Ấm lòng các anh hùng A Lưới

Đoàn công tác PV OIL Thừa Thiên Huế thăm và tặng quà Anh hùng LLVT Hồ A Nun.

Trưởng phòng Kinh doanh, kiêm Chủ tịch Công đoàn, kiêm luôn cả chân lái xe, Dương Thanh Bình, quê ở Huế, nhưng nay đang định cư tại Đà Nẵng. Bình là người kiệm lời, hỏi anh sao thông thuộc từng “đường ngang, ngõ tắt” ở A Lưới như vậy. Anh bảo: năm nào anh cũng đến đây ít nhất là hai lần. Một lần vào dịp Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 và một lần vào dịp chuẩn bị đón Tết nguyên đán.

Chẳng những thuộc đường, anh còn thuộc cả tên làng, tên xã của từng Anh hùng mà PV OIL Thừa Thiên Huế đang nhận phụng dưỡng suốt đời. Nguyễn Viết Thành, Phó Giám đốc PV OIL Thừa Thiên Huế cho hay: suốt từ năm 2010 đến nay công ty anh đã đăng ký với địa phương nhận phụng dưỡng 5 Anh hùng LLVT trên địa bàn huyện A Lưới, hiện nay một cụ đã mất vì tuổi cao sức yếu.

Bên Anh hùng Kan Lịch.

Anh bảo, sở dĩ công ty nhận phụng dưỡng các AHLL vũ trang ở A Lưới, vì đây là huyện vùng sâu vùng xa, các anh hùng đều là người dân tộc Vân Kiều, là những người có nhiều công lao đối với đất nước, với nhân dân, trở về đời thường khi tuổi đã cao, sức đã yếu và bệnh tật do di chứng của những năm khó khăn ác liệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước để lại.

Thị trấn A Lưới bây giờ sầm uất chẳng khác gì các thị trấn dưới đồng bằng. Công cuộc xây dựng nông thôn mới làm đổi thay hẳn bộ mặt nông thôn vùng cao. Đường về thôn Ra Lộc 2, xã Hồng Bắc được thảm bê-tông phẳng lừ, chiếc xe con đưa chúng tôi đến tận cửa Nhà Anh hùng Hồ A Nun.

Hỏi thăm Anh Hùng Kăn Đơm

Thật bất ngờ, qua chuyến đi này tôi mới biết, ông Hồ A Nun (SN1944) chính là em ruột của nữ anh hùng Kan Lịch. Trước mặt tôi là một ông già dáng đi đã hơi khòng, nhưng giọng nói, điệu cười vẫn sang sảng như muốn át đi cái đau, yếu của tuổi già. Gặp ông trong hoàn cảnh này, không ai nghĩ rằng đây là một “kiện tướng” gùi hàng. Người ta tính được rằng, trong khoảng thời gian từ 1961 đến năm 1969, mình ông đã gùi tới gần 180 tấn vũ khí, đạn dược, tương đương với một đoàn xe. Có lúc trên vai ông mang theo theo trọng lượng trên 190 kg vượt qua hàng chục ki-lô-mét đường rừng. Ông vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân năm 1969.

Cặp mắt giờ đã kém, ông không nhận ra chúng tôi, anh Lê Văn Thiệt, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái, ghé vào tai ông nói mấy câu bằng tiếng Vân Kiều, khuôn mặt ông như giãn ra, giọng ông vui hẳn lên “xăng dầu Chân Mây, hằng tháng tôi đều nhận được tiền của mấy chú gửi…”.

Thăm và tặng quà Anh hùng Hồ Đức Vai

Anh Lê Văn Thiệt nói với chúng tôi, cách đây ít ngày ông bị ốm, sức khỏe của ông giờ đã yếu nhiều. Ngày 7/2, lãnh đạo tỉnh tổ chức gặp mặt các Anh hùng LLVT, Anh hùng lao động và các đối tượng người có công, nhưng với sức khỏe như thế này, dù có xe đón tận nơi ông cũng không thể đi được. Nghe chuyện, ông cười móm mém “cám ơn lãnh đạo nhiều lắm, nhưng đường xa quá, sức khỏe mình yếu không đi được”.

Trao tặng ông chút quà Tết của công ty, chúc ông nhanh bình phục, đón xuân vui vẻ cùng con cháu, ông cứ nắm chặt tay chúng tôi, giọng đứt quãng “cho “ôn” gửi lời thăm hết thảy anh em, thăm cán bộ Dũng (Đặng Thọ Dũng - Chủ tịch HĐQT công ty). Ông cười mà cặp mắt như sáng lên: “ôn” mong mau được khỏe để còn được đến thăm công ty lần nữa…

Cũng như Anh hùng Hồ A Nun, bà Kăn Đơm (SN1940), hay còn có tên gọi khác là Hồ Thị Đơm, người phụ nữ chỉ huy trận đánh trên “Đồi thịt băm” năm xưa nay cũng đã già yếu. Lẽ ra bà phải mổ sỏi mật trước tết, nhưng do sức khỏe không bảo đảm, phải qua tết mới tiến hành phẫu thuật được.

Người phụ nữ anh hùng cả cuộc đời chiến đấu đã gắn liền với những chiến công hiển hách. Đã trực tiếp chiến đấu và chỉ huy chiến đấu 316 trận, tiêu diệt và làm 335 tên địch bị thương (trong đó có 47 tên Mỹ và chư hầu, 5 sĩ quan); bắt sống 8 tên, bắn rơi 1 máy bay địch, thu 27 khẩu súng các loại. Đặc biệt là chiến công chỉ huy trận đánh trên đồi A Bia, mà quân đội Mỹ gọi là““Hamburger Hill” (đồi thịt băm), “đồi xay thịt”, “núi bi ai”. Bà đã được tặng 3 Huân chương Chiến công giải phóng, một lần là Chiến sĩ Quyết thắng và một lần là Chiến sĩ diệt Mỹ cấp Ưu tú, 5 lần là Chiến sĩ Thi đua cấp tỉnh cùng nhiều giấy khen, bằng khen khác. Ngày 20-12-1994, Hồ Thị Đơm vinh dự được Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND.

Ngồi với chúng tôi ngay trước quán nhỏ ven đường của người con trai út. Không phải vì sức khỏe yếu mà câu chuyện kém đi phần rôm rả. Bà nhớ rõ kỹ từng cán bộ của PV OIL Thừa Thiên Huế mà bà đã gặp. Bà hỏi thăm từng người, có mấy anh đã chuyển công tác, bà thắc thỏm vì không được gặp. Bà khoe với chúng tôi hằng tháng bà vẫn nhận được tiền của công ty gửi phụng dưỡng. Số tiền tuy không nhiều nhưng cũng giúp bà có thêm tiền thuốc thang lúc đau ốm.

Trong số 4 Anh hùng LLVT ở A Lưới hiện đang được PV OIL Thừa Thiên Huế nhận phụng dưỡng. Người còn khỏe nhất là Anh hùng Hồ Đức Vai, tức A Vai (SN 1940), ông là người dân tộc thiểu số đầu tiên ở miền Nam được phong Anh hùng LLVTND (vào năm 1965); là người được gặp Bác Hồ tới 5 lần. Đây là người đầu tiên của dân tộc Vân Kiều tự nguyện mang họ Hồ để về phổ biến trong đồng bào các dân tộc thiểu số và được Bác Hồ đặt tên là Hồ Đức Vai. Ông cũng là biểu tượng cho sự chiến đấu ngoan cường, mưu lược một thời của dân tộc Việt Nam.

Tuy tuổi đã cao nhưng dáng đi của ông vẫn còn phăm phăm. Trí nhớ vẫn còn minh mẫn. Tay pha trà mời khách miệng ông vẫn kể lại những kỷ niệm khi lần đầu vào năm 2010 ông cùng với 4 anh hùng nữa được công ty đón về thăm đơn vị, giao lưu với cán bộ và người lao động.

Cháu ruột ông, nữ Anh hùng nổi tiếng Kan Lịch (SN1943). Bà Kan Lịch được phong Anh hùng LLVTnhân dân năm 1967, với 49 trận chiến đấu, tiêu diệt 150 tên địch, một mình bắn rơi 1 chiếc máy bay giặc chở trên 50 tên và nhiều trận chiến oanh cường đầy hào khí của người phụ nữ dân tộc Vân Kiều - “lòng gang dạ sắt”. Kan Lịch được vinh dự được 7 lần gặp Bác.

Bà tiếp chúng tôi trong căn nhà khá yên tĩnh, gần Tết mà lòng bà vẫn chưa yên, vì “ông xã” vẫn đang phải nằm viện điều trị. Tuy vậy ở người nữ anh hùng này vẫn toát lên sự tự tin, bà bảo “bệnh rồi sẽ khỏi thôi, mong cho ông được xuất viện về trước tết với con cháu”. Bà bảo, dù còn khó nhưng tết cũng đủ đầy, năm nào ngày gần tết cũng có quà của công ty, vui lắm. Bà nhờ chúng tôi chuyển lời chúc tết đến toàn thể anh em. Bà bảo, nếu còn khỏe bà phải đến thăm anh em, thăm công ty lần nữa…

Chia tay A Lưới, chia tay những người anh hùng, đọng mãi trong tôi ánh mắt, nụ cười của những bậc cao niên, cả một đời cống hiến, hy sinh, giờ tuổi cao sức yếu, mắt mờ chân chậm, nhưng bên cạnh họ còn cả xã hội, còn có những đứa con “Dầu khí”. Tết đang đến rất gần và tấm chân thành của PV OIL Thừa Thiên Huế đang làm ấm lên tình người nơi vùng cao Thừa Thiên-Huế.

Sẽ là khiếm khuyết nếu “chấm hết” bài viết này tại đây. Khi chúng tôi đang hoàn thiện phần cuối bài viết này thì nhận được tin, tất cả 9 cửa hàng bán lẻ xăng dầu của PV OIL Thừa Thiên Huế, trong dịp tết này đều dành một phần thu nhập của cán bộ, công nhân viên để lo tết cho các hộ nghèo ở địa phương. Nghĩa cử ấy như góp thêm ngọn lửa, góp thêm trách nhiệm, góp thêm tình người sưởi ấm những mảnh đời còn nhiều gian khó.

Đặng Trung Hội