Dầu thô ngày 11/07/2022
Các nhà máy lọc dầu tư nhân và quốc doanh không có kế hoạch giảm khối lượng dầu thô LB Nga. Như vậy, thị phần dầu thô LB Nga tại Ấn Độ đã tăng lên 30%. Công ty ONGC sở hữu 20% Sakhalin-1 sẵn sàng tăng cường hợp tác với Rosneft trong khuôn khổ dự án, bao gồm cả thế chỗ Exxon Mobil (30%), cũng như tham gia cổ phần những dự án khác tại LB Nga.
Theo báo cáo EIA, tuần kết thúc ngày 30/06, trữ lượng dầu thô thương mại Mỹ tăng 8,2 triệu thùng lên 423,8 triệu thùng (+2%), nhưng đồng thời dự trữ chiến lược (SPR) và tồn kho sản phẩm dầu mỏ đều giảm nhiều hơn, khiến tổng dự trữ xăng dầu liên bang giảm 0,7 triệu thùng xuống 1.678 triệu thùng – thấp nhất kể từ cuối năm 2008 (xăng giảm -2,5 triệu thùng/tuần, diesel giảm 1,3 triệu thùng/tuần). Tiêu thụ xăng tăng 0,5 triệu bpd lên 9,4 triệu bpd, sản lượng khai thác dầu thô giữ nguyên ở mức 12,1 triệu bpd.
Chevron đang đẩy nhanh quá trình đàm phán với chính quyền Venezuela nhằm tăng cổ phần, cũng như khả năng kiểm soát (chi phối) các hoạt động từ khâu khai thác đến thương mại sản phẩm trong trường hợp Mỹ quyết định nới lỏng trừng phạt đối với quốc gia sở hữu trữ lượng dầu mỏ số 1 thế giới này. Đáng chú ý, song song với Chevron, hai quỹ đầu tư Gramercy Funds Management và Atmos Global Energy (Mỹ) cũng đang tiến hành thủ tục thành lập liên doanh mới tại Venezuela. Động thái này cho thấy, nhiều khả năng chính quyền J. Biden chuẩn bị đưa ra quyết định thay đổi lệnh trừng phạt Venezuela khi đàm phán với Iran thất bại, với Trung Đông chưa chắc đem lại kết quả khả quan.
Kazakhstan tìm kiếm khả năng đa dạng hóa các kênh xuất khẩu dầu thô không phụ thuộc vào LB Nga. Tổng thống Tokayev chỉ đạo cần khẩn trương đa dạng hóa kênh xuất khẩu dầu mỏ Kazakhstan, chủ yếu qua cảng biển Caspian, quá cảnh Azerbaijan theo đường ống sang Thổ Nhĩ Kỳ đến biển Địa Trung Hải sau khi LB Nga tuyên bố tạm đình chỉ hoạt động kênh xuất khẩu dầu thô chủ đạo – đường ống CPC (67 triệu tấn/năm). Năm 2021, Kazakhstan đã xuất khẩu 79% dầu thô qua CPC – 53 triệu tấn. Trước đó, Tổng thống Kazakhstan từng tuyên bố có thể thay thế LB Nga đảm bảo nguồn cung dầu thô, cũng như không hỗ trợ LB Nga lách lệnh trừng EU. Ngoài ra, Kazakhstan cũng đã thay đổi thương hiệu dầu xuất khẩu thành KEPCO nhằm phân biệt với REPCO (Urals) của LB Nga. Quyết định tạm đình chỉ hoạt động CPC 30 ngày mới chỉ là tín hiệu cảnh cáo từ phía LB Nga về nỗ lực Kazakhstan theo đuổi đường lối chính trị đa chiều.
Các tuyến xuất khẩu dầu thô Kazakhstan năm 2021 gồm: CPC chiếm 79% (53 triệu tấn) từ mỏ dầu khí lớn nhất đất nước Tengiz (600.000 bpd, trữ lượng thu hồi ước tính 0,7-1,1 tỷ tấn dầu) đang điều hành bởi Chevron (50%), ExxonMobil (25%), Kazmunaigaz (20%) và Lukoil – 5%; đường ống Atyrau - Samara – 17% (12 triệu tấn); cảng Aktau – 3% (2 triệu tấn) và đường ống Atasu-Alashankou (1%) <1 triệu tấn. Như vậy, sự phụ thuộc vào LB Nga đang ở mức gần 90%, trong đó, nếu xuất qua Samara, buộc dầu KEPCO phải pha trộn với REPCO và chịu chung mức chiết khấu như Urals.
 |
Phương án tối ưu đối với Kazakhstan tại thời điểm này có thể là chuyển hướng sang đường ống Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) dài 1768 km đi qua lãnh thổ Azerbaijan, Georgia và Thổ Nhĩ Kỳ với điểm cuối – cảng Ceyhan, Địa Trung Hải. Với công suất thiết kế 50 triệu tấn/năm và tỷ suất vận chuyển thực tế khoảng 50%, Kazakhstan về lý thuyết có thể chuyển hướng tới 23-25 triệu tấn dầu thô xuất qua BTC, tuy nhiên, năng lực cảng Aktau hiện nay chỉ xử lý được tối đa 12 triệu tấn/năm. Để tăng lên 20 triệu tấn/năm, cần đầu tư nâng cấp cầu cảng, nạo vét đáy biển và xây đê chắn sóng. Với những hạn chế trên, Kazakhstan chưa thể giải quyết vấn đề xuất khẩu dầu thô quá cảnh qua lãnh thổ LB Nga, kể cả về mặt thời gian lẫn khối lượng.
