Chuyện làm Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4

Với anh, tổ hợp tuabin 9HA.02 cùng mô hình một trục không chỉ là bài toán kỹ thuật khó, mà còn cho thấy lĩnh vực điện của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đang bước vào một giai đoạn công nghệ hoàn toàn mới.

Ở tuổi 36, kỹ sư Nguyễn Hoàng Hà đã kinh qua nhiều “điểm nóng” của ngành năng lượng, từ Lọc dầu Nghi Sơn, Nhiệt điện Vân Phong 1 cho đến những năm làm việc tại Nhật Bản - nơi anh tiếp cận phong cách làm việc chuẩn mực và các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe. Công việc đưa anh đến nhiều dự án lớn, nhưng anh vẫn nhớ rõ cảm giác lần đầu đặt chân vào Dự án NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4 hơn 2 năm trước. “Dự án này khác hẳn những nơi mình từng làm”, anh kể: “Hiện đại hơn, yêu cầu kỹ thuật ngặt nghèo hơn và áp lực tiến độ cũng rất lớn”.

Kỹ sư Nguyễn Hoàng Hà (áo xanh) là người chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hệ thống điều khiển trong quá trình triển khai, chạy thử của NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4.

Trong dự án, kỹ sư Hà chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hệ thống điều khiển của cả hai nhà máy: từ thiết lập, cấu hình, cân chỉnh, kiểm tra tín hiệu đến hiệu chỉnh logic vận hành và quản lý truyền thông giữa hệ thống điều khiển - điện - thiết bị phụ trợ. Mỗi thao tác đều ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định và an toàn khi nhà máy đi vào vận hành thương mại. Với anh, đây là một trong những dự án đòi hỏi kỹ năng “tinh” và kinh nghiệm “dày” nhất mà anh từng trải qua.

Về công nghệ, kỹ sư Hà đánh giá NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4 sở hữu mức độ hiện đại vượt trội so với các dự án anh từng tham gia. Nhà máy vận hành bằng khí LNG, là loại nhiên liệu sạch, không chứa lưu huỳnh và bụi, giúp hệ thống gọn hơn, ít thiết bị phụ trợ hơn và sạch hơn trong vận hành. Hệ thống điều khiển DCS của GE (Hoa Kỳ) được tối ưu cho môi trường nhà máy điện khí, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấu hình và hiệu chỉnh trong suốt quá trình chạy thử.

Điểm khiến anh ấn tượng nhất chính là tổ hợp tuabin khí GE 9HA.02 của Nhà máy. Đây là dòng tuabin lớn nhất, hiệu suất cao nhất của GE hiện nay, cùng với đó là mô hình một trục kết hợp tuabin khí, lò thu hồi nhiệt và tuabin hơi đồng trục. Nhơn Trạch 3 và 4 là nhà máy thứ tư trên thế giới áp dụng mô hình này. Với người làm điều khiển, cấu hình một trục mang lại hiệu suất tối ưu nhưng cũng đặt ra thách thức lớn, bởi tất cả thiết bị đều nằm trên cùng một trục dài, đòi hỏi độ chính xác gần như tuyệt đối trong căn chỉnh cơ khí và tích hợp các hệ thống.

NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4 sử dụng tổ hợp tuabin khí hiện đại nhất hiện nay của GE (Hoa Kỳ), cùng với đó là mô hình một trục kết hợp tuabin khí, lò thu hồi nhiệt và tuabin hơi đồng trục.

2 năm gắn bó với dự án, kỹ sư Hà trải qua nhiều giai đoạn căng thẳng, đặc biệt là các mốc lắp đặt thiết bị chính và đóng điện lần đầu. Căn chỉnh cơ khí giữa thiết bị Samsung và GE luôn kéo dài do cấu hình đồng trục phức tạp. Trong khi đó, các bước đóng điện thử nghiệm phụ thuộc vào tình trạng đường dây và phối hợp với đơn vị điều độ, khiến tiến độ có thời điểm rất áp lực. Anh chia sẻ, đội ngũ kỹ sư gần như làm việc xuyên suốt, hiếm khi có ngày nghỉ cuối tuần, chỉ giãn nhịp khi thiết bị tạm dừng để sửa chữa hoặc chuyển giai đoạn...

Một điểm khiến anh Hà tự hào nhất chính là đội ngũ kỹ sư Việt Nam. Theo anh, phần lớn kỹ sư tham gia dự án đều có trên 10 năm kinh nghiệm, từng kinh qua nhiều dự án lớn, có trình độ chuyên môn tương đương chuyên gia nước ngoài. Tại Nhơn Trạch 3 và 4, kỹ sư Việt Nam đảm nhiệm tới khoảng 70% khối lượng chạy thử: từ kiểm tra tín hiệu, kiểm tra chức năng đến hiệu chỉnh hệ thống. Với anh, đây là minh chứng rõ nhất cho năng lực làm chủ công nghệ hiện đại của kỹ sư trong nước.

Nhìn rộng hơn, kỹ sư Hà tin rằng Việt Nam sẽ cần tiếp tục đẩy mạnh các dự án điện khí LNG mới trong tương lai. Với anh, điện khí LNG là xu hướng toàn cầu không chỉ bởi công nghệ hiện đại, mà còn bởi tính sạch của nhiên liệu khí với thành phần metan chiếm hơn 85%, khi đốt chỉ tạo CO₂ và nước, không phát thải bụi hay lưu huỳnh. So với điện than và dầu, anh nhận định rằng điện khí “hợp thời” hơn: gọn, sạch, ít thiết bị phụ trợ và dễ vận hành, dù giá điện có thể cao hơn nhưng phù hợp với xu thế chuyển dịch năng lượng.

Nhơn Trạch 3 và 4 là nhà máy điện đầu tiên tại Việt Nam sử dụng nhiên liệu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu, có ý nghĩa tiên phong trong lộ trình giảm phát thải khí nhà kính và hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050 của Petrovietnam.

Từ trải nghiệm ở Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) - nơi điện khí được ưu tiên mạnh và điện than gần như không còn, kỹ sư Nguyễn Hoàng Hà cho rằng, nguyên nhân chính khiến điện khí ở Việt Nam chưa phát triển mạnh là do các bất cập về cơ chế. Anh nhấn mạnh hai yếu tố mà nhà đầu tư nước ngoài đặc biệt quan tâm, đó là cơ chế giá và cam kết huy động. Giá khí và điện trước đây thiếu rõ ràng, dù hiện đã cải thiện nhưng vẫn cần minh bạch hơn nữa để nhà đầu tư tính toán hiệu quả tài chính. Bên cạnh đó, cam kết về số giờ vận hành tối thiểu mỗi năm cũng rất quan trọng, bởi ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thu hồi vốn.

Theo anh, nhà đầu tư quốc tế sẵn sàng tham gia các dự án điện khí LNG tại Việt Nam, nhưng cần một cơ chế rõ ràng hơn trước khi đưa ra quyết định đầu tư quy mô lớn.

Từ góc nhìn của một kỹ sư trực tiếp đứng ở tuyến đầu kỹ thuật, Nhơn Trạch 3&4 hiện lên qua những trải nghiệm rất thật: một dự án khó, nhiều áp lực, nhưng đáng để theo đuổi. Với người trong nghề như kỹ sư Nguyễn Hoàng Hà, đây là dự án giúp anh nhìn rõ hơn bước đi công nghệ của ngành điện Việt Nam, đồng thời mở ra hy vọng rằng các dự án điện khí LNG tiếp theo sẽ tạo thêm cơ hội để kỹ sư Việt Nam tiến gần hơn với những chuẩn công nghệ mới mà thế giới đang hướng tới.

	Bước ngoặt quan trọng trong chuyển dịch năng lượng quốc gia
	NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4: Khẳng định bản lĩnh Petrovietnam trên hành trình chuyển dịch xanh, bền vững
	[PODCAST] NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4: Khẳng định bản lĩnh Petrovietnam trên hành trình chuyển dịch xanh, bền vững
	Lãnh đạo Petrovietnam kiểm tra công tác chuẩn bị khánh thành Dự án NMĐ Nhơn Trạch 3 và 4

Lê Trúc