"Nhà máy thông minh" Đạm Cà Mau: Giá trị mới từ chuyển đổi số trong sản xuất công nghiệp

Chuyển đổi để bứt phá

Từ một nhà máy vận hành ổn định suốt hơn một thập kỷ, Nhà máy Đạm Cà Mau bước vào giai đoạn phát triển mới với cách tiếp cận hiện đại khi các thiết bị, cảm biến, hệ thống điều khiển, quản trị chất lượng, tiêu hao năng lượng… đều được kết nối và số hóa. Hệ thống ERP, MES, SCADA và các phần mềm chuyên biệt tạo thành nền tảng “mạch thần kinh số” vận hành xuyên suốt nhà máy.

Nhờ đó, dữ liệu không còn nằm rời rạc ở từng bộ phận mà được hợp nhất, trực quan hóa và phân tích theo thời gian thực. Từ phòng điều khiển, lãnh đạo và kỹ sư có thể theo dõi mọi chỉ số quan trọng: áp suất, nhiệt độ, hiệu suất xúc tác, tiêu hao khí, phát thải CO₂, tình trạng thiết bị… Điều mà trước đây phải tổng hợp sau nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày.

Đây chính là bản chất của nhà máy thông minh: dữ liệu trở thành trung tâm, công nghệ trở thành công cụ, còn con người ra quyết định dựa trên phân tích chính xác và dự báo tin cậy.

Ông Võ Chánh Ngữ - Trưởng ban Kỹ thuật An toàn Thông tin PVCFC cho biết: “Chuyển đổi số không chỉ là phần mềm mới, mà là chuyển đổi tư duy: từ kinh nghiệm cảm tính sang quản trị dữ liệu. Chúng tôi xây dựng một hệ thống mà mọi quyết định - dù là kỹ thuật hay chiến lược - đều có thể truy nguyên từ dữ liệu”.

Nhà máy Đạm Cà Mau

Ba giá trị cốt lõi: Hiệu quả - An toàn - Minh bạch

Hiệu quả sản xuất được nâng lên một tầm mới, việc tích hợp dữ liệu vào cùng một nền tảng giúp tối ưu hóa vận hành theo cách mà mô hình truyền thống khó đạt được: thời gian ngừng máy do sự cố giảm nhờ hệ thống cảnh báo sớm; bảo dưỡng chuyển từ “phản ứng khi xảy ra” sang “dự báo - ngăn ngừa”; hiệu suất thiết bị được theo dõi liên tục, điều chỉnh ngay khi có sai lệch nhỏ; tiêu hao năng lượng và nguyên liệu được tối ưu theo từng giờ.

Những yếu tố này tạo ra giá trị kinh tế rất lớn: chi phí vận hành giảm, năng suất tăng, sản phẩm giữ ổn định về chất lượng - một lợi thế cạnh tranh cực kỳ quan trọng trong bối cảnh thị trường phân bón đầy biến động.

Nhà máy thông minh cũng là nhà máy an toàn. Khi mọi thông số đều được giám sát theo thời gian thực, hệ thống tự động cảnh báo sớm rủi ro thiết bị, giám sát phát thải khí nhà kính, theo dõi chất lượng không khí, hỗ trợ đội ngũ vận hành đưa ra biện pháp xử lý ngay lập tức.

Điều này phù hợp với chiến lược phát triển bền vững của PVCFC và định hướng năng lượng - môi trường của Việt Nam: giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng, tiến tới Net Zero.

Số hóa giúp loại bỏ phần lớn các thao tác thủ công dễ sai sót và tốn thời gian: báo cáo được tự động hóa; bộ phận sản xuất, kỹ thuật, an toàn, chất lượng… có chung một nguồn dữ liệu; quyết định được đưa ra dựa trên “sự thật dữ liệu” thay vì cảm nhận.

Điều này tạo ra một nền quản trị minh bạch, khoa học và hiệu quả - phù hợp với mô hình doanh nghiệp hiện đại.

Khi mọi thông số đều được giám sát theo thời gian thực, hệ thống tự động cảnh báo sớm rủi ro thiết bị.

Lợi ích cho doanh nghiệp - đóng góp cho ngành và địa phương

Việc xây dựng nhà máy thông minh mang lại cho PVCFC nhiều lợi ích chiến lược. Một là, nâng cao năng lực cạnh tranh khi chất lượng ổn định, truy xuất nguồn gốc minh bạch và khả năng đáp ứng thị trường nhanh hơn.

Hai là, tạo mẫu hình chuyển đổi số thực tiễn, có thể nhân rộng cho các nhà máy của Petrovietnam và ngành công nghiệp hóa chất - phân bón.

Ba là, đóng góp cho địa phương thông qua việc tăng năng suất, đảm bảo việc làm ổn định và tạo ra “hệ sinh thái công nghiệp số” tại Cà Mau, góp phần nâng cao trình độ nguồn nhân lực.

Trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện Chiến lược chuyển đổi số quốc gia và thúc đẩy các mô hình công nghiệp xanh, thông minh, Nhà máy Đạm Cà Mau trở thành điển hình tiêu biểu: một nhà máy ở vùng đất cuối trời Tổ quốc nhưng đi đầu về công nghệ và tư duy hiện đại.

"Nhà máy thông minh" Đạm Cà Mau đóng góp cho địa phương thông qua việc tăng năng suất, đảm bảo việc làm ổn định và tạo ra “hệ sinh thái công nghiệp số” tại Cà Mau

Con người - trung tâm của chuyển đổi số

Điểm nổi bật của mô hình nhà máy thông minh tại Đạm Cà Mau là con người không bị thay thế bởi máy móc, mà được hỗ trợ để làm việc thông minh hơn.

Kỹ sư, công nhân được đào tạo để hiểu dữ liệu, vận hành trên nền tảng số, chủ động phân tích và đề xuất giải pháp tối ưu.

Nhà máy hiện đại không chỉ cần thiết bị hiện đại, mà còn cần những con người hiện đại: am hiểu công nghệ, có tư duy liên ngành và biết phối hợp trên nền tảng số.

Đó là lý do PVCFC luôn đặt con người là yếu tố lõi trong lộ trình chuyển đổi. “Chúng tôi xác định, chuyển đổi số là hành trình thay đổi con người trước khi thay đổi công nghệ. Mỗi kỹ sư, vận hành viên đều được đào tạo, tham gia trực tiếp vào thiết kế và hiệu chỉnh hệ thống. Bởi vậy, sau 2 năm, dự án không chỉ vận hành ổn định mà còn tạo được niềm tin sâu rộng trong nội bộ”, ông Nguyễn Minh Tâm - Trưởng phòng Chuyển đổi số PVCFC chia sẻ.

Giai đoạn đầu của nhà máy thông minh đã đem lại kết quả rõ rệt và là nền tảng để PVCFC tiến xa hơn với mục tiêu: tự động hóa sâu, tăng cường ứng dụng AI, tối ưu hóa toàn diện chuỗi cung ứng - sản xuất - phân phối, kết nối với hệ sinh thái nông nghiệp số của doanh nghiệp.

Nhà máy thông minh hôm nay chính là bước đệm để Phân bón Cà Mau tự chủ - minh bạch - xanh - hiệu quả trong tương lai.

Việc xây dựng nhà máy thông minh không chỉ mang ý nghĩa đổi mới công nghệ, mà là bước chuyển chiến lược của PVCFC trong kỷ nguyên số, tạo ra giá trị kép: hiệu quả cho doanh nghiệp - lợi ích cho cộng đồng, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của doanh nghiệp Việt trong việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.

Nhà máy thông minh không chỉ thay đổi cách vận hành một nhà máy, mà còn thay đổi tư duy sản xuất, quản trị và tầm vóc của doanh nghiệp trong tương lai.

	“Nhà máy thông minh” Đạm Cà Mau: Dấu mốc tiên phong trong kỷ nguyên số
	PVCFC: Bước chuyển mình vững chắc trên hành trình vươn mình phát triển
	Người cựu binh bền bỉ với những sáng kiến ở Nhà máy Đạm Cà Mau

Nguyễn Hiển