Sự vươn lên về tầm vóc, trí tuệ

Nhớ lại ngày tôi mới tốt nghiệp đại học, về làm việc tại Viện Dầu khí. Khi đó, ở Viện và Công ty 1 Thái Bình đều có các chuyên gia Liên Xô làm việc, tư vấn, giúp đỡ đào tạo cho Việt Nam. Các hoạt động chủ yếu ở miền võng Hà Nội, phía Bắc và bắt đầu thành lập Liên doanh Việt - Nga (Vietsovpetro) ở phía Nam. Lúc này các hoạt động thăm dò dầu khí còn rất non trẻ và cực kỳ thiếu thốn, do nước ta còn nghèo và ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận của Mỹ nên không có đầu tư khác từ nước ngoài.

Sau Đại hội VI của Đảng năm 1986, đất nước chúng ta bước vào một giai đoạn mới với chính sách mở cửa và hàng loạt công ty dầu khí quốc tế ồ ạt đầu tư vào Việt Nam. Ban đầu có rất ít cán bộ kỹ thuật có thể giao tiếp và làm việc được bằng tiếng Anh; tiếp đến là giai đoạn học hỏi kiến thức và kinh nghiệm của đối tác; sau nữa là giám sát nhà thầu.

Ông Hoàng Ngọc Đang tại công trường Lô 67 (Peru)

Trải qua năm tháng, ngành Dầu khí nói chung, trong đó có đội ngũ CBCNV PVEP đã vươn lên mạnh mẽ. Từ vị trí là người làm thuê, người học việc, nay chúng ta đã cơ bản làm chủ được công nghệ hiện đại và khái niệm “chuyên gia nước ngoài” hầu như không còn tồn tại trong hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác. Người Việt đã làm chủ được những giàn khoan hiện đại, điều hành được những dự án có giá trị hàng tỉ USD… Đó là một bước tiến vĩ đại mà chỉ có những người trong cuộc mới thấu hiểu.

Hiện nay, ngành Dầu khí nói chung và PVEP nói riêng có đủ nguồn lực con người, trình độ cao để tự điều hành dự án. Trong 10 năm qua, PVEP cùng với Liên doanh Vietsovpetro là nơi cung cấp nhiều cán bộ lãnh đạo và chuyên gia cho các dự án của Tập đoàn. Sự vươn lên về tầm vóc, trí tuệ, kiến thức, kinh nghiệm của người lao động PVEP là một điểm sáng đáng tự hào. Ngành Dầu khí nói chung, trong đó có PVEP đều có nguồn gốc và trưởng thành từ ngành địa chất, thấm trong máu sự gian khó của ngành cùng với tinh thần bền bỉ, cần cù lao động, sức chịu đựng cao trong khó khăn, thử thách. Cùng nhau sống, làm việc, cùng nhau chia sẻ đắng cay, ngọt bùi đã tạo ra một mối quan hệ đồng nghiệp sâu sắc, nặng tình nghĩa và nhiều khi cũng mang cả “màu sắc huynh đệ”.

Người lao động của PVEP ở thế hệ nào cũng mang trong mình khát vọng là tìm được thật nhiều dầu, khát vọng được chinh phục những nơi khó khăn nhất, gian khổ nhất và cả nguy hiểm nhất. Trong 10 năm qua, PVEP luôn là một tập thể đoàn kết, trên dưới một lòng, với mục đích phục vụ sự nghiệp chung, là môi trường lao động khá lý tưởng. Đây chính là động lực quan trọng để lớp lớp CBCNV và người lao động của PVEP vượt qua hết những khó khăn này đến khó khăn khác, hoàn thành được sứ mệnh “tìm dầu để làm giàu cho Tổ quốc”, mà Đảng, nhân dân giao phó. Gần đây, dư luận chú ý nhiều đến PVEP, mà chủ yếu lại là tập trung vào những khó khăn, những dự án kém hiệu quả và điều day dứt là không nhiều người hiểu được tính đặc thù của nghề thăm dò khai thác.

Thăm dò dầu khí, về bản chất là thăm dò địa chất, điều tra tài nguyên và khai khoáng ở độ sâu 2.000-5.000m dưới lòng đất. Nói như các cụ là nghề “ăn cơm dương gian, nói chuyện âm phủ”; là một ngành khoa học có nhiều sai số, là bài toán rất đa nghiệm, chứa đựng sự rủi ro cực kỳ lớn - đặc thù của nghề thăm dò chính là điểm này. Xác suất thành công khoan thăm dò chỉ khoảng 15%, trong khi đầu tư rất cao. Một giếng khoan không tìm thấy dầu là mất toi hàng chục, thậm trí hàng trăm triệu USD.

Bên cạnh đó là sự rủi ro về chính trị (đối với các dự án tại nước ngoài); là sự cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty thăm dò khai thác và thêm nữa là sự biến động về giá cả, không thể nào lường trước được. Chính vì vậy mà ngành thăm dò, khai thác dầu khí cần có được sự thấu hiểu của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân, cần sự chăm sóc tinh thần, sự động viên cũng như tấm lòng bao dung của các cấp lãnh đạo thì ngành mới có được sức mạnh, niềm tin để phát triển. Tất nhiên, một yếu tố không thể thiếu, đó là phải có cơ chế quản lý, cơ chế tài chính… phù hợp. Không thể phủ nhận rằng, hiện nay PVEP đang vấp phải những khó khăn từ những quy định quản lý, những cơ chế không còn phù hợp. Nếu không sửa chữa, bổ sung, thay thế những gì đã lỗi thời thì PVEP khó có thể phát triển bền vững.

Năm nay, PVEP tròn 10 tuổi, như một chàng trai đầy sức sống với những khát vọng, lý tưởng cao đẹp. Bài học thực tế những năm qua đã dạy chúng ta rằng: Khát vọng có cao đẹp đến mấy, cũng cần có cái đầu thực tiễn, cần luôn hiểu rằng, “có thực mới vực được đạo”. Mục tiêu phải phù hợp với nguồn lực và nhiệm vụ của PVEP hiện nay là lấy thực tiễn làm gốc của mọi định hướng chiến lược trong đơn vị. Nói một cách đơn giản thì hơn lúc nào hết, chúng ta phải làm sao có chút của ăn và của để dành khi giáp hạt!

Tương lai của PVEP phụ thuộc vào chính tập thể PVEP và sự sáng suốt của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Tập đoàn. Tôi luôn có niềm tin là các đồng chí lãnh đạo các cấp sẽ luôn dành sự quan tâm cho ngành Dầu khí, trong đó có PVEP; và sẽ tháo gỡ những khó khăn hiện nay để PVEP đủ năng lực, nguồn lực thực hiện thành công sứ mệnh vinh quang của mình.

TS Hoàng Ngọc Đang

Nguyên Chủ tịch Hội đồng Thành viên PVEP