ Chí Minh và 4 giải thưởng Nhà nước, cùng hàng chục sáng chế trong nước và quốc tế uy tín.

Đặc biệt, là doanh nghiệp dẫn đầu đạt mức cao nhất trong hoạt động an sinh xã hội, chỉ riêng giai đoạn 2020-2025, Tập đoàn đã dành hơn 5,13 nghìn tỷ đồng cho hoạt động này. Và trên tất cả, điều làm nên sức mạnh của ngành dầu khí không phải những tấn dầu hay mét khối khí, mà là con người dầu khí. Đó là bản lĩnh “dám đi - dám nghĩ - dám làm”, dám mở đường trong điều kiện khắc nghiệt nhất. Mỗi dự án, mỗi chân đế, mỗi giàn khai thác, mỗi công trình nhà máy là một dấu ấn của trí tuệ và lòng quả cảm Việt Nam. Nếu Petrovietnam hôm nay có một vị thế đặc biệt trong nền kinh tế, thì đó là nhờ bản sắc của con người dầu khí - những người đã biến khát vọng thành hiện thực và dựng nên một ngành công nghiệp mang tầm vóc quốc gia.

Nhà báo Phạm Thuận Thiên - Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng Mới/PetroTimes dẫn dắt chương trình Tọa đàm cùng các chuyên gia.

NB Thuận Thiên: Một trong những yếu tố quan trọng nhất để đánh giá vai trò của một doanh nghiệp Nhà nước là khả năng đóng góp ổn định cho ngân sách quốc gia. Với Petrovietnam, điều này đã được chứng minh trong nhiều năm liền, kể cả trong những giai đoạn kinh tế thế giới biến động mạnh. Để hiểu rõ hơn điều này, chúng tôi có câu hỏi dành cho ông Nguyễn Văn Phụng. Thưa ông, từ góc độ tài khóa và quản lý doanh nghiệp lớn, điều gì khiến Petrovietnam trở thành một trong những nguồn thu ổn định, đáng tin cậy nhất của ngân sách Nhà nước trong suốt nhiều năm qua?

Ông Nguyễn Văn Phụng: Nếu nhìn lại hơn 40 năm công tác trong ngành thuế và 20 năm trực tiếp theo dõi Petrovietnam, tôi có thể nói rằng toàn bộ hành trình phát triển của Tập đoàn - từ các hợp đồng phân chia sản phẩm, các nhà máy Dung Quất, Phú Mỹ, điện, đạm… cho đến vùng sình lầy Cà Mau thuở ban đầu - đều phản ánh rất rõ vì sao Petrovietnam trở thành trụ cột kinh tế của quốc gia.

Có ba yếu tố then chốt giúp Petrovietnam duy trì được sự ổn định này. Thứ nhất là kỷ luật tài chính và quản trị dòng tiền rất nghiêm ngặt. Petrovietnam là doanh nghiệp hiếm hoi mà cơ quan thuế có thể hoàn toàn yên tâm về “doanh nghiệp thật - số liệu thật”. Dòng tiền, đầu tư, phân bổ ngân sách, thu - chi đều được quản trị chặt chẽ, minh bạch, tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Điều này tạo nền tảng để Nhà nước tin tưởng vào tính chính xác, ổn định và dự báo được của nguồn thu.

Ông Nguyễn Văn Phụng - Chuyên gia cao cấp về thuế và quản trị doanh nghiệp.

Thứ hai là cấu trúc chuỗi giá trị rộng, có khả năng bù trừ rủi ro theo chu kỳ kinh tế. Petrovietnam không chỉ khai thác dầu thô mà còn vận hành một hệ sinh thái hoàn chỉnh: thăm dò - khai thác, khí - điện - đạm, lọc hóa dầu, dịch vụ kỹ thuật. Khi giá dầu giảm, các lĩnh vực điện - đạm, khí, lọc hóa dầu tiếp tục tạo nguồn thu ổn định, giúp cân bằng rủi ro. Đây cũng là đặc trưng của các tập đoàn năng lượng quốc gia lớn trên thế giới: chuỗi giá trị càng hoàn chỉnh thì đóng góp ngân sách càng bền vững và ít biến động. Hệ sinh thái đó còn kéo theo nhiều hiệu ứng lan tỏa: công nghiệp hỗ trợ, dịch vụ kỹ thuật, an ninh - quốc phòng, sinh kế người dân (ví dụ người nông dân hưởng lợi trực tiếp từ chương trình “Hạt ngọc mùa vàng” trong ngành phân bón). Nguồn thu ngân sách không chỉ đến từ dầu khí mà còn từ toàn bộ chuỗi hoạt động công nghiệp được hình thành xung quanh ngành.

Thứ ba là năng lực dự báo, lập kế hoạch và hoạch toán kinh doanh rất cao. Petrovietnam luôn xây dựng các kịch bản giá dầu, sản lượng, chi phí và dòng tiền sát với thực tế thị trường. Năng lực này ngày càng hoàn thiện. Ví dụ, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất trước đây chỉ thiết kế để lọc dầu thô Bạch Hổ nhưng nay đã có thể vận hành với dầu từ hơn 30 quốc gia khác - đó là minh chứng cho trình độ dự báo, thích ứng và tối ưu hóa sản xuất. Trong các giai đoạn khủng hoảng như 2008-2012, Petrovietnam vẫn duy trì đóng góp lớn cho ngân sách. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, do đó vai trò của dầu khí trong những năm khó khăn cho thấy giá trị tích lũy của ngành đối với ổn định tài khóa quốc gia.

NB Thuận Thiên: Tiếp tục với góc nhìn từ Quốc hội, nơi đánh giá Petrovietnam không chỉ bằng số thu ngân sách mà cả bằng vai trò trong ổn định vĩ mô và phát triển bền vững. Và ở góc độ cơ quan lập pháp, Quốc hội luôn theo sát những biến chuyển của ngành năng lượng và ghi nhận rất rõ vai trò của Petrovietnam trong xây dựng nền tảng ổn định cho đất nước. Thưa bà Phạm Thúy Chinh, bà đánh giá như thế nào về vị trí và tầm quan trọng của Petrovietnam trong hệ thống an ninh năng lượng cũng như trong cân đối vĩ mô của nền kinh tế Việt Nam?

Bà Phạm Thúy Chinh: Ở góc độ cơ quan được Quốc hội giao nhiệm vụ thẩm tra và giám sát các chính sách kinh tế, trong đó có hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của Petrovietnam. Có thể nói Tập đoàn giữ một vị trí đặc biệt trong nhiều cấu phần cốt lõi của nền kinh tế.

Thứ nhất, Petrovietnam là một trong những trụ cột quan trọng của tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Tập đoàn duy trì đóng góp ngân sách và GDP ở mức cao, ổn định trong nhiều năm; đồng thời tạo việc làm trực tiếp và gián tiếp cho hàng chục nghìn lao động. Chuỗi giá trị dầu khí - từ thăm dò, khai thác, chế biến đến phân phối các sản phẩm năng lượng - giúp nền kinh tế có được nguồn cung chiến lược, qua đó hỗ trợ tăng trưởng và ổn định giá cả.

Bà Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội.

Thứ hai, Petrovietnam đóng góp rất quan trọng trong thực hiện Chiến lược kinh tế biển bền vững và bảo đảm an ninh - quốc phòng. Hoạt động dầu khí diễn ra chủ yếu tại các vùng biển xa bờ; quá trình tìm kiếm - thăm dò - khai thác giúp khẳng định và thực thi chủ quyền quốc gia. Bên cạnh đó, nhiều dự án dầu khí kéo theo phát triển hạ tầng cảng biển, logistics và các ngành công nghiệp hỗ trợ, tạo chuỗi giá trị lan tỏa mạnh mẽ cho cả vùng kinh tế biển.

Thứ ba, Petrovietnam là nhân tố then chốt bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động khó lường, Petrovietnam vẫn duy trì ổn định nguồn cung xăng dầu, khí, điện, đạm… cho nền kinh tế. Năng lực vận hành các nhà máy lọc hóa dầu, nhà máy điện - đạm và hệ thống khí đã giúp Việt Nam tránh được các cú sốc đột biến về năng lượng như nhiều quốc gia khác.

Thứ tư, Petrovietnam là lực lượng tiên phong trong đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ và chuyển đổi số. Tập đoàn tích cực triển khai các chương trình chuyển đổi công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và hướng đến yêu cầu phát triển mới theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Trung ương. Đổi mới công nghệ không chỉ nâng sức cạnh tranh của doanh nghiệp mà còn tạo thêm năng lực nội sinh cho quốc gia trong lĩnh vực công nghiệp - năng lượng.

Cuối cùng, khi nhìn lại chặng đường 50 năm, có thể khẳng định Petrovietnam đã phát triển toàn diện và trở thành doanh nghiệp số 1 của Việt Nam. Tập đoàn luôn nằm trong nhóm dẫn đầu về doanh thu, nộp ngân sách, hiệu quả sản xuất kinh doanh, và ngày càng thể hiện rõ vai trò trụ cột kinh tế. Trong bối cảnh biến động toàn cầu và yêu cầu chuyển đổi ngày càng lớn, Petrovietnam tiếp tục là lực lượng quan trọng góp phần bảo đảm tăng trưởng bền vững của đất nước.

NB Thuận Thiên: Chúng ta sẽ đến với một góc nhìn khác – góc nhìn kinh tế học, để hiểu sâu hơn ý nghĩa của hệ sinh thái năng lượng – công nghiệp mà Petrovietnam đã xây dựng trong suốt hàng chục năm qua… Thưa PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, ông có đồng tình rằng để hiểu đúng vai trò của Petrovietnam, chúng ta không thể chỉ nhìn vào những tấn dầu thô được khai thác, mà cần phải nhìn rộng hơn vào hệ sinh thái và giá trị lan tỏa mà Tập đoàn đã tạo dựng trong nền kinh tế?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Tôi hoàn toàn nhất trí với quan điểm này. Trong kinh tế học, công nghệ năng lượng luôn được xếp vào nhóm công nghệ chiến lược, điều đó cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của Petrovietnam trong tiến trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng

Thứ nhất, Petrovietnam là lực lượng tiên phong độc nhất từ những ngày đầu mở cửa kinh tế. Tập đoàn đã đứng ở tuyến đầu khi Việt Nam xây dựng và hoàn thiện Luật Đầu tư nước ngoài, góp phần định hình khung khổ pháp lý cho dòng vốn FDI sau này. Đây là một dấu ấn mang giá trị lịch sử, bởi FDI chính là một trong những trụ cột tăng trưởng mới của kinh tế Việt Nam.

Thứ hai, vai trò của Petrovietnam phải được nhìn trong cấu trúc “hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng” chứ không chỉ ở sản lượng dầu thô. Chuỗi cung ứng thăm dò, khai thác của Tập đoàn sở hữu nhiều thành tựu khoa học công nghệ được thế giới ghi nhận. Các lĩnh vực lọc - hóa dầu, khí - điện - đạm đều có bước phát triển vượt bậc, khẳng định vị thế tiên phong của Petrovietnam trong quá trình chuyển dịch sang các nguồn năng lượng sản xuất xanh tại Việt Nam. Các ngành dịch vụ công nghiệp dầu khí, vận tải biển, chế tạo giàn khoan… cũng tạo ra giá trị lan tỏa rất lớn cho nền kinh tế.

Thứ ba, xét về ý nghĩa kinh tế học, dầu khí là ngành mang tính nền tảng và có sứ mệnh chiến lược. Petrovietnam tạo ra giá trị gia tăng cốt lõi, tác động mạnh vào bảng cân đối liên ngành của nền kinh tế. Khi công nghiệp - năng lượng được xác định là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng, hệ sinh thái Petrovietnam đóng vai trò điểm tựa cho nhiều ngành kinh tế khác.

Sau nửa thế kỷ xây dựng và trưởng thành, Petrovietnam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới. Hệ sinh thái của Tập đoàn không chỉ tiếp tục vận hành mà còn mở rộng, nâng cao giá trị, đóng góp vào những động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và yêu cầu phát triển bền vững.

Toàn cảnh buổi Tọa đàm “Petrovietnam trong hành trình phát triển cùng đất nước”.

NB Thuận Thiên: Có thể thấy rằng giá trị của Petrovietnam không nằm ở một chỉ số đơn lẻ, mà nằm ở hệ thống liên kết rộng lớn mà Tập đoàn đã tạo dựng — một hệ sinh thái công nghiệp có sức lan tỏa mạnh mẽ trong nền kinh tế. Và để hiểu rõ hơn hành trình hình thành hệ sinh thái ấy, chúng ta sẽ cùng chuyển sang Chủ đề tiếp theo: “50 năm xây dựng – ý chí – sáng tạo”.

50 năm của Petrovietnam không chỉ là câu chuyện của những con số, những công trình lớn hay những tấn dầu đầu tiên. Đó còn là câu chuyện của một thế hệ con người đã chấp nhận đặt cuộc đời mình vào những vùng biển chưa từng được khai phá, vào những công trình mà thế giới từng nghi ngại Việt Nam có thể làm được… Là người gắn bó cả cuộc đời với ngành dầu khí, Thưa TS. Nguyễn Quốc Thập, khi nhìn lại chặng đường 50 năm của ngành dầu khí, điều khiến ông xúc động nhất là gì? Và theo TS, đâu là giá trị tinh thần cốt lõi đã tạo nên bản sắc của người Petrovietnam?

TS. Nguyễn Quốc Thập: Điều khiến tôi xúc động nhất, mỗi khi nhìn lại chặng đường 50 năm, chính là hình ảnh những con người “đi tìm lửa” trong suốt hành trình phát triển và đặc biệt là những ngày đầu tiên của ngành. Họ đã tiến hành khảo sát, thu thập, nghiên cứu phân tích địa chất, địa hóa, địa vật lý để làm cơ sở đánh giá tiềm năng dầu khí và lựa chọn vị trí cho những giếng khoan đầu tiên trong điều kiện thiếu thốn đủ bề. Họ là những người đã phát hiện ra các mỏ dầu, mỏ khí và khẳng định dầu khí Việt Nam trên bản đồ dầu khí khu vực và thế giới. Họ là những người đóng những chân đế nặng hàng nghìn tấn giữa sóng gió biển khơi, và làm chủ những công nghệ mà trước đây giới dầu khí thế giới từng nghi ngại Việt Nam và Petrovietnam không có đủ năng lực.

Theo tôi, giá trị tinh thần cốt lõi tạo nên bản sắc người lao động Petrovietnam có bốn điều. Thứ nhất là sự kiên trì và kiên cường: Kiên trì nghiên cứu, tìm tòi, thi công khoan thành công để tìm ra dầu và khí trong đều kiện thiếu thốn gần như tất cả; Kiên cường bám trụ trên những con tàu khảo sát giữa sóng to gió lớn trên biển để hoàn thành nhiệm vụ khảo sát và xây lắp những công trình giữa biển khơi.

Thứ hai là tri thức và khát vọng làm chủ công nghệ: Ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam sinh ra bởi tầm nhìn vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ lãnh đạo cao cấp của Đảng, nhưng trưởng thành và phát triển như ngày hôm nay là nhờ tri thức, bản lĩnh và khát vọng của đội ngũ làm dầu khí. Đó là khát vọng làm chủ khoa học và công nghệ.

Thứ ba là khả năng hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược quốc gia và của ngành: Biết sử dụng một cách linh hoạt các nguồn lực từ con người (trong nước và quốc tế) tới thu hút đầu tư và chia sẻ rủi ro. Và thứ tư, có lẽ là điều lớn nhất: đó là say mê nghề nghiệp, tương thân, tương ái giữa các đồng nghiệp, tinh thần đoàn kết, khả năng kết nối trí tuệ, kết nối các thế hệ cán bộ, người lao động. Không có những con người ấy, không thể có ngành dầu khí Việt Nam và Petrovietnam ngày hôm nay.

NB Thuận Thiên: Và để hiểu rõ hơn chiều sâu phát triển đó, chúng ta cần đến góc nhìn kinh tế học – nơi các mô hình tăng trưởng, cấu trúc ngành và động lực phát triển được phân tích một cách hệ thống. Thưa PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, dưới góc nhìn kinh tế học phát triển, đâu là dấu ấn lớn nhất trong hành trình 50 năm của Petrovietnam? Điều gì thể hiện rõ nhất bước “thăng hạng” về tư duy và mô hình phát triển của ngành dầu khí - năng lượng Việt Nam?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Tiến trình phát triển của một ngành công nghiệp bao giờ cũng đi từng bước, từ non trẻ đến trưởng thành. Petrovietnam cũng như vậy: bắt đầu từ những ngày công nghiệp sơ khai với các giàn khoan ngoài khơi, sau đó dần tích lũy và khẳng định nội lực để phát triển một hệ sinh thái công nghiệp dầu khí và công nghiệp năng lượng hoàn chỉnh, bao trùm.

Từ điểm xuất phát là một ngành khai thác tài nguyên đơn thuần, Petrovietnam đã xây dựng được một hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng có cấu trúc hoàn chỉnh và gắn kết theo chiều sâu. Đây là điều không phải quốc gia nào cũng làm được, và càng không dễ nếu nhìn lại điều kiện lịch sử của chúng ta trong giai đoạn đầu. Sự “thăng hạng” này cho thấy rõ ở nội lực của Tập đoàn, được phản ánh trong các bảng xếp hạng quốc tế.

Đặc biệt, điều này còn thể hiện ở sự thay đổi tư duy về mô hình quản trị: từ quản trị theo chỉ tiêu khai thác dầu thô đơn thuần, chuyển sang mô hình quản trị hệ sinh thái, nơi các cấu phần cộng sinh và tạo ra sức lan tỏa mạnh. Nội lực chính là yếu tố quyết định tạo nên thành công này. Sự thăng hạng của Petrovietnam còn ở sức lan tỏa rất lớn, từ thượng nguồn đến trung nguồn và hạ nguồn, tạo ra năng lượng và nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp khác. Mỗi lĩnh vực không chỉ tạo ra giá trị kinh tế riêng, mà quan trọng hơn là tạo tính liên kết và lan tỏa, góp phần nâng tầm cấu trúc, năng suất và sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

Hơn thế nữa, Tập đoàn đã bắt kịp xu hướng thời đại: năng lượng xanh - sạch, amoniac, điện gió ngoài khơi, hydrogen… Đó là sự tích lũy trong 50 năm qua, như một chiếc lò xo nén lại đến thời điểm bùng lên. Tôi tin rằng với những thành tựu khoa học công nghệ đã tích lũy, cùng nội lực ngày càng được củng cố mạnh mẽ, Petrovietnam sẽ tiếp tục thăng hạng trong nhiều bảng xếp hạng quốc tế; và từ đó góp phần vào sự thăng hạng của quốc gia trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

NB Thuận Thiên: Chúng ta sẽ đến với một góc nhìn khác – góc nhìn về quản trị và hiệu quả đầu tư trong hành trình nửa thế kỷ của Petrovietnam. Trong suốt hành trình 50 năm, Petrovietnam đã không chỉ chứng minh năng lực kỹ thuật, bản lĩnh con người, mà còn chứng minh một điều không kém phần quan trọng - Đó là sức mạnh của quản trị. Thưa ông Nguyễn Văn Phụng, qua quá trình đồng hành và làm việc cùng Petrovietnam trong nhiều năm, theo ông, bài học quản trị lớn nhất mà Tập đoàn đã để lại trong 50 năm qua là gì?

Ông Nguyễn Văn Phụng: Nhìn lại hành trình 50 năm của Petrovietnam, tôi cho rằng bài học quản trị quan trọng nhất nằm ở tầm nhìn dài hạn và kỷ luật tài chính. Đây là nền tảng giúp Tập đoàn không chỉ phát triển nhanh, mà còn phát triển bền vững và vững vàng trước biến động thị trường trong nước và quốc tế.

Thứ nhất, điểm khiến tôi ấn tượng nhất chính là kỷ luật tài chính nghiêm ngặt. Có thể nói Petrovietnam là một trong những doanh nghiệp nhà nước duy trì tốt nhất tính minh bạch và trách nhiệm trong báo cáo tài chính, quản trị dòng tiền và theo dõi hiệu quả đầu tư. Các chuẩn mực kế toán được áp dụng ngày càng tiệm cận quốc tế; cơ chế giám sát nội bộ rõ ràng; báo cáo đầy đủ, trung thực. Đây là nền tảng cực kỳ quan trọng giúp Tập đoàn mở rộng quy mô nhưng không đánh đổi hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Phụng: "Nhìn lại hành trình 50 năm của Petrovietnam, tôi cho rằng bài học quản trị quan trọng nhất nằm ở tầm nhìn dài hạn và kỷ luật tài chính".

Thứ hai là tư duy dài hạn trong chiến lược và đầu tư. Các dự án dầu khí, khí - điện - đạm hay lọc hóa dầu đều có thời gian thu hồi vốn rất dài, độ phức tạp cao và chịu tác động mạnh từ thị trường toàn cầu. Nếu không có tầm nhìn đủ rộng và đủ quyết đoán, sẽ không thể đi đến cùng, càng không thể tạo ra hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng mang tính liên kết như Petrovietnam đã làm được.

Thứ ba là đầu tư vào đội ngũ nhân lực và quản trị rủi ro. Những biến động của giá dầu và thay đổi trong thị trường năng lượng toàn cầu buộc doanh nghiệp phải có năng lực phân tích, dự báo và ứng phó. Petrovietnam đã xây dựng được đội ngũ quản trị kiên cường, hiểu nghề, hiểu thị trường và có khả năng xử lý các tình huống phức tạp.

Như vậy, sự kết hợp của “kiềng ba chân” - kỷ luật tài chính, tư duy dài hạn và đầu tư vào con người - chính là chìa khóa giúp Petrovietnam tạo dựng được vị thế ngày nay và tiếp tục duy trì hiệu quả trong chặng đường phía trước.

NB Thuận Thiên: Những góc nhìn đa chiều từ chủ đề thứ hai đã giúp chúng ta hình dung trọn vẹn bức tranh 50 năm của ngành dầu khí Việt Nam: một hành trình được xây dựng từ ý chí, tri thức và quản trị. Đến với chủ đề 3: “Liên kết ngành – hệ sinh thái công nghiệp – năng lượng”, nơi Petrovietnam thể hiện rõ vai trò tiên phong trong kiến tạo các chuỗi giá trị mới cho nền kinh tế. Để hiểu rõ hơn giá trị của hệ sinh thái này, xin mời PGS.TS Nguyễn Thường Lạng chia sẻ góc nhìn kinh tế học. Theo ông, đâu là những động lực phát triển mới mà hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng của Petrovietnam có thể mang lại cho nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và những năm tới?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Theo góc nhìn của tôi, cách đây 40-50 năm, những người có điểm số cao nhất mới được chọn đi học dầu khí. Sau 50 năm nhìn lại, có thể thấy ngành dầu khí - năng lượng đã có tầm nhìn chiến lược từ rất sớm. Việc ươm mầm những “hạt giống đỏ” của ngành dầu khí Việt Nam cũng chính là ươm mầm trí tuệ và sáng tạo. Động lực phát triển mới của Petrovietnam đến từ chính chiều sâu liên kết trong hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng mà Tập đoàn đã xây dựng. Khi các ngành liên quan được kết nối với nhau một cách chủ động và chiến lược, giá trị tạo ra không chỉ gấp đôi mà có thể gấp ba, gấp bốn. Điều này có được nhờ sức sáng tạo, sự bền bỉ, kiên nhẫn và nỗ lực vượt bậc tích lũy theo thời gian.

Chúng ta thấy rất rõ chuỗi khí - điện - đạm là một trục liên hoàn mang lại giá trị lớn và ổn định: khí từ các mỏ ngoài khơi được đưa vào bờ để sản xuất điện; điện và khí lại là đầu vào quan trọng cho sản xuất phân bón. Ba lĩnh vực này tạo thành một chuỗi giá trị bền vững, ít rủi ro hơn nhiều so với việc phụ thuộc vào xuất khẩu dầu thô. Chuỗi lọc - hóa dầu cũng tạo ra động lực lan tỏa mạnh sang nhiều ngành công nghiệp khác. Vai trò này đặt ra yêu cầu rằng, sự lan tỏa của Petrovietnam cần được đầu tư mạnh hơn nữa, để tạo sự cất cánh nhanh và mạnh cho nền kinh tế. Bởi bất kỳ quốc gia nào muốn tăng trưởng đều cần năng lượng, và sức lan tỏa của ngành công nghiệp - năng lượng phải được đặt ở vị trí lớn nhất trong bảng cân đối liên ngành.

Bên cạnh đó, việc Petrovietnam bắt kịp xu hướng chuyển dịch năng lượng, như khí hóa lỏng, hydrogen, điện gió ngoài khơi…, sẽ là cơ sở tạo ra các chuỗi giá trị mới trong hệ sinh thái Petrovietnam. Điểm thuận lợi là đất nước đang thống nhất ý chí trong triển khai Quy hoạch điện VIII; Bộ Chính trị đã ban hành nhiều nghị quyết chiến lược, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây vừa là yêu cầu của quốc gia, vừa là động lực để Petrovietnam bứt phá trong vai trò mới.

NB Thuận Thiên: Về yêu cầu chính sách cho sự phát triển, thưa bà Phạm Thúy Chinh, theo bà, để hệ sinh thái công nghiệp – năng lượng của Petrovietnam phát huy tối đa hiệu quả, đâu là những yêu cầu quan trọng nhất về cơ chế, chính sách và sự phối hợp thể chế trong thời gian tới?

Bà Phạm Thúy Chinh: Để hệ sinh thái năng lượng phát huy tối đa hiệu quả và phát triển mạnh hơn, tôi cho rằng có ba yêu cầu rất quan trọng. Đó là hoàn thiện thể chế, tăng cường phối hợp liên ngành trong triển khai, và có cơ chế tài chính đủ mạnh cùng các chính sách đặc thù để Petrovietnam có cơ sở pháp lý thực hiện các nhiệm vụ và sứ mệnh của mình.

Hiện nay có rất nhiều luật và nghị quyết của Quốc hội liên quan trực tiếp đến hoạt động của Petrovietnam, như Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Doanh nghiệp, Luật Dầu khí (quy định riêng cho hoạt động dầu khí), Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Trong những năm gần đây, các quy định pháp luật về quản lý và đầu tư vốn tại doanh nghiệp đã ngày càng cởi mở hơn, phân cấp, phân quyền mạnh hơn, qua đó không làm lãng phí cơ hội của doanh nghiệp. Luật Dầu khí năm 2022 đã trao quyền mạnh mẽ hơn cho Petrovietnam, đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng để Tập đoàn thực hiện sứ mệnh của mình.

Một ví dụ khác là Điều 26 Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, quy định cho phép trích lại 50% lợi nhuận sau thuế để thực hiện các nhiệm vụ đầu tư. Đây chính là cơ hội lớn cho Petrovietnam. Trong bối cảnh các dự án đầu tư của Petrovietnam có quy mô rất lớn so với nhiều ngành, thời gian thu hồi vốn kéo dài, mở rộng ra cả nước ngoài; đồng thời có nhiều hoạt động liên doanh, liên kết với doanh nghiệp trong và ngoài nước, nên cần phải có cơ chế tài chính đủ mạnh để thu hút các nhà đầu tư cùng Petrovietnam phát triển năng lượng trong thời gian tới.

Nếu thể chế không theo kịp, chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội phát triển và làm chậm quá trình chuyển dịch năng lượng. Vì vậy, sự phối hợp liên ngành, sự rõ ràng về trách nhiệm, sự ổn định của chính sách và cách tiếp cận linh hoạt của cơ quan quản lý chính là chìa khóa để hệ sinh thái Petrovietnam phát huy hết tiềm năng trong giai đoạn tới.

NB Thuận Thiên: Khi nói đến hệ sinh thái năng lượng – công nghiệp của Petrovietnam, chúng ta thường nhắc đến các chuỗi liên kết: khí – điện – đạm, lọc hóa dầu, dịch vụ kỹ thuật… Nhưng để những chuỗi liên kết này thực sự “sống”, đóng góp cho nền kinh tế, thì vấn đề hiệu quả vận hành là điều vô cùng quan trọng. Thưa ông Nguyễn Văn Phụng, từ góc độ tài chính – quản trị, hiệu quả thực tế của các chuỗi liên kết trong hệ sinh thái Petrovietnam được thể hiện như thế nào? Điều gì chứng minh rằng mô hình này đang vận hành đúng hướng?

Ông Nguyễn Văn Phụng: Nhìn lại bức tranh dầu khí, có thể thấy thời gian gần đây Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều quy định pháp luật mới, tạo cơ hội cho nền kinh tế nói chung và ngành dầu khí nói riêng phát triển theo hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng. Dưới góc độ tài chính, hiệu quả của mô hình chuỗi liên kết thể hiện rất rõ qua các cơ chế, chính sách mới.

Thứ nhất, việc đưa mức thuế thu nhập doanh nghiệp xuống mức sàn 25% là tín hiệu khuyến khích các doanh nghiệp như Petrovietnam đẩy mạnh đầu tư tìm kiếm, thăm dò tại các mỏ nhỏ, mỏ tận thu. Cùng với đó, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cho phép “hòa chung” thu nhập và “hòa chung” nguồn lực giữa các hoạt động, giúp doanh nghiệp cân đối lợi nhuận hiệu quả hơn.

Thứ hai, việc cho phép trích 20% Quỹ Khoa học công nghệ tạo ra nguồn lực đáng kể để các doanh nghiệp lớn, có tiềm lực như Petrovietnam đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển trong giai đoạn tới. Đây là điều kiện then chốt để nâng cấp công nghệ, tối ưu hóa chuỗi giá trị và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái năng lượng.

Thứ ba, cơ chế mới cho phép doanh nghiệp nhà nước được sử dụng 50% lợi nhuận sau thuế, tạo ra một “nguồn năng lượng mới về mặt tài chính” để doanh nghiệp chủ động, linh hoạt trong đầu tư - tất nhiên là trong khuôn khổ pháp luật. Cơ chế này giúp đáp ứng nhu cầu vốn rất lớn của những dự án năng lượng mới, có thời gian thu hồi vốn dài và yêu cầu kỹ thuật cao. Với những điều kiện và cơ chế được tháo gỡ như vậy, chỉ những doanh nghiệp có đủ quy mô và năng lực như Petrovietnam mới có thể đầu tư và tạo ra lợi nhuận bền vững, đồng thời bảo đảm nguồn lực cho các loại hình năng lượng mới.

NB Thuận Thiên: Liên kết ngành không chỉ là câu chuyện nội bộ của doanh nghiệp, mà là câu chuyện của mô hình phát triển quốc gia. Hệ sinh thái chỉ mạnh khi chính sách đủ mạnh; liên kết chỉ bền khi thể chế thực sự liền mạch. Và với tinh thần đó, chúng ta sẽ bước sang Chủ đề bốn — nơi đặt ra những câu hỏi lớn hơn, mang tính chiến lược hơn cho tương lai ngành năng lượng Việt Nam: Chuyển dịch năng lượng – doanh nghiệp dân tộc – và tầm nhìn 10–20 năm của Petrovietnam.

Để mở đầu chủ đề này, xin được mời TS. Nguyễn Quốc Thập chia sẻ góc nhìn chiến lược. Thưa TS, trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu đang diễn ra rất mạnh mẽ, theo ông, đâu là những ưu tiên chiến lược quan trọng nhất mà Petrovietnam cần tập trung trong giai đoạn tới?

TS. Nguyễn Quốc Thập: Với Petrovietnam, chuyển dịch năng lượng là một cơ hội rất lớn, nhất là khi các cơ chế, chính sách đang được tích cực tháo gỡ. Trong quá trình soạn thảo Nghị quyết 70-NQ/TW, Hội Dầu khí Việt Nam và cá nhân tôi đã có những ý kiến mạnh mẽ, góp phần vào một nghị quyết chuyên đề cho ngành. Điều đó cho thấy Trung ương đã nhận thức rõ yêu cầu tháo gỡ những điểm nghẽn của ngành. Khi các điểm nghẽn thể chế đã được giải quyết, trách nhiệm của cấp thi hành là rất nặng nề để hiện thực hóa các nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị.

Để Petrovietnam phát triển theo đúng định hướng đề ra, Tập đoàn cần có hành lang pháp lý đầy đủ và có quy chế tài chính đủ để hội nhập, tiến bộ, xử lý được các vấn đề, các dự án quy mô lớn nhỏ khác nhau. Tôi tin tưởng rằng, nếu quy chế tài chính được sửa đổi theo tinh thần của Luật số 68/2025/QH, Tập đoàn có thể tháo gỡ được những vướng mắc đang tồn đọng.

Trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu, kịch bản Net Zero 2050 ngày càng đến gần. Với Việt Nam, chúng ta có tiềm năng rất lớn về điện gió ngoài khơi - khoảng 600 GW. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, trong đó có Petrovietnam, đồng thời mở ra khả năng thúc đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia. Điểm đáng mừng là Petrovietnam đã xây dựng chiến lược phát triển, trong đó bao gồm chiến lược chuyển dịch năng lượng với mục tiêu kép.

Một là phát huy hiệu quả nguồn tài nguyên truyền thống - nâng cao hiệu quả thăm dò, tăng hệ số thu hồi, làm chủ công nghệ… Đây vẫn là nhiệm vụ cốt lõi để khai thác dầu khí tối ưu, an toàn, hiệu quả; vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa tạo nguồn lực tài chính cho các bước chuyển đổi tiếp theo.

Hai là chủ động, thận trọng nhưng quyết liệt mở rộng sang các lĩnh vực năng lượng mới: từ năng lượng bắc cầu như LNG đến các nguồn năng lượng mới hoàn toàn như điện gió ngoài khơi, amoniac, hydrogen xanh, hay công nghệ thu giữ - lưu trữ carbon (CCS/CCUS). Điều quan trọng là Tập đoàn phải lựa chọn những lĩnh vực phù hợp với năng lực và thế mạnh; chọn đúng thời điểm, đúng đối tác; xác định quy mô và mức độ đầu tư để nâng cao hiệu quả và tránh dàn trải. Trong quá trình mở rộng, Petrovietnam cần giữ vững năng lực cốt lõi - tri thức, kinh nghiệm và hệ thống khoa học công nghệ - đã được tích lũy suốt 50 năm qua. Năng lượng mới là cơ hội, nhưng cũng đi kèm rủi ro lớn nếu chúng ta rời bỏ quá nhanh những năng lực đã chứng minh hiệu quả.

Kinh nghiệm quốc tế đã chỉ ra rằng chuyển dịch năng lượng phải đi đôi với bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Petrovietnam không chỉ làm kinh tế mà còn mang sứ mệnh quốc gia. Vì vậy, chiến lược chuyển dịch năng lượng của Tập đoàn phải vừa mang tính kinh tế, vừa mang tính chủ quyền và trách nhiệm với sự phát triển dài hạn của đất nước.

Tọa đàm có sự tham gia của các nhà báo, phóng viên đến từ các cơ quan báo chí truyền thông.

NB Thuận Thiên: Thưa ông Nguyễn Văn Phụng, từ góc độ chính sách thuế và tài chính, theo ông, những vướng mắc lớn nhất hiện nay đang cản trở bước đi của Petrovietnam trong quá trình chuyển dịch năng lượng là gì?

Ông Nguyễn Văn Phụng: Tôi cho rằng vướng mắc lớn nhất hiện nay chính là khung pháp lý chưa theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ và thị trường năng lượng mới. Rất nhiều lĩnh vực Petrovietnam đang bước vào - đặc biệt là LNG, điện khí, hydrogen, công nghệ thu giữ, lưu trữ carbon - đều có chuỗi giá trị hoàn toàn khác với cách làm của ngành dầu khí truyền thống. Nhưng pháp luật hiện hành lại đang được xây dựng dựa trên các mô hình cũ. Ví dụ điển hình nhất là LNG: từ nhập khẩu, tồn trữ, tái hóa khí, vận chuyển, phân phối đến phát điện - tất cả đều là những mắt xích mới, nhưng hiện chưa có hệ thống định nghĩa thống nhất: đâu là hàng hóa, đâu là dịch vụ, đâu là hạ tầng năng lượng. Việc thiếu một “khung pháp lý đầy đủ” khiến doanh nghiệp bối rối, cơ quan quản lý lúng túng trong cách áp dụng thuế, phí. Trong lĩnh vực điện khí, các hợp đồng mua bán điện, cơ chế giá, thuế nhập khẩu nhiên liệu, thuế môi trường… vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lập kế hoạch tài chính của doanh nghiệp.

Vướng mắc thứ hai là cơ chế ưu đãi cho đầu tư xanh, công nghệ sạch chưa thật sự rõ ràng và đủ mạnh. Nhiều quốc gia đã sử dụng ưu đãi thuế, tín dụng xanh hoặc các cơ chế chia sẻ rủi ro để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực mới. Việt Nam cũng có chủ trương như vậy, nhưng hệ thống chính sách hiện nay vẫn rời rạc và thiếu tính liên thông. Tiếp nữa là tính ổn định của chính sách. Doanh nghiệp muốn đầu tư vào các lĩnh vực có thời gian thu hồi vốn 15-20 năm nên rất cần sự ổn định của chính sách thuế, tài chính. Chỉ khi môi trường chính sách minh bạch và ổn định, doanh nghiệp mới có thể “dám làm lớn”. Như vậy, để Petrovietnam thực sự tăng tốc trong chuyển dịch năng lượng, chúng ta cần hoàn thiện nhanh và đồng bộ khung pháp lý cho các mô hình mới, đồng thời ban hành các chính sách ưu đãi đủ mạnh để thu hút đầu tư và chia sẻ rủi ro cùng doanh nghiệp.

Các đại biểu trao đổi bên lề Tọa đàm

NB Thuận Thiên: Trong bối cảnh nhiều tập đoàn năng lượng mở rộng sang các lĩnh vực - công nghệ mới, có ý kiến lo ngại làm loãng lợi thế cạnh tranh cốt lõi của doanh nghiệp. PGS.TS Nguyễn Thường Lạng đánh giá như thế nào về nhận định này, xét trên kinh nghiệm và xu hướng quốc tế?

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng: Đây là một câu hỏi mang tầm vóc chiến lược trong giai đoạn tới. Theo tôi, trong hành trình phát triển, tích lũy và xây dựng giá trị cốt lõi suốt nửa thế kỷ qua, Petrovietnam đã tổng kết được những triết lý và bài học sâu sắc. Trong giai đoạn phát triển mới, các giá trị cốt lõi này cần tiếp tục được phát huy và tăng sức chống chịu. Điều này có thể thấy rõ ở ba điểm.

Thứ nhất, Petrovietnam đang chịu áp lực rất lớn từ khủng hoảng năng lượng, từ tác động của xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu, giá năng lượng biến động mạnh. Việc xây dựng mô hình chuỗi cung ứng năng lượng khoa học - khí, điện, đạm, hóa chất… - giữ vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh năng lượng và vượt qua khủng hoảng. Nếu thiết kế được chuỗi công nghiệp năng lượng nhiều tầng, hệ thống sẽ bền chắc hơn, có khả năng tự bảo vệ tốt hơn, và đó chính là điều kiện hàng đầu để phát triển.

Thứ hai, cần gia tăng giá trị của hệ sinh thái, hình thành hệ thống các ngành năng lượng cấp 2, cấp 3 với cơ cấu hợp lý, tối ưu hóa để giá trị nội sinh được tích lũy dựa trên tri thức. Điều này đòi hỏi nhiều sáng chế, sáng kiến và mô hình mới. Về công nghệ, Petrovietnam cần đầu tư để làm chủ các công nghệ chiến lược, tiếp cận và đề xuất các hướng công nghệ mới. Đây là giá trị cốt lõi mà Petrovietnam đã làm chủ và sẽ tạo ra lợi ích lớn nếu được thương mại hóa tốt. Song hành với đó là yêu cầu phát triển nguồn nhân lực. Bên cạnh việc đầu tư vào đội ngũ hiện có, Petrovietnam cần thu hút thêm nhân tài để xây dựng một hệ thống nội sinh có giá trị tối đa.

Thứ ba, Petrovietnam cần tăng khả năng lan tỏa những giá trị đã có, bắt kịp xu hướng thế giới để mở rộng thị trường và tạo không gian mới cho tích lũy giá trị, dựa trên các nền tảng như không gian xanh, không gian tuần hoàn…

Tổng kết lại, có thể nói các giá trị cốt lõi của Petrovietnam là sáng tạo, lan tỏa và tiên phong. Những giá trị này cần được làm dày lên, sâu sắc hơn, được kết tinh gọn hơn, đi cùng năng lực quản trị rủi ro và khả năng nắm bắt cơ hội. Đó sẽ là hành trang để Tập đoàn đi được lâu dài. Và tôi tin với những giá trị đã có cùng sự phát triển hiện nay, Petrovietnam hoàn toàn có thể phát triển vững chắc hơn trong tương lai.

NB Thuận Thiên: Thưa bà Phạm Thúy Chinh, dưới góc nhìn của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Quốc hội kỳ vọng Petrovietnam sẽ đóng vai trò như thế nào trong 10-20 năm tới, đặc biệt trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và yêu cầu phát triển mới của đất nước?

Bà Phạm Thúy Chinh: Theo tôi, 10-20 năm tới không chỉ là giai đoạn bản lề của ngành công nghiệp - năng lượng mà còn của cả nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, để hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng của Petrovietnam phát huy tối đa giá trị, yêu cầu lớn nhất nằm ở hành lang pháp lý vững chắc và sự đồng bộ của thể chế. Đây là yếu tố quyết định việc các chuỗi liên kết vận hành trơn tru hay bị đứt gãy tại những điểm then chốt.

Thứ nhất, chúng ta cần một khung pháp lý thống nhất và liền mạch cho toàn chuỗi. Tôi rất tâm đắc với cuốn “Quản trị biến động và khủng hoảng” do TS. Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn, làm chủ biên. Đây là một nghiên cứu nghiêm túc, gắn với thực tiễn Petrovietnam, cho thấy Tập đoàn đã nhận thức rõ mức độ biến động nhanh của thế giới và môi trường kinh doanh hiện tại, tương lai; từ đó trả lời được các câu hỏi về tư duy quản trị. Những dự án khí - điện - đạm, lọc hóa dầu hay LNG đều liên quan đến nhiều bộ, ngành như Công Thương, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư… Nếu không có sự phối hợp nhịp nhàng, doanh nghiệp sẽ mất rất nhiều thời gian chờ đợi thủ tục, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh. Một khung pháp lý đồng bộ giúp rút ngắn thời gian phê duyệt, minh bạch hóa trách nhiệm và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Thứ hai, chính sách thuế và tài chính phải phù hợp với đặc thù đầu tư dài hạn của ngành công nghiệp - năng lượng. Các dự án của Petrovietnam thường có quy mô hàng tỷ USD và thời gian thu hồi vốn kéo dài. Nếu cơ chế thuế, phí không ổn định hoặc thay đổi quá nhanh, doanh nghiệp rất khó xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn. Do đó, cần những chính sách đủ rõ và đủ bền vững để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào LNG, hydrogen hay lọc hóa dầu sâu - những lĩnh vực mang tính chiến lược quốc gia.

Những điều chúng ta trao đổi ngày hôm nay còn rất nhỏ và chưa đầy đủ với những gì Petrovietnam đã đóng góp cho quốc gia. Từ góc nhìn của cử tri nhân dân và đại biểu Quốc hội, Petrovietnam chính là hình mẫu để chứng minh rằng doanh nghiệp nhà nước hoàn toàn có thể hoạt động hiệu quả, minh bạch, sức cạnh tranh cao nếu có cơ chế phù hợp. Đây là thông điệp rất quan trọng đối với các nhà hoạch địch chính sách trong quá trình cải cách doanh nghiệp nhà nước hiện nay. Chính phủ đang xây dựng Đề án Kinh tế nhà nước, trong đó, đặt ra rất nhiều nhiệm vụ, giải pháp để đổi mới và thúc đẩy quản trị doanh nghiệp nhà nước, với vai trò là chủ thể nắm giữ nguồn lực quan trọng.

Tôi tin tưởng Petrovietnam sẽ vượt qua thách thức và biến thách thức thành cơ hội. Kỳ vọng của cá nhân tôi cũng như nhân dân cử tri là Petrovietnam ngày càng khẳng định vai trò sứ mệnh, làm tốt hơn trách nhiệm trong nắm giữ nguồn lực quốc gia, xứng đáng là doanh nghiệp trọng điểm của nền kinh tế. Cùng với việc hoàn thiện thể chế, Petrovietnam cần tự đổi mới mình, đổi mới quản trị doanh nghiệp, chuyển dịch tư duy về quản trị doanh nghiệp.

Với tầm nhìn, bề dày truyền thống, Petrovietnam sẽ đạt những bước tiến xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Tôi có câu thơ thay cho lời chúc gửi tới Petrovietnam:

50 năm lửa biển vẫn hồng lên ngọn sóng

Dầu khí khai thông thắp sáng những chân trời

Khí, năng lượng mới mở đường cho gió nổi

Petrovietnam bền ý chí - vững tương lai.

Nhóm PV