Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau: Hạt nhân phát triển kinh tế vùng cực Nam Tổ quốc

Đó là Cụm Công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau, công trình trọng điểm quốc gia do Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đầu tư, được xem như “hạt nhân phát triển kinh tế” và là trung tâm năng lượng chủ lực của Đồng bằng sông Cửu Long.

Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau.

“Đầu tàu kinh tế” của tỉnh Cà Mau

Từ khi khởi công đầu những năm 2000 đến nay, Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ cung cấp điện năng và phân bón cho sản xuất nông nghiệp mà còn đóng vai trò then chốt trong tăng trưởng kinh tế - xã hội địa phương. Theo thống kê, cụm công nghiệp này đã đóng góp hơn 15.000 tỷ đồng cho ngân sách tỉnh, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng thu ngân sách Cà Mau suốt nhiều năm liền. Trung bình mỗi năm, nguồn thu từ các đơn vị trong Cụm, gồm Nhà máy Điện Cà Mau 1 và 2, Nhà máy Đạm Cà Mau và hệ thống khí PM3-CAA - đạt khoảng 1.600 tỷ đồng, trở thành “đầu tàu kinh tế” giúp Cà Mau vươn lên nhóm tỉnh có khả năng tự cân đối ngân sách.

Không chỉ mang lại nguồn thu, thông qua công trình này, Petrovietnam còn trực tiếp tạo hàng nghìn việc làm ổn định cho người dân địa phương và kỹ sư kỹ thuật cao đến từ khắp cả nước. Trong giai đoạn cao điểm thi công, hàng chục nghìn lao động đã tham gia công trình. Đến nay, đội ngũ kỹ sư - công nhân của Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC), Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau (PV Power Cà Mau), Công ty Khí Cà Mau (PV GAS CA MAU) đã trở thành lực lượng chủ lực, góp phần đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật năng lượng cho khu vực phía Nam.

Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau cũng là nơi Petrovietnam hình thành chuỗi giá trị năng lượng hoàn chỉnh: khai thác - vận chuyển - chế biến - tiêu thụ. Dòng khí từ mỏ PM3-CAA được dẫn qua 325 km đường ống, cung cấp nhiên liệu cho hai nhà máy điện có công suất tổng cộng 1.500 MW và Nhà máy Đạm Cà Mau công suất 800.000 tấn urê/năm. Chuỗi sản xuất khép kín này không chỉ tạo ra nguồn điện và phân bón ổn định cho Đồng bằng sông Cửu Long mà còn minh chứng cho tư duy phát triển đồng bộ, tuần hoàn và bền vững của Petrovietnam.

Cụm công nghiệp luôn nhận được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước (Ảnh: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm và tặng quà CBCNV Nhà máy Đạm Cà Mau)

Từ một vùng đất “xài đèn dầu” và sống dựa vào rừng, nay Cà Mau đã trở thành cực phát triển công nghiệp - năng lượng của miền Tây Nam Bộ, một bước chuyển căn bản nhờ dấu ấn Petrovietnam.

Đại biểu Quốc hội, Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Duy Thanh cho biết, tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long - vùng kinh tế năng động nhưng còn nhiều thách thức về hạ tầng và nguồn lực, sự hiện diện của Petrovietnam, đặc biệt là Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau, đã tạo ra bước chuyển mạnh mẽ về cơ cấu kinh tế. Cụm công nghiệp này không chỉ cung cấp điện, khí, đạm cho cả vùng và quốc gia, mà còn kéo theo hệ sinh thái dịch vụ, logistics, công nghiệp phụ trợ và hàng nghìn việc làm ổn định cho người dân địa phương. Hạ tầng kỹ thuật, giao thông, đô thị tại Cà Mau nhờ đó phát triển nhanh hơn, đời sống người dân được nâng cao rõ rệt.

“Quan trọng hơn, Petrovietnam đã góp phần đưa Cà Mau và vùng Đồng bằng sông Cửu Long bước vào giai đoạn phát triển công nghiệp - năng lượng hiện đại, biến vùng đất vốn là “vựa lúa, vựa tôm, vựa cá” truyền thống trở thành một cực tăng trưởng mới của miền Tây Nam Bộ. Sự kết hợp giữa khai thác, chế biến khí, sản xuất điện và phân bón đã tạo ra chuỗi giá trị khép kín, nâng cao năng suất nông nghiệp và giá trị gia tăng cho toàn vùng”, TS Nguyễn Duy Thanh nhìn nhận.

PVCFC trao tặng nhà Đại đoàn kết tại Cà Mau.

Từ cụm công nghiệp năng lượng đến trung tâm sinh thái năng lượng

Khi đất nước bước vào giai đoạn chuyển dịch năng lượng và phát triển xanh, Petrovietnam cùng chính quyền tỉnh Cà Mau đã phối hợp để đưa Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau trở thành trung tâm công nghiệp - năng lượng sinh thái của vùng cực Nam.

Tại các buổi làm việc giữa lãnh đạo Tập đoàn và UBND tỉnh Cà Mau, định hướng đã được xác lập rõ ràng: trên nền tảng khí - điện - đạm hiện hữu, cần mở rộng không gian công nghiệp - năng lượng theo hướng sinh thái và xanh hóa sản xuất. Petrovietnam đã giao các đơn vị thành viên nghiên cứu phát triển hạ tầng cảng, kho, khu công nghiệp năng lượng tổng hợp, đồng thời chuẩn bị điều kiện cho dự án điện khí LNG, hóa phẩm xanh và phân bón thân thiện môi trường.

Cùng với đó, Petrovietnam và địa phương thống nhất quy hoạch không gian năng lượng vùng Cà Mau, kết nối với các tuyến giao thông, cảng biển, khu công nghiệp Khánh An, cảng Hòn Khoai và trung tâm logistics vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Việc đầu tư này không chỉ giúp vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm thuận lợi mà còn hình thành “hệ sinh thái năng lượng - cảng - công nghiệp” quy mô lớn, tạo nền tảng cho Cà Mau bứt phá.

Điểm nhấn của định hướng mới chính là mô hình công nghiệp sinh thái: tận dụng nhiệt, khí và phụ phẩm từ các nhà máy điện - đạm để sản xuất năng lượng tái sinh hoặc nguyên liệu cho công nghiệp khác; giảm phát thải CO₂, tiến tới trung hòa carbon. Nhà máy Đạm Cà Mau đã đi đầu với sản phẩm urê bổ sung vi sinh, giảm phát thải khí nhà kính; đồng thời triển khai dự án trồng rừng và phục hồi sinh cảnh U Minh Hạ phối hợp cùng các đơn vị khoa học - môi trường, hướng đến phát triển bền vững.

Nhà máy Đạm Cà Mau.

Kết nối chiến lược quốc gia và lợi ích địa phương

Hướng đi của Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ mang ý nghĩa vùng mà còn gắn với chiến lược năng lượng quốc gia. Trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và chiến lược chuyển dịch năng lượng đến năm 2050, vùng cực Nam được xác định là “một cực phát triển năng lượng khí - LNG - tái tạo” với vai trò kết nối quốc tế và cung cấp điện cho toàn vùng Nam Bộ.

Petrovietnam, với kinh nghiệm và tiềm lực của tập đoàn năng lượng hàng đầu quốc gia, đang giữ vai trò hạt nhân triển khai mục tiêu ấy. Các dự án LNG, nhà máy điện khí mới, mở rộng Nhà máy Đạm Cà Mau hay trung tâm năng lượng sinh thái đều được quy hoạch đồng bộ với định hướng phát triển hạ tầng cảng biển, khu công nghiệp năng lượng Khánh An, tạo thành chuỗi giá trị năng lượng - công nghiệp - dịch vụ liên hoàn.

Đối với Cà Mau, điều này mang ý nghĩa chiến lược: từ một tỉnh thuần nông, địa phương nay đang chuyển mình thành “tỉnh năng lượng”, có hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, thu hút các dự án công nghiệp công nghệ cao, năng lượng xanh, vật liệu mới. Sự hiện diện của Petrovietnam không chỉ giúp ổn định kinh tế mà còn lan tỏa mô hình phát triển mới, dựa trên công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao và bảo vệ môi trường.

Trung tâm Xử lý Khí Cà Mau.

Hạt nhân phát triển vùng cực Nam

Theo TS Nguyễn Duy Thanh, Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ cung cấp năng lượng và vật tư thiết yếu cho nền kinh tế, mà còn là “hạt nhân tăng trưởng” lan tỏa cho cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Từ một vùng đất thuần nông, hạ tầng còn khó khăn, Cà Mau đã vươn lên trở thành trung tâm công nghiệp - năng lượng chiến lược của quốc gia, tạo tiền đề để phát triển các dự án năng lượng mới như điện khí LNG Cà Mau 3, hướng tới mục tiêu chuyển dịch xanh, bền vững.

Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn khẳng định tầm nhìn đúng đắn của Đảng, Nhà nước và Petrovietnam trong việc “đặt nền móng công nghiệp” cho miền Tây Nam Bộ và là niềm tự hào của người dân vùng đất cực Nam Tổ quốc.

Hai thập kỷ trước, ít ai nghĩ rằng giữa rừng tràm U Minh, nơi từng chỉ có khói than tổ ong và ánh đèn dầu, hôm nay lại rực sáng bởi những “ngọn đuốc khí” và cụm công nghiệp hiện đại hàng đầu khu vực. Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau không chỉ là công trình kỹ thuật, mà còn là biểu tượng của khát vọng chinh phục, kiến tạo và làm chủ năng lượng của người Việt Nam.

Người lao động ở Nhà máy Điện Cà Mau.

Từ “hơi thở công nghiệp giữa rừng U Minh”, Cà Mau nay đã thực sự bước vào kỷ nguyên công nghiệp - năng lượng, nơi Petrovietnam vừa là nhà đầu tư, vừa là người dẫn đường. Và khi chiến lược “trung tâm công nghiệp - năng lượng sinh thái” được hiện thực hóa, vùng Đất Mũi sẽ tiếp tục bước vào một hành trình phát triển mới - xanh hơn, bền vững hơn, gắn kết giữa thiên nhiên và công nghiệp, giữa địa phương và quốc gia.

	Thủ tướng: Cà Mau phải tạo điều kiện cho chủ đầu tư mở rộng quy mô Cụm Khí – Điện – Đạm Cà Mau
	Thủ tướng: “Cần mở rộng quy mô Cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm Cà Mau”
	Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau: Hơi thở công nghiệp giữa rừng U Minh

Nguyễn Hiển