Kinh nghiệm thu hút đầu tư dầu khí của Ấn Độ: cải cách, áp dụng nhiều chế độ đầu tư khác nhau (Kỳ I)

Ảnh: ONGC.

Ấn Độ là nước tiêu thụ năng lượng lớn thứ ba trên thế giới, thứ 2 và dầu khí, đóng góp 40,36% tổng mức tiêu thụ năng lượng của nước này. Tính đến tháng 4 năm 2020, quốc gia này có dự trữ có thể thu hồi được khoảng 493,3 triệu mét tấn dầu thô và khoảng 1.080,4 tỷ mét khối khí tự nhiên. Năm 2020–2021, sản lượng dầu thô tạm tính khoảng 30,5 triệu tấn, và sản lượng khí đốt tự nhiên của cả nước vào khoảng 27,784 triệu mét khối tiêu chuẩn. Với mức sản xuất này, khoảng 85% lượng dầu thô và khoảng 52,74% lượng khí đốt tự nhiên tiêu thụ ở Ấn Độ được nhập khẩu.

Chính phủ Ấn Độ, theo thời gian khác nhau đã áp dụng các chế độ cấp phép khác nhau nhằm tăng cường khai thác nguồn hydrocarbon trong nước. Về nguyên tắc chung, một diện tích được trao theo chế độ cấp phép tiếp tục được quy định theo chế độ đó và bất kỳ chế độ sửa đổi nào sau đó đều được áp dụng cho các diện tích được trao theo chế độ đó. Do đó, hiện tại, các lô khác nhau chịu sự điều chỉnh của các chế độ cấp phép khác nhau tùy thuộc vào thời điểm cấp phép. Cho đến nay Ấn Độ đang thực hiện bốn loại hình pháp lý cấp phép thăm dò khai thác dầu khí, hiện vẫn đang được áp dụng.

Chế độ đề cử - áp dụng đối với các lô được trao cho đến cuối những năm 1970

Theo chế độ này, giấy phép thăm dò dầu khí (PEL) được cấp cho hai công ty dầu khí quốc gia - Oil India Limited (OIL) và Oil and Natural Gas Corporation Limited (ONGC) trên cơ sở đề cử.

Chế độ Pre-NELP (PSC) - áp dụng đối với các khối được trao từ năm 1980 đến 1995

Các vòng thăm dò Pre-NELP: 28 lô thăm dò đã được trao cho các công ty tư nhân. OIL và ONGC đã được trao quyền tham gia vào các lô sau khi có phát hiện. Vào cuối năm 2019–20, 11 hợp đồng chia sản phẩm Pre-NELP đã hoạt động.

Đối với các mỏ đã có phát hiện hoặc đang phát triển theo quy định của Pre-NELP, các mỏ vừa, nhỏ và đã phát hiện (trữ lượng đã được chứng minh do ONGC và OIL phát hiện), hợp đồng thuê khai thác dầu khí (PML) đã được cấp cho các công ty dầu khí tư nhân. Chính phủ Ấn Độ đã ký 28 hợp đồng cho 29 mỏ được phát hiện. Vào cuối năm 2019–20, 21 hợp đồng có hiệu lực.

Chế độ NELP – áp dụng đối với các lô được trao từ năm 1997 đến 2010

Chính sách cấp phép thăm dò mới (NELP) được thực hiện từ năm 1999.

Các lô đã được trao cho các công ty, bao gồm cả các công ty tư nhân và nước ngoài, thông qua một quá trình đấu thầu cạnh tranh quốc tế.

Chế độ NELP dựa trên mô hình PSC (nghĩa là chính phủ Ấn Độ được trả một phần lợi nhuận, sau khi trừ đi các chi phí mà nhà thầu phải chịu). Tỷ lệ lợi nhuận được đề xuất trả theo hợp đồng là một tiêu chí có thể đấu thầu.

Khoảng 254 hợp đồng phân chia sẻ sản phẩm PSC đã được ký kết trong chín vòng đấu thầu. Vào cuối năm 2019–20, 45 hợp đồng đã hoạt động.

Mô hình NELP gặp phải một số vấn đề, trong đó vấn đề chính là sự giám sát quá mức của chính phủ Ấn Độ thông qua ủy ban quản lý. UBQL giám sát các chi phí phát sinh của các nhà thầu. Theo quy định PSC, các chi phí này phải được chính phủ Ấn Độ chấp thuận.

(Xem tiếp Kỳ II: Chế độ HELP – áp dụng đối với các khối được trao sau năm 2016)

Mai Hồ